Hagskýrslur um manntöl - 01.01.1960, Qupperneq 16

14
Manntalið 1703
Að einungis rúml. 2% af börnum innan eins árs 1703 hafa verið talin 9—11
mánaða gömul (eða 39—51 vikna, ef lialdið er aldursákvörðun ungbarna, sem þá
tíðkaðist), virðist í fljótu bragði styðja þá tilgátu, að mikið af elztu börnunum á
1. ári, t. d. þau veturgömlu, hefðu verið tahn eins árs. En á þessu er valt að byggja
vegna þess, hve mikill hluti barnanna hefur verið aðeins talinn á 1. ári, án tilgreindr-
ar viknatölu, og það má sjálfsagt gera ráð fyrir, að það hafi einmitt verið elztu
börnin, sem helzt hafi orðið fyrir því, því að viknatala yngri barnanna hefur legið
fólki í augum uppi, en erfiðara verið að hafa reiður á henni, eftir því sem vikunum
fjölgaði, og líklega oftast alveg hætt að telja þær, þegar barnið fór að nálgast að
verða ársgamalt. Hæsti aldur, sem talinn er í vikum í manntalinu, er 44 vikna.
Ef ósundurliðaða liópnum eða mestum hluta hans væri bætt við 9—11 mánaða
aldursflokkinn, mundi hann ekki lengur skera sig úr. Ef teknir væru nú saman
allir yfir 6 mánaða, að viðbættum öllum hinum ósundurliðuðu, þá yrði sá hópur
ekki nema rúml. '/3 af barnatölunni innan eins árs, þar sem hann hins vegar sam-
kvæmt manntölunum á þessari öld vantar ekki mikið upp á helming. Þar sem
mikill barnadauði vegna ills árferðis ætti ekki að bitna meir á þeim börnum, sem
komin eru yfir fyrstu mánuðina, heldur einmitt öfugt, þá bendir þetta til þess,
að framtalinu á börnum innan eins árs muni vera eittlxvað áfátt víðar en í Þing-
eyjarsýslu. í viðaukanum við töflu II (bls. 43) er börnum á 1. ári í liverri sýslu
skipt nánar eftir aldri og einnig tilgreind tala ársgamalla barna, sem auðvitað
hækkar við það, ef börn á 1. ári eru talin ársgömul. Úr því að fengnar eru upplýs-
ingar um bina einkennilegu aldursákvörðun barna á 1. ári í Þingeyjarsýslu, virðist
við athugun á þessari skýrslu erfitt að komast hjá því að gera ráð fyrir, að sömu
reglu hafi verið fylgt víðar, einkum í Yestur- og Norður-ísafjarðarsýslu, Stranda-
sýslu og Rangárvallasýslu, því þar er varla um nokkurt barn að ræða á 1. ári yfir
liálfs árs gamalt, og eru þar þó engir með óákveðinn aldur innan eins árs, enda er
munurinn á tölu barna á 1. og 2. ári þar gífurlegur og miklu meiri en í öðrum sýsl-
um. Sama máli gegnir um Dalasýslu og Borgarfjarðarsýslu, nema að aldursskipt-
ingin er þar að öllu eða miklu leyti óákveðin. En þó að þessar undarlegu aldurs-
ákvarðanir barna á 1. ári kunni að eiga töluverðan þátt í því, að 1. árgangurinn
í manntalinu verður svo afar rýr, þá virðist samt litlum vafa bundið, að hin miklu
harðindi á árunum næst á undan manntahnu hafi verið þess valdandi, hve allir
yngstu árgangar þess eru fámennir.
Þar sem bæði börn og gamalmenni voru tiltölulega fámennari 1703 heldur en
nú, þá hljóta aldursflokkarnir í miðið að vera tiltölulega fjölmennari, enda gildir
það um alla aldursflokka frá 15 ára til sextugs, að undanskildum einum. Það er
aldursflokkurinn 25—29 ára, sem fæddur er kringum 1675. Hefur hann orðið liarðar
úti í lífsbaráttunni heldur en aðrir aldursflokkar eða verið óvenjidega rýr í upp-
hafi, og virðist það sennilegast. Á þessum aldri (25—29 ára) eru töluvert færri
heldur en í næstu aldursflokkunum fyrir ofan (30—34, 35—39 og 40—44 ára) og
í hinum síðasta (40—44 ára), sem fæddur er kringum 1660, er fólkið flest. Hann
hefur orðið langdrýgstur, enda líklega stærstur í byrjun.
3. Hjúskaparstétt.
Marital status.
í töflu V (bls. 48) hefur landsfólkinu verið skipt bæði eftir aldri og eftir hjú-
skaparstétt. Eftir hjúskaparstétt var skiptingin þannig: