Skólavarðan - 01.12.2008, Blaðsíða 11

HEIMSPEKIKENNSLA
SKÓLAVARÐAN 7.TBL. 8. ÁRG. 2008
Bókhalds- og tölvubókhaldsnámskeið
12. jan. - 9. mars 2009
Skattskil í litlum fyrirtækjum
13. jan. - 10. feb. 2009
Námskeið í Microsoft Oce 2007
14. jan. - 11. feb. 2009
Vefsíðugerð í Microsoft Expression Web
5. feb. - 5. mars 2009
Að lesa og skilja ársreikning fyrirtækisins míns
6. feb. - 6. mars 2009
Að vera frumkvöðull og stofna fyrirtæki
3. mars - 31. mars 2009
Mannauðsstjórnun í litlum stofnunum
4. mars - 1. apríl 2009
Fjarnámskeið
www.simnet.is/samvil - samvil@simnet.is - s. 553 7768 - gsm. 898 7824
Fjarkennsla.com - símenntun og ráðgjöf
arkennsla.com
á vorönn
LANGANESBYGGÐ
Vilt þú starfa með öflugu fólki í traustu
og spennandi samfélagi sem er í sókn!
Tónlistarkennarar!
Kennara vantar við tónlistarskólann á
Þórshöfn
Umsóknarfrestur er til föstudagsins
19. desember nk.
Í Langanesbyggð búa liðlega 500 manns í sérlega fjölskylduvænu umhverfi.
Gott og ódýrt íbúðarhúsnæði er til staðar. Á staðnum er öll almenn þjónusta,
góður leikskóli og glæsileg íþróttamiðstöð ásamt sundlaug með aðstöðu fyrir
alla aldurshópa. Fjölbreyttir útivistarmöguleikar eru til staðar í ósnortinni nát-
túru. Samgöngur eru góðar, m.a. er flug fimm daga vikunnar til og frá Reykjavík
um Akureyri.
Upplýsingar gefa Heiðrún Óladóttir, skólastjóri í símum 468 1164 og 893 5836,
heidrun@langanesbyggd.is, og Björn Ingimarsson, sveitarstjóri í símum 468
1220 og 895 1448, bjorn@langanesbyggd.is.
Eitt af því sem markað hefur Mennta-
skólanum á Akureyri sérstöðu meðal
íslenskra framhaldsskóla er mikil og
markviss heimspekikennsla í meira en
aldarfjórðung. Því vekur það nokkra furðu
að í viðtali við tvo höfunda kennslubókar í
heimspeki í 5. tbl. Skólavörðunnar, 2008,
skuli annar þeirra, Ármann Halldórsson,
staðhæfa að námsgreinin sé „einungis í boði
sem valgrein í fáeinum framhaldsskólum
og undir hælinn lagt hvort hún sé kennd
frá önn til annar.” Ármann og félagi hans,
Róbert Jack, eiga að vita betur.
Fyrir þremur til fjórum árum unnu þeir
við þriðja mann drög að aðalnámskrá í
heimspeki fyrir menntamálaráðuneytið.
Undirritaður gerði þá athugasemdir við þau
drög og útlistaði stuttlega heimspekikennslu
í M.A. Eitthvað virðist því minni þessara ungu
heiðursmanna brigðult. Þeim til upprifjunar
og öðrum til upplýsingar er rétt að fram komi
að heimspeki var fyrst kennd sem valgrein í
M.A. um miðjan áttunda áratug síðustu aldar
þegar félagsfræðibraut skólans var komið
á fót. Með nýrri skólanámskrá 1980 varð
heimspeki skyldunámsgrein á brautinni,
þar sem nemendum var skylt að taka tvo
áfanga en sá þriðji var í boði sem valgrein
brautar. Auk þess var rökfræði lengi vel
kennd sem skylduáfangi á málabraut. Þetta
skipulag á félagsfræðibraut hefur ekki breyst
stórvægilega þrátt fyrir nýjar námskrár.
Nú eru til að mynda tveir skylduáfangar
kenndir samkvæmt ákvörðun skólans, HSP
103, sem er heimspekisaga og HSP 203,
sem er rökfræði og vísindaheimspeki. Þeir
nemendur brautarinnar sem valið hafa
heimspeki sem kjörsviðsgrein bæta síðan
við þriðja áfanganum, HSP 303, sem er
siðfræði.
Námið hefur frá upphafi tekið mið af
fræðilegri nálgun enda er aðalmarkmið
M.A. að búa nemendur undir háskólanám.
Sá sem fyrstur hóf kennslu í heimspeki
var fjölfræðingurinn Ole Lindquist. Síðan
kenndu greinina Guðmundur Heiðar
Frímannsson, núverandi prófessor við H.A.,
Kristján Kristjánsson, núverandi prófessor
við H.Í. og Þórgnýr Dýrfjörð, núverandi
framkvæmdastjóri Akureyrarstofu. Undir-
ritaður hefur svo kennt heimspeki í
M.A. síðan 1994. Almenn lokamarkmið
heimspekinámsins eru m.a. svohljóðandi í
skólanámskrá: ...að veita nemendum þekk-
ingu, þjálfun og þor til að glíma á eigin spýtur við
ýmis vandamál, bæði sígild og nútímaleg, á sviði
þekkingarfræði, frumspeki, siðfræði, rökfræði,
vísindakenninga og stjónmálaspeki. Þannig á
heimspekiástundun nemenda að leggja sitt lóð
á vogarskálar almennrar menntunar þeirra. Hún
getur vakið upp spurningar, sáð frækornum efa,
hvatt til gagnrýni, eflt færni í beitingu hugtaka,
gert kleift að skilgreina, aðgreina, bera saman,
setja fram tilgátur, íhuga, draga ályktanir; hún
á að hjálpa nemendum að hugsa skipulega
og á sjálfstæðan, gagnrýninn hátt um málefni
líðandi stundar jafnt sem hin þyngri vandamál
tilverunnar og þroska dómgreind þeirra.
Að lokum vil ég óska þeim félögum til
hamingju með nýju kennslubókina og tek
undir þá skoðun þeirra að heimspekin,
„móðir vísindanna” og „ást á viskunni”,
þessi skipulega og þrjóskufulla viðleitni til
að greiða veg skynseminnar í heiminum,
eigi fullt erindi sem námsgrein í íslenskum
framhaldsskólum - ef til vill nú sem aldrei
fyrr.
Sigurður Ólafsson
Höfundur er heimspekikennari við Menntaskólann á
Akureyri.
Heimspeki kennd í meira en aldarfjórðung á Akureyri
- athugasemd við viðtal
11