Skólavarðan - 01.09.2007, Síða 25

NÁMSFERÐ TIL FæREYJA, FRÉTT
25
SKÓLAVARÐAN 6.TBL. 7. ÁRG. 2007
Venjingarskulen sem er æfingaskóli
Kennaraháskólans þeirra og í sama hús-
næði. Það var gaman að koma þar og sjá
starfsemina. Þar tók á móti okkur Niels
Nattested skólastjóri skólans en Katrin
Gullbein kennari og okkar hægri hönd í
ferðinni fór með okkur um allan skólann og
sýndi okkur hann. Tungumálaörðugleikar
voru engir þar sem við skildum hér um bil
allt sem Færeyingarnir sögðu.
Prófin í færeyskum skólum eru munnleg
upp í 8. bekk og eru kennarar prófdómarar
hver hjá öðrum og fara á milli skóla.
Færeyingar syngja mikið og dansa og
eru glöð þjóð. Við komumst að því að þeir
byrja strax í fyrstu bekkjum að láta börnin
dansa og syngja þessa þjóðlegu færeysku
dansa sína sem eru svo skemmtilegir
og sérstakir fyrir Færeyinga. Þeir fengu
ritmálið seint og hafa geymt sögu sína og
menningu í söngvum sínum sem eru oft
upp í hundruð erinda.
Við fengum að sjálfsögðu góðar veit-
ingar þarna í hádeginu en Færeyingar eru
einmitt þekktir fyrir gestrisni og örlæti
þegar að mat kemur.
Færeyingar hugsa vel um sögu sína
og hlúa vel að húsum sínum. Þeir byggja
meira að segja ný hús með torfþökum í
gömlum stíl.
Áður en við fórum heim á mánu-
deginum vorum við boðin í heimsókn
Á þessu skólaári verður þess minnst
með ýmsum hætti að rétt 100 ár eru
liðin frá því að lög um fræðslu barna og
um kennaraskóla tóku gildi. Af þessu
tilefni kemur út í mars 2008 ritverk í
tveimur bindum, Almenningsfræðsla á
Íslandi 1880–2007.
Alls verður verkið um 800 bls. að stærð með
ríkulegu myndefni. Félögum í Kennara-
sambandi Íslands verður gefinn kostur á
að eignast þetta glæsilega tveggja binda
verk á sérstöku tilboðsverði sem auglýst
verður í desemberhefti Skólavörðunnar.
Jafnframt munu þeir sem taka tilboðinu
og þess óska fá nafn sitt skráð á tabula
gratulatoria í tilefni af hundrað ára afmæli
fyrstu barnafræðslulaganna.
Í samningu þessa verks var ráðist að
frumkvæði Kennaraháskóla Íslands sem
fékk til samstarfs Sagnfræðistofnun
Háskóla Íslands, uppeldis- og menntunar-
fræðiskor Félagsvísindadeildar Háskóla
Íslands og kennaradeild Háskólans
á Akureyri. Fulltrúar þessara aðila
skipa ritnefnd en ritstjóri er Loftur
Guttormsson. Aðalhöfundar að ritinu
eru, auk ritstjóra, Helgi Skúli Kjartansson
og Jón Torfi Jónasson en aðrir höfundar
eru sex að tölu. Myndritstjóri er Sigríður
Bachmann. Verkið hefur notið styrkja
frá menntamálaráðuneytinu, Reykja-
víkurborg, Kennarasambandi Íslands og
Hafnarfjarðarbæ, auk þeirra stofnana
sem eiga beina aðild að verkinu. Kennara-
háskóli Íslands gefur ritið út.
Í ritinu er rakin uppbygging og þróun
almenningsfræðsla á þessu langa tíma-
bili. Með almenningsfræðslu er átt við
þá formlegu menntun sem drjúgur hluti
hverrar kynslóðar hefur notið bæði
í dreifbýli og þéttbýli. Þegar líður á
tímabilið verða þannig menntaskólar og
fjölbrautaskólar hluti af þessari sögu þótt
áhersla sé jafnan lögð á skyldunámið eins
og það hefur verið skilgreint á hverjum
tíma.
Í fyrra bindi er sagan rakin fram til loka
heimsstyrjaldarinnar síðari en löggjöfin
1946 markaði að sínu leyti tímamót sem
jafna má til fyrstu barnafræðslulaganna
1907. Í seinna bindi er m.a. gerð grein fyrir
hinum öra vexti almennrar framhalds-
menntunar og leikskóla. Um leið og
lýst er uppbyggingu skólakerfisins og
stofnanahlið skólahaldsins eru helstu
nýmælum í starfi skóla gerð skil og lýst
þeim svip sem mótað hefur skólalífið
á hverjum tíma. Það segir sig sjálft að
auk nemenda sjálfra eru kennarar og
skólamenn helstu gerendur þessarar sögu.
Í þessu samhengi er fjallað sérstaklega
um menntun og samfélagslega stöðu
kennarastéttarinnar.
Ljósmyndari: Haukur Helgason
Saga almenningsfræðslunnar 1880–2007
Glæsilegt tveggja binda verk gefið út í tilefni af því að hundrað ár eru liðin frá setningu fyrstu fræðslulaga
������������������������������������������������������������
�������������������������������� ����������
����������������������
til ræðismanns okkar í Færeyjum, Eiðs
Guðnasonar. Hann sagði okkur sögu
hússins sem hann vinnur í, sem er mjög
flott í gömlum stíl, en í næsta húsi gerðist
einmitt sagan „Birgitta“ sem hefur verið
kvikmynduð. Þáðum við kaffi og kökur
hjá honum og Brynju aðstoðarkonu hans
í Fútastofu (fógetastofu).
Um kvöldið flugum við svo heim með
hlýhug í hjarta og fundum sterkt til skyld-
leikans.
Helga Gísladóttir
Höfundur er sérkennari og formaður
Starfsmannafélags Grunnskóla Vesturbyggðar