Tímarit Máls og menningar - 05.12.2002, Qupperneq 9

þessu upprunalandi margra grunngilda nútíma
lýðræðis og mannréttinda (skv. sjálfsskilgrein-
ingu La Grande Nation).
Nú eru hægristjórnir komnar að kjötkötlun-
um í Frakklandi, á Ítalíu, í Portúgal, í Hollandi,
Noregi og Danmörku þar sem vinstristjórnir
voru á árinu 2000. Miðju-vinstristjórnir (krata-
stjórnir) hafa hins vegar haldið velli í Bretlandi,
Svíþjóð og Þýzkalandi.
Ósigur Frelsisflokksins í Austurríki í kosning-
unum í lok nóvember hefur orðið sumum tilefni
til að álykta sem svo að uppgangssveifla
hægripopúlisma í álfunni sé nú aftur á niðurleið,
en aðrir stjórnmálaskýrendur segja að þótt slík
hreyfing dali í einu landi þurfi það ekki að þýða
að samsvarandi hreyfingar í öðrum Evrópulönd-
um geri það líka.
Lítum annars, áður en lengra er haldið, á nokkr-
ar staðreyndir um innflytjendur í Evrópu og
heiminum, fyrst innflytjendamál hafa sýnt sig
að vera slíkt afgerandi hitamál í okkar heims-
hluta á síðustu misserum. Samkvæmt tölum
sem Mannfjöldastofnun Sameinuðu þjóðanna
birti í lok október hefur heildarfjöldi fólks sem
flutzt hefur búferlum milli landa meira en tvö-
faldast í heiminum á síðasta aldarfjórðungi. Nú
búa um 175 milljónir manna í öðru landi en þeir
fæddust í. Nær þessi tala bæði yfir löglega og
ólöglega innflytjendur, svo og um 16 milljónir
flóttamanna. Á árinu 2000 bjuggu um 56 millj-
ónir innflytjenda í löndum Evrópu, þar af flestir
í Þýzkalandi, Frakklandi og Bretlandi – eru þar
þó aðeins taldir innflytjendur af „fyrstu kyn-
slóð“. Í sumum löndum álfunnar hefur hlutfall
íbúa fætt utan landamæranna vaxið mjög á síð-
ustu áratugum – í Hollandi og Austurríki hefur
þetta hlutfall t.a.m. vaxið úr 2% í 10% á síð-
ustu 30 árum. Mannfjöldastofnunin spáir því,
að á næstu áratugum muni innflytjendastraum-
ar færast enn í aukana, ekki sízt vegna þess að
í mestu velmegunarríkjunum fer hlutfall aldr-
aðra hríðvaxandi vegna lágrar fæðingartíðni og
síhækkandi meðalaldurs íbúanna. Þetta á við
um mjög mörg ríki Evrópu. En þessi lönd vilja
stýra því hverjir fá að flytja þangað, og reglur
þar að lútandi hafa verið mjög í brennidepli um-
ræðunnar í viðkomandi löndum. „Æ oftar sjá-
um við þessi tvöföldu skilaboð: Við viljum inn-
flytjendur, en aðeins af sérstöku tagi og við vilj-
um ekki sjá aðrar gerðir [innflytjenda],“ sagði
Joseph Chamie, yfirmaður Mannfjöldastofnun-
arinnar er hann kynnti nýjustu ársskýrslu stofn-
unarinnar. Þannig væri víða sótzt eftir innflytj-
endum með ákveðna menntun eða starfs-
reynslu í samræmi við þarfir atvinnulífsins í við-
komandi landi, en reynt að stemma stigu við
því að aðrir, sem ekki uppfylla slík óskaskilyrði,
komist að. Stjórnvöld í mörgum löndum séu nú
einnig að vinna að því að draga úr innflytjenda-
straumi vegna áhyggna (kjósenda) af þjóðhags-
og félagslegum afleiðingum hans – af áhrifum
hans á atvinnuleysi og af þeim félagslega klofn-
ingi og spennu sem aðflutningur fólks með
mjög ólíkan menningarlegan bakgrunn veldur,
að sögn Chamies.
