Frón - 01.01.1943, Page 61

Orðabelgur
Með þessari fyrirsögn er ætlunin að birta í hverju hefti Fróns smágreinar
um ýms efni sem varða fsland og fslendinga, svo og fréttapistla af
fslendingum víðs vegar og félagslífi þeirra.
Símun av Skarði.
Sú fregn hefur borizt hingaS úr Færeyjum aS Símun av SkarSi
hafi andazt í októbermánuSi. Hann hafSi síSan um aldamót veriS
meSal forvígismanna í færeyskri þjóSernisbaráttu. En þaS mál
er íslendingum svo nákomiS aS hér þykir hlýSa aS minnast hans
fáeinum orSum.
Starfandi og vísvitandi þjóSernishreyfing er ekki gömul í
Færeyjum. Símun av SkarSi var unglingur um áramótin 1888—89
þegar hún blossaSi upp á jólafundinum í þinghúsi Pórshafnar
og stofnaSur var félagsskapur til viSreisnar færeysku máli. Upp
úr þessu var fyrsta sinni fariS aS gefa út blaS á færeysku. Ég
heyrSi Símun eitt sinn segja frá því í ræSu, hversu furSulegt og
nýstárlegt honum þótti er hann sá þetta blaS, því aS í Færeyjum
var þaS aldagamall vani aS allt lesmál væri á dönsku. En hafi
Símun brugSizt ókunnuglega viS í fyrstu, þá leiS ekki á löngu
áSur en hin nýja hugsjón hafSi altekiS hann. Hún var leiSarstjarna
hans alla ævi síSan og líf hans henni helgaS.
Símun tók kennarapróf í Pórshöfn, komst síSan til Dan-
merkur og gekk á lýSskólann í Askov. HaustiS 1899 stofnaSi hann
ásamt stallbróSur sínum og jafnaldra Rasmusi Rasmussen sjálfur
lýSskóla í Færeyjum. PaS hefSi víSast annars staSar þótt litlum
tíSindum sæta þó aS tveir fátækir menn kæmu sér upp skólakríli.
En í Færeyjum var þetta sú mikilvæga nýjung aS nú var risinn
upp fyrsti og eini skóli sem notaSi færeysku fyrir aSalmál og
miSaSi kennsluna viS heimalandiS, tungu þess, náttúru og sögu.
Allt sem til var í Færeyjum af vakandi þjóSernisvilja fylktist
kringum þennan skóla. En á hinn bóginn fór hann ekki var-
hluta af mótblæstri og óvild, og oft var kostur hans þröngur.
Pólitík í svo lúalegri mynd, aS einu þykir gilda þótt höggviS
sé á líftaugar þjóSernis og menningar, er til á tveimur löndum
í Atlantshafi. Færeyjar eru hitt.
Eftir Símun liggja nokkur ritstörf, sem hér þykir þarfleysa
aS rekja, Veigamestu ritgerSir hans eru um söguleg efni. Einna
fróSlegasta hygg ég grein er hann samdi eftir sumardvöl í hálendi