Morgunblaðið - Sunnudagur - 16.08.2015, Blaðsíða 26

Matur
og drykkir
Súpur í íslensku máli
*Talað er um að láta einhvern borga alla súpuna(einhver þarf að greiða allan reikninginn) og eins er tal-að um að einhver sitji í súpunni (vera í klípu/klemmu,sitja uppi með eitthvað slæmt). Þá er talað um að ein-hver súpi seyðið af einhverju (fái að kenna á illumafleiðingum einhvers).
BLÖÐIN FALLA AF SKÓGARGREIN
Matgæðingar
mæla með
haustsúpum
MEÐ HAUSTINU KEMUR KULDINN, DIMMAN,
VINDURINN OG VÆTAN. SKRÚFAÐ ER UPP Í OFNUM
OG LOPAHÚFAN DREGIN FRAM. FYRR EN VARIR ÞARF
AÐ KVEIKJA LJÓS Á HEIMILINU TIL ÞESS AÐ SJÁ
HANDA SINNA SKIL. EN HAUSTIÐ ER EINNIG TÍMI TIL
ÞESS AÐ NJÓTA LITADÝRÐAR NÝRRAR ÁRSTÍÐAR,
TIL ÞESS AÐ KVEIKJA Á KERTUM OG ORNA SÉR VIÐ
ELDAVÉLINA MEÐAN MAÐUR MALLAR EITTHVAÐ
GOTT Í POTTI. BLAÐAMAÐUR SUNNUDAGSBLAÐSINS
FÓR Á STÚFANA OG SPURÐI NOKKRA VEL VALDA
EINSTAKLINGA HVAÐ LEYNDIST Í
POTTUM ÞEIRRA Á HAUSTIN.
Kjartan Már Ómarsson kmo@mbl.is
Ragnar Freyr Ingvarsson kann að vera betur þekktur
sem „Læknirinn í eldhúsinu.“ Hann lagði til uppskrift
að lambanavarínu með gulrótum, strengjabaunum og
nýjum kartöflum. „Lambanavarína er sígíld frönsk
lambakássa. Samkvæmt Larousse Gastronomique
heitir hún navarína í minningu bardagans við Navarino
þar sem franski, breski og rússneski flotinn sigraði
þann egypska og tyrkneska hinn 20. október 1827, en
orrustan var háð á tímum grísku sjálfstæðis-
baráttunnar. Aðrar heimildir segja að hann beri þetta
nafn vegna þess að næpa (á frönsku navet) hafi ávallt
verið höfð í réttinum.
Ég læt næpuna þó alveg eiga sig og færi þessa kássu
eða súpu nær heimahögunum. Í frönskum uppskriftum
er jafnan kveðið á um að best sé að nota lamb sem
slátrað er að vori en að mínu mati er lítið vit í því, sér-
staklega fyrir okkur Íslendinga sem höfum nóg af beiti-
landi. Uppskriftir með vorlömbum eru oftast frá svæð-
um sem búið hafa við ótryggt beitiland. Dýrunum var
því slátrað áður en hætta var á að þau syltu í rýrum
högum.
FYRIR FJÓRA TIL SEX
1 lambaframpartur
3 msk. jómfrúarolía
10 piparkorn
1 glas hvítvín
4 stórir og vel þroskaðir tómatar
1 ½ l vatn
1 kryddvöndull (rósmarín, lárviðarlauf, oreg-
anó, steinselja, tímían)
10 strengjabaunir
12 kartöflur
10 litlar gulrætur
Byrjið á að úrbeina lambaframpartinn og skera kjöt-
ið niður í 3-4 cm bita. Saltið og piprið. Hitið jómfrúar-
olíuna í potti og brúnið kjötið stutta stund, rétt til að
loka því, bara nokkra bita í senn! Gætið þess að setja
ekki of mikið af kjötinu í einu í pottinn, þá sýður það í
stað þess að brúnast. Bætið hvítvíninu í pottinn þegar
allt kjötið er brúnað og sjóðið upp áfengið. Saltið og
piprið. Skerið tómatana í bita og setjið út í. Safnið lár-
viðarlaufum, steinselju, tímían, rósmarín og oreganó
saman í vöndul og komið fyrir í kássunni. Hellið vatn-
inu yfir og hitið að suðu. Þegar hitnar undir pottinum
flýtur svolítil froða upp á yfirborðið sem gott er að
fleyta ofan af til að soðið verði sem hreinast. Látið
sjóða í nokkrar mínútur. Setjið pottinn með lokinu á í
180 gráðu heitan forhitaðan ofn í eina og hálfa klukku-
stund. Takið pottinn úr ofninum og setjið gulræturnar,
kartöflur og strengjabaunir út í, saltið og piprið. Setjið
pottinn aftur í ofninn í klukkustund. Berið fram með
brauðhleif.
Lambanavarína
Eva Laufey Hermannsdóttir, sem
heldur úti matarblogginu Matar-
gleði Evu, sendi þessa uppskrift
inn.
Á köldu haustkvöldi er fátt betra
en súpa sem yljar að innan. Bragð-
góð og seðjandi súpa stútfull af
alls konar góðgæti. Ég veit fátt
notalegra en að hafa súpupott á
hellunni og leyfa súpunni að malla
í rólegheitum. Mamma mín er
mikil súpukona og ég hef erft
súpuástina frá henni. Hún á heið-
urinn að þessari uppskrift sem
slegið hefur í gegn í minni fjöl-
skyldu. Þetta er súpan sem færir
ykkur haustnotalegheitin beint í
æð, ég segi það satt. Njótið vel.
Uppskrift miðast við fjóra til fimm
manns.
600-700 g nautagúllas
2 msk. ólífuolía
3 hvítlauksrif, marin
1 meðalstór laukur,
smátt skorinn
2 rauðar paprikur,
smátt skornar
2 gulrætur, smátt skornar
1 sellerístöng, smátt skorin
1 msk. fersk söxuð steinselja
5 beikonsneiðar, smátt
skornar
1½ l vatn
2-3 nautakraftsteningar
1 dós niðursoðnir tómatar
1 msk. tómatpúrra
1 meðalstór rófa, skorin í
litla bita
5-6 kartöflur, skrældar og
niðurskornar
Salt og pipar, magn eftir
smekk
1 tsk. kummin
1 tsk. paprikuduft
1. Hitið olíu við vægan hita í potti,
mýkið hvítlauk og lauk í smá
stund.
2. Bætið nautakjötinu, paprikum,
gulrótum, sellerí, steinselju og
beikoni saman við og brúnið í 5-7
mínútur. Bætið vatninu og ten-
ingum saman við, hrærið vel í.
3. Setjið tómatana, tómatpúrru,
rófu og kartöflur ofan í súpuna.
Kryddið til með salti, pipar,
paprikukryddi og kúmen.
4. Leyfið súpunni að malla í 40-60
mínútur við vægan hita.
5. Berið súpuna fram með brauði
og ef til vill smá sýrðum rjóma.
Það er mjög mikilvægt að
smakka sig til og frá með súpur,
það getur verið að þið viljið meira
krydd og jafnvel að þið viljið hafa
meira grænmeti. Prófið ykkur
áfram, það er líka það skemmti-
lega við súpur. Það er endalaust
hægt að prófa sig áfram, útkoman
verður oftast ansi góð.
Gúllasdraumurinn hennar mömmu
Berglind Guðmundsdóttir á Gul-
urRauðurGrænn&Salt sendi eina
af sínum uppáhaldssúpum.
„Þetta er ein af mínum uppá-
haldssúpum og sú fyrsta sem ég
geri þegar haustlægðirnar láta sjá
sig.
Hér er á ferðinni súpa sem
sameinar Ísland og Ítalíu í einum
munnbita. Súpan hæfir öllum ald-
urshópum og hefur aldrei valdið
vonbrigðum. Hún er einföld í
gerð og hana er tilvalið að gera
þegar margir koma saman og
bjóða með henni nýbakað brauð.
Sannkölluð veisla fyrir bragðlauk-
ana.
ÍTÖLSK KJÖTSÚPA EINS
OG HÚN GERIST BEST
Fyrir 4
Eldunartími 30 mínútur
500 g nautakjöt
2 rauðlaukar
2 stórar gulrætur
½ rauð paprika
5 hvítlauksrif, pressuð
1 dós (400 g) saxaðir tóm-
atar
140 g tómatpurré
4 tsk. rautt pestó
800 ml vatn
4 tsk. oregano
2 tsk. basilkrydd
2 teningar grænmetiskraftur
Pipar
Skerið nautakjötið niður og
kryddið með pipar. Látið 1 msk.
af olíu í pott og léttsteikið kjöt-
ið. Takið til hliðar.
Skerið allt grænmetið niður og
steikið í pottinum þar til það er
orðið mjúkt.
Setjið allt hráefnið í pottinn og
látið malla í um 20 mínútur.
Ítölsk kjötsúpa