En skoðum nú nánar nýleg úrslit kosninga í
Evrópu, í tímaröð:
24. nóvember 2002: Þingkosningar í Austur-
ríki. Þjóðarflokkurinn íhaldssami (ÖVP) vinnur
stórsigur og dregur til sín vel yfir helming þess
fylgis sem hinn umdeildi Frelsisflokkur (FPÖ)
fékk í kosningunum haustið 1999; fylgið við
Frelsisflokkinn hrynur úr tæpum 27% í 10,2%,
fylgið við Þjóðarflokkinn vex úr tæpum 27% í
42,3%. Jafnaðarmannaflokkurinn (SPÖ) vinnur
að vísu á, fær 36,9% nú í stað 33,1% síðast, en
játar sig sigraðan fyrst kjósendur gáfu Þjóðar-
flokknum og leiðtoga hans Wolfgang Schüssel
kanzlara svo skýr skilaboð um að hann skyldi
fara áfram fyrir ríkisstjórn. Græningjar, fjórði
flokkurinn sem náði mönnum á þing, fékk tæp
9% nú, um einu og hálfu prósentustigi meira
en í síðustu kosningum.
Jörg Haider, fylkisstjóri í Kärnten í suðurhluta
hverju leyti sem ísbrjótur; að minnsta kosti er
það staðreynd að margir flokkar sem hafa
fengið þann stimpil að teljast hægripopúlískir
hafa náð góðum árangri í kosningum í öðrum
rótgrónum lýðræðisríkjum Vestur-Evrópu á
þessum síðustu tveimur árum. Ef til vill sýndi
árangur Frelsisflokksins og viðbrögðin við hon-
um kjósendum víða um álfuna hve grunnt var
á hræsninni hjá leiðtogum margra „megin-
straums“-valdaflokkanna í þeirra eigin heima-
löndum? Þegar bandalag vinstriflokka tapaði
þingkosningunum á Ítalíu í maí 2001 og hinn
umdeildi fjölmiðlakóngur Silvio Berlusconi
myndaði meirihlutastjórn hægriflokka með tvo
flokka innanborðs sem lengi hafa verið skil-
greindir sem hægriöfgaflokkar – Lega Nord
Umbertos Bossi og nýfasistaflokkinn Alleanza
Nazionale – varð ekkert upphlaup í ESB eins
og við myndun hægristjórnarinnar í Austurríki.
Þá má nefna að 17. marz 2002 fóru fram
þingkosningar í Portúgal, þar sem hægrimenn,
sem höfðu verið lengi í stjórnarandstöðu,
náðu meirihlutanum af krötum (Sósíalista-
flokknum); reyndar þarf ríkisstjórn José Manu-
el Durao Barroso að reiða sig á stuðning
hægripopúlistaflokks á portúgalska þinginu
sem er andvígur aðflutningi fólks frá fátækum
löndum. Og er síðast var kosið á Spáni, 12.
marz 2000, vann hinn íhaldssami Lýðflokkur
José Maria Aznars forsætisráðherra hreinan
meirihluta. Aznar þykir hófsamur hægrimaður
en hann hefur látið þau orð falla að ástæða
þess að vinstriflokkar hefðu látið undan síga í
ýmsum Evrópulöndum væri slök stefna þeirra
í innflytjendamálum. Einmenningskjördæma-
kerfið í Frakklandi hefur hins vegar séð til þess
að halda öfgamönnum áhrifalausum í franska
þinginu. Óvænt velgengni hægriöfgamannsins
gamalreynda, Jean-Marie le Pen, í frönsku for-
setakosningunum í vor, staðfesti þó að stór
hluti kjósenda hefur enga trú á að „megin-
straums“-valdakerfið sé hæft til að finna
lausnir á ýmsum mikilvægum vandamálum í
Pia Kjærsgaard,
leiðtogi danska
þjóðarflokksins.
Jean-Marie Le Pen,
leiðtogi þjóðfylkingarinnar
í Frakklandi.
bls. 9
08 Pólitík Auðunn Arnórs 5.12.2002 17:34 Page 9