Tímarit Máls og menningar - 05.12.2002, Síða 47

bls. 47
veiðistjórnunarkerfið sem sumir hafa lagt til. En
reynslan sýnir að jafnvel þótt nægur afli berist á
land, þrátt fyrir að kvóti sé keyptur inn í byggða-
lagið hefur það ekki reynst nægilegt til þess að
snúa fólksfækkuninni við. Góðar samgöngur
eru vitaskuld ekki trygging fyrir því að þéttbýli
blómgist. Til eru bæjarfélög við hringveginn, s.s.
Hvammstangi og Blönduós, sem einnig hafa átt
við fólksfækkun að stríða á allra síðustu árum.
En óhægar samgöngur eru fyrirstaða sem erfitt
er að yfirvinna. Ef til vill geta ný jarðgöng bjarg-
að Siglufirði og tengt bæinn inn á Eyjafjarðar-
svæðið, en fyrir flestar aðrar hafnarbyggðir fyrir
austan og vestan eru málin mun erfiðari við-
fangs. Helsta von þeirra hlýtur að vera sú að ný
bylting sé uppsiglingu, þar sem framfarir í fjar-
skiptum og tölvusamskiptum nái að tengja
landsmenn saman í gegnum fjöll og firnindi.
Heimildir
Einar Benediktsson (1897) Sögur og kvæði. Reykjavík.
Fujita, M., Krugman, P. og Venables A. (1999) The
Spatial Economy. The MIT Press. Boston.
Gísli Guðmundsson (1951) Skipaútgerð Ríkisins 1929
–1949. Skipaútgerð ríkisins. Reykjavík.
Guðni Jónsson (1939) Eimskipafélag Íslands tuttugu
og fimm ára. Eimskipafélag Íslands. Reykjavík.
Guðjón Friðriksson (1991) Með sverðið í annarri hendi
en plóginn í hinni. Saga Jónasar Jónssonar frá
Hriflu I, Reykjavík.
Guðjón Friðriksson (1992) Dómsmálaráðherrann.
Saga Jónasar Jónssonar frá Hriflu II. Reykjavík.
Guðmundur Sæmundsson (1986). Samgöngur á sjó
við Haganesvík, Skagfirðingabók 16.
Gunnar Rafn Sigurbjörnsson (1973) Siglufjörður. Ritað
í Byggðir Eyjafjarðar I, Búnaðarsamband Eyjafjarð-
ar. Akureyri.
Hannes H. Gissurarson (1992) Jón Þorláksson forsæt-
isráðherra. Reykjavík
Hrefna Róbertsdóttir (1996) „Áætlun um allsherjar
viðreisn Íslands 1751–1752“. Landnám Ingólfs,
fimmta bindi.
Ingólfur Kristjánsson (1968) Siglufjörður. Siglufjörður
Jón Eirríksson og Páll Vídalín: Um viðreisn Íslands,
Deo, regi, patriae. Reykjavík.
Jónas Jónsson (1940) Fegurð lífsins. Komandi ár IV,
Samband Ungra Framsóknarmanna, Reykjavík.
Ólafur Ásgeirsson (1988) Iðnbylting hugarfarsins.
Bókaútgáfa Menningarsjóðs, Reykjavík.
Sigfús Jónsson (1984) Sjávarútvegur Íslendinga á tutt-
ugustu öld. Hið Íslenzka Bókmenntafélag, Reykja-
vík.
Tryggvi Guðlaugsson (1986) Landabrugg á bannárun-
um. Skagfirðingabók 16.
Ásgeir Jónsson (f. 1970) er doktor í hagfræði. Hann starfar sem
sérfræðingur á Hagfræðistofnun og kennir við Háskóla Íslands.
Af örlögum íslenskra hafnarbyggða
Þorsteinn Pétursson (1947) Sjálfsævisaga. Hlaðbúð
Reykjavík
Tilvísanir
1 Sjá umfjöllun í bókinni Um viðreisn Íslands, bls.
142–144.
2 Sjá Sjálfsævisögu Þorsteins Péturssonar bls. 351.
3 Þetta bænaskjal Þingeyinga er tekið upp í heild sinni
í sögu Eimskipafélags Íslands, sem gefin var út af
tilefni af 25 ára afmæli félagsins árið 1939.
4 Sjá fyrsta bindi ævisögu Jónasar eftir Guðjón Frið-
riksson: „Með sverðið í annarri hendi og plóginn í
hinni“ bls 19-20.
5 Jónas Jónasson: „Fegurð lífsins“ bls. 52–53.
6 Sjá umfjöllun í ævisögu Jóns Þorlákssonar eftir
Hannes H. Gissurarson, bls. 333–335.
7 Sjá sögu Skipaútgerðar ríkisins, 1951, bls. 28–32
8 Þetta var skoðun Þórarins Jónssonar þingmanns
Íhaldsflokksins við umræðu á Alþingi. Sjá umfjöll-
un hjá Ólafi Ásgeirssyni, bls. 78.
9 Ágætt yfirlit yfir ferðir Jörundar er að finna í grein
eftir Guðmund Sæmundsson, „Samgöngur á sjó
við Haganesvík“ í Skagfirðingabók árið 1986, bls.
155-170.
10 Tryggvi Guðlaugsson var t.d. landabruggari í
Skagafirði á bannárunum og notaði bátinn til þess
að koma framleiðslu sinni til Siglufjarðar, allt þar til
Siglufjarðarlögreglan fékk grun um flutninganna
og beið bátsins við lendingu árið 1932. Sjá Skag-
firðingabók 15 (1986), bls 128–150
11 Ágætt yfirlit eftirmála „Stóru bombunnar“ er að
finna í öðru bindi ævisögu Guðjóns Friðrikssonar
um Jónas.
12 Bók Fujita, Venables og Krugman, The Spatial
Economy, bls 227–236.
13 Hafnarbyggðir eru Ísafjörður, Bolungarvík, Pat-
reksfjörður, Bíldudalur, Þingeyri, Flateyri, Siglu-
fjörður, Ólafsfjörður, Hrísey, Þórshöfn, Seyðis-
fjörður, Eskifjörður, Djúpivogur, Neskaupstaður,
Fáskrúðsfjörður, Reyðarfjörður, Vestmannaeyjar.
14 Vegabyggðir eru Akranes, Borgarnes, Búðardalur,
Hvammstangi, Blönduós, Sauðárkrókur, Akureyri,
Vopnafjörður, Egilsstaðir, Höfn, Vík, Hella, Hvols-
völlur, Selfoss, Hveragerði.
15 Sjá t.d. umfjöllun eftir Gunnar Rafn Sigurbjörnsson
(1973) um byggðasögu Siglufjarðar fyrir árið 1900.
Mannfjöldi á Siglufirði 1703–2000
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
3,500
20
00
17
03
18
01
18
40
18
50
18
60
18
70
18
80
18
90
19
01
19
10
19
20
19
30
19
40
19
50
19
60
19
70
19
80
19
90
Mannfjöldi á Siglufirði. Fá sveitarfélög hafa
vaxið jafn hratt og Siglufjörður frá 1910 til
1940. Í stríðsbyrjun bjuggu þar þrjú þúsund
manns og bærinn var þriðja stærsta þéttbýli
landsins utan Reykjavíkur.
Síðan hefur sigið á ógæfuhliðina, en íbúum
fækkaði eftir 1950 þrátt fyrir uppgang í
sjávarútvegi og síldarævintýrið.
42 Samgöngur Ásgeir Jóns 5.12.2002 16:56 Page 47