Þjóðmál - 01.06.2008, Side 46

44 Þjóðmál SUmAR 2008
við. Eystrasaltið .. Þetta. áræði. þáverandi. ut-
anríkisráðherra.og. ríkisstjórnar. er. eitt.mik-
ilvægasta. afrek. íslenskrar. utanríkisstefnu ..
Ísland. var. einnig. meðal. fyrstu. ríkja. til. að.
viðurkenna.sjálfstæði.Króatíu.og.Slóveníu.og.
síðar.Svartfjallalands.vorið.2006 ..
Þegar.utanríkisráðherra.var.spurð.af.Morg-unblaðinu. 12 .. desember. 2007. hvort.
stuðningur. Íslands. við. sjálfstæði. annarra.
ríkja. á. Balkanskaga. hefði. áhrif. á. afstöðu.
okkar. gagnvart. Kósóvó. svaraði. ráðherrann.
því.til.að.dæmin.væru.ekki.fullkomlega.sam-
bærileg. því. hin. „löndin. þrjú. hefðu. verið.
sambandslýðveldi. í. Júgóslavíu. en. þá. stöðu.
hefði. Kósóvó. ekki. haft“ .. Íslensk. stjórnvöld.
biðu.því.í.ellefu.daga.með.að.tilkynna.að.þau.
hygðust.viðurkenna.sjálfstæði.hins.nýja.ríkis.
og. formleg.viðurkenning.barst. svo.ekki. fyrr.
en.5 ..mars.síðastliðinn ..
Hugsanlega.beið.utanríkisráðherra,.sem.fer.
með. framkvæmd. utanríkisstefnu. landsins,.
eftir.því.að.„alþjóðasamfélagið“.eða.„Evrópa“.
kæmust.að.samhljóma.niðurstöðu.eins.og.kom.
fram.í.ofangreindu.viðtali.—.eða.þá.eftir.því.
að.NATO.„stillti.saman.strengi.sína.varðandi.
framhaldið“.eins.og.ráðherrann.taldi.eðlilegt.í.
viðtali.við.Morgunblaðið 12 ..desember.2007 ..
Hins.vegar.var.ljóst.að.fjöldi.Evrópuríkja.(og.
aðildarríkja.NATO),.þ .. á.m ..Spánn,.Grikk-
land,. Slóvakía,. Kýpur. og. Rúmenía,. myndi.
ekki. fallast. á. einhliða. sjálfstæðisyfirlýsingu.
Kósóvó ..Þetta.kom.skýrt.fram.á.fundi.aðildar-
ríkja. Evrópusambandsins. 18 .. febrúar. 2008.
þar.sem.ríkin.sættust.á.að.verða.ósammála.í.
afstöðu.sinni.til.sjálfstæðisyfirlýsingar.Kósóvó.
og.hverju.aðildarríki.fyrir.sig.væri.í.sjálfsvald.
sett.að.móta.afstöðu.sína ..Auk.þess.má.ekki.
gleyma. því. að. Rússland. er. alfarið. mótfallið.
einhliða. sjálfstæðisyfirlýsingu. Kósóvó. og.
myndi.því.koma.í.veg.fyrir.að.„alþjóðasamfél-
agið“.í.birtingarmynd.öryggisráðs.Sameinuðu.
þjóðanna.kæmist.að.sameiginlegri.niðurstöðu.
varðandi.sjálfstæðisyfirlýsingu.Kósóvó ..
Ráðherrann.lagði.einnig.áherslu.á.upplýs-
ingaskipti. milli. Norðurlandanna. þegar.
tekin. yrði. afstaða. til. framtíðar. Kósóvó. og.
að.þau.myndu.„láta.hvert.annað.vita“.af.því.
hvað.þau.myndu.aðhafast.þó.að.þau.yrðu.
ekki.endilega.í.samfloti.eins.og.hún.komst.
að.orði. í.kvöldfréttum.Stöðvar.2.hinn.19 ..
febrúar ..Hún.sagði.einnig.að.það.hefði.alltaf.
verið.vitað.að.Danir.yrðu. líklega.fljótir. til.
en.Norðmenn. seinir. fyrir ..Eitthvað.virðist.
þó. hafa. vantað. upp. á. samráð. norrænu.
utanríkisþjónustnanna. því. Norðmenn.
lýstu.yfir.vilja. til.þess. að.viðurkenna. sjálf-
stæði. Kósóvó. degi. síðar .. 20 .. febrúar,. og.
Danir. gerðu. slíkt. hið. sama. 21 .. febrúar.
ásamt. nokkrum. öðrum. aðildarríkjum.
Evrópusambandsins ..Aðeins.degi.síðar.sendi.
lögmaður.Færeyja.forseta.Kósóvó.bréf.með.
hamingjuóskum.til.þjóðarinnar.og.þar.með.
viðurkenningu.á.sjálfstæði.þjóðarinnar ..Það.
var.ekki.fyrr.en.viku.síðar.sem.Ísland.fylgdi.
í. kjölfar. Færeyja,. þegar. utanríkisráðherra.
gaf.út.yfirlýsingu.um.að. sjálfstæði.Kósóvó.
yrði.viðurkennt;.—.formleg.yfirlýsing.barst.
þó.ekki.fyrr.en.viku.síðar ......
Þótt. seinagangur. íslenskra. stjórnvalda. í.þessu.máli.virðist.við.fyrstu.sýn.stafa.af.
því.að.utanríkisráðherra.hafi.misst.af.„alþjóð-
legu“,.„evrópsku“.og.„norrænu“.lestunum.sem.
hún.hafði.vonast.eftir.þá.koma.að.sjálfsögðu.
aðrar. ástæður. til. greina. sem. gætu. sumar.
hverjar. bent. til. þess. að. grundvallarbreyting.
hafi.orðið.á.íslenskri.utanríkisstefnu ..
Í.fyrsta.lagi.er.mögulegt.að.ráðherrann.hafi.
haft. áhyggjur. af. veikum. þjóðaréttarlegum.
grunni. sjálfstæðisyfirlýsingar. Kósóvó .. Eins.
og.ráðherrann.benti.réttilega.á.var.hið.nýja.
ríki.ekki.með.sömu.stöðu.og.t .d ..Króatía.og.
Slóvenía.í.ríkjasambandi.Júgóslavíu.og.hafði.
því. ekki. sams. konar. tilkall. til. sjálfstæðis.
og. þau .. Andstaða. Serbíu,. sem. Kósóvó.
klauf.sig. frá,.hefði. líka.almennt.átt.að.gera.
sjálfstæðisyfirlýsingu.hins.nýja.ríkis.marklausa.