Fréttablaðið - 25.11.2016, Qupperneq 10

Landbúnaður Soðið hefur upp úr
hjá sauðfjárbændum vegna gríðar-
legs mismunar sem er á milli afurða-
verðs til bænda á ærkjöti og verðs á
ýmsum kindaafurðum í verslunum.
Dæmi er um að grafið kindafillet
kosti 9.959 krónur kílóið í verslun-
um Fjarðarkaupa en bændur fá eftir
sem áður í kringum 116 krónur fyrir
kílóið, eða eitt prósent af söluverði
afurðarinnar. Í hópi sauðfjárbænda
á Facebook hafa skapast miklar
umræður um málið.
Tilkynnt var um lækkun á afurða-
verði síðsumars fyrir dilka og full-
orðið fé og vakti lækkunin hörð
viðbrögð enda þvert á markmið
nýsamþykkts búvörusamnings.
Lækkunin var meðal annars rök-
studd með því að illa hefði gengið að
selja hliðarafurðir, svo sem gærur, á
erlendum mörkuðum en sauðfjár-
bændur sendu í ágúst frá sér ályktun
um að óboðlegt væri að velta upp-
söfnuðum rekstrarvanda á sveitir
landsins.
Svavar Halldórsson, framkvæmda-
stjóri Landssamtaka sauðfjárbænda,
segir allan gang á því hve hátt hlut-
fall af söluverði afurðanna renni til
bænda en dæmið sem hér er tekið að
ofan sé eitt það ýktasta. „Við höfum
reiknað út að í grófum dráttum
fái bændur um það bil þriðjung af
endanlegu útsöluverði í sinn vasa
sem okkur finnst mjög lágt hlutfall.
Í sumum tilfellum fá þeir meira en
augljóslega, eins og þetta dæmi sann-
ar, í sumum tilfellum miklu minna.“
Svavar segir að bændur í
nágrannalöndum Íslands geri kröfu
um að fá tvo þriðju hluta af útsölu-
verði í sinn vasa.
„Við höfum ekki nákvæmar upp-
lýsingar um hvernig verðið skiptist
á milli sláturhúsa, kjötvinnsla og
smásölu en við vitum hins vegar
hvað bóndinn fær og hvert endan-
legt útsöluverð er. Þetta sýnir að
skiptingin er ekki sanngjörn eins og
við höfum verið að halda fram.“
Svavar vill ekki draga ályktanir um
í vasa hvers mismunurinn rennur að
mestu en bendir þó á skýrslu Sam-
keppniseftirlitsins um dagvöruversl-
anir. Þar kemur fram að arðsemi
matvöruverslana hér á landi sé meiri
en gengur og gerist. Meðalarðsemi í
Evrópu sé þrettán prósent og ellefu
prósent í Bandaríkjunum. Á Íslandi
sé arðsemi matvöruverslana aftur á
móti 35 til 40 prósent. „Ef við tölum
út frá staðreyndum þá hefur eftirlitið