Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2007, Page 154

Snorri samtíð sinni sem „veröld þrotlauss stríðs í fyrirsát“. Hlutverki
skáldsins er þar líkt við smíði:
---: Dvel eilífð fjallsins háður
við aflinn smiður, málmur, loginn rauður,
og slá í órofsönn
ef ekki sverð, þá gullin stef á skjöldu!18
Skáldskapnum mátti bæða beita til sóknar og varnar, sem sverði og skildi.
Hið róttæka skeið í kveðskap Snorra Hjartarsonar hófst fyrir alvöru með
þessum ljóðum. Eitt fyrsta Ijóð hans sem virðist fela í sér þjáningu yfir sam-
tímaástandi og gagnrýna afstöðu til þess er þó Þjófadalir sem er að finna
framar í Kvœðum. Þar er brugðið upp stórbrotinni náttúrulýsingu. I loka-
erindinu er síðan vikið að því mannlífi sem lifað er í faðmi þeirrar náttúru
sem lýst er, þjóðinni og kjörum hennar. Þjófadalirnir, útilegumannabyggð-
irnar, verða þar með svipmynd af heimsástandinu með tvíræða undirtóna:
Hér vefur móðurfaðmi hlíðin há
og hlúir frjómild lífsins smæstu þjóð
og allt í kring er auðnin köld og grá,
ísköld og járngrá, slungin fölri glóð.
Mín blómahlíð, mitt land, mín litla þjóð!19
Hér kemur föðurlandsást og samstaða skáldsins með þjóð sinni vel fram.
Sú ískalda, járngráa auðn umlukin fölri glóð dregur þó hugann ekki aðeins
að því hrjósturlandi sem skáldið ann og náttúru þess heldur einnig að þeim
hildarleik sem háður var í heiminum þegar Ijóðið var ort. Sé það rétt að
túlka megi ljóðið þannig gætir áhrifa styrjaldarinnar víðar í þessarri fyrstu
bók Snorra en hingað til hefur verið látið að liggja.20
Næsta bók, Á Gnitaheiði (1952), kom út eftir inngöngu íslands í Atlants-
hafsbandalagið og gerð herstöðvasamningsins eða við upphaf kalda stríðs-
18 Kvaðasafh 2006: 75.
19 KvæSasafn 2006: 52.
20 Páll Valsson 1990: 159-160, 165-167. Sjá þó Páll Valsson 1990: 105-106.
152