Þjóðmál - 01.06.2007, Side 98

96 Þjóðmál SUmAR 2007
lakari. nýtingar. auðlindarinnar,. verðlækk-
unar.heimilda,.aukinnar.áhættu.fyrirtækj-
anna. og. lánveitenda,. lakari. samkeppnis-
stöðu. íslenskra. sjávarútvegsfyrirtækja,.
aukinna. ríkisafskipta. og. skattheimtu. og.
minni.tiltrúar.á.stefnu.íslenskra.stjórnvalda.
í. efnahags-.og.atvinnumálum ..Niðurstaða.
hans. er.því.ótvírætt. á.þá. leið. að. stjórnar-
skrárákvæði. um. þjóðareign. hefði. alltaf.
skaðlegar.afleiðingar.enda.fælist.í.því.skerð-
ing.á.eignarrétti.frá.því.sem.nú.er .
Sigurgeir.Brynjar.Kristgeirsson.kemst.að.
sömu. niðurstöðu .. Hann. er. hagfræðingur.
að. mennt. og. hefur. um. langt. skeið. stýrt.
Vinnslustöðinni. í. Vestmannaeyjum,. einu.
stærsta.útgerðarfyrirtæki.landsins,.og.nálg-
ast. viðfangsefnið. frá. sjónarmiði. atvinnu-
rekanda.í.greininni ..Í.ritgerð.hans.er.að.finna.
athyglisverðar. upplýsingar. og. vangaveltur.
um. stöðu. sjávarútvegsins. og. má. segja. að.
helsta.niðurstaða.hans.sé.á.þá.leið.að.greinin.
sé. miklu. viðkvæmari. fyrir. breytingum. á.
lagaumhverfi.og.aukinni.skattheimtu.held-
ur. en. oft. er. haldið. fram. í. opinberri. um-
ræðu ..Hann.segir.að.hugmyndir.um.stjórn-
arskrárákvæði. um. þjóðareign. séu. ekki. til.
þess. fallnar. að. lægja. öldur. eða. auka. sátt.
um.fiskveiðistjórnina ..Þvert.á.móti.myndi.
óvissa. um. rekstrarskilyrði. greinarinnar. til.
framtíðar.aukast.með.skaðlegum.afleiðing-
um.fyrir.afkomu.fyrirtækjanna.og.þjóðar-
hag ..Aðgerðir.ríkisins,.sem.byggðu.á.slíku.
ákvæði,.gætu.á.skömmum.tíma.gert.grein-
ina.verðlitla.eða.verðlausa .
Í.upphafi.þessarar.umfjöllunar.var.vísað.til.
þeirra.deilna,.sem.blossuðu.upp.á.Alþingi.
og.í.fjölmiðlum.í.vor.vegna.tillagna.um.að.
binda.í.stjórnarskrá.ákvæði.um.þjóðareign.
á. auðlindum .. Bókin. Þjóðareign. kom. út.
einmitt.á.þeim.tíma.sem.þær.deilur.stóðu.
sem.hæst,.en.eins.og.fram.kemur.í.formála.
ritstjórans,.Birgis.Tjörva.Péturssonar,.voru.
ritgerðirnar. skrifaðar. áður. en. frumvarp.
formanna. stjórnarflokkanna. var. lagt. fram.
á. Alþingi. og. tóku. því. ekki. mið. af. þeirri.
útfærslu. þjóðareignarákvæðisins,. sem. þar.
var.að.finna ..Þetta.kemur.þó.ekki.að.sök,.
enda.eiga.sömu.meginsjónarmið.við,.hvort.
sem.fjallað.er.um.tillögu.Auðlindanefndar.
að.stjórnarskrárákvæði. frá.árinu.2000.eða.
það. frumvarp. til. stjórnskipunarlaga,. sem.
þingið.fjallaði.um.í.vor ..
Með. sama. hætti. verður. ritgerðarsafnið.
mikilvægt. framlag. til. þeirrar. umræðu,. sem.
ljóst. er. að. mun. eiga. sér. stað. á. komandi.
kjörtímabili .. Í. stefnuyfirlýsingu. ríkisstjórn-
ar.Sjálfstæðisflokks.og.Samfylkingar. frá.23 ..
maí,. er.kveðið.á.um.að.haldið.verði. áfram.
endurskoðun. stjórnarskrárinnar.og. „áhersla.
verði. lögð. á. að. leiða. til. lykta. ágreining.
um. þjóðareign. á. náttúruauðlindum. í. ljósi.
niðurstöðu. sérnefndar. um. stjórnarskrármál.
um. það. atriði. á. síðasta. þingi“ .. Í. ljósi. for-
sögunnar.þarf.engum.að.dyljast.að.það.verður.
vandaverk ..Til. þess. að. ná. slíkri. niðurstöðu.
þurfa. markmiðin. að. vera. skýr. og. menn.
verða. að. gera.upp. við. sig.hvort.ætlunin. er.
að. breyta. núverandi. réttarástandi. eða. festa.
það.í.sessi ..Orðalag.ákvæðis.í.þessa.veru.og.
hugtakanotkun.þarf.að.vera.nákvæm.þannig.
að.stjórnarskrárgjafinn.valdi.ekki.réttaróvissu.
og. velti. ekki. pólitískum. álitamálum. yfir. á.
dómstóla.landsins.til.endanlegrar.úrlausnar ..
Og.síðast.en.ekki.síst.er.nauðsynlegt.að.mat.
sé.lagt.á.efnahagslegar.afleiðingar.ákvæðis.af.
þessum.toga ....
Það. er. því. óhjákvæmilegt. að. fram.
fari. vönduð. umræða. um. þessi. efni,. sem.
byggir.í.senn.á.pólitísku.mati.og.fræðilegri.
umfjöllun. á. sviði. lögfræði. og. hagfræði ..
Reynslan. sýnir. að. upphlaup. og. stóryrði.
eru. ekki. til. þess. fallin. að. leiða. málin. til.
lykta.með.skynsamlegum.hætti ..Útgáfa.rits.
á. borð. við. Þjóðareign. er. ótvírætt. til. þess.
fallin.að.efla.málefnalega.rökræðu.á.þessu.
sviði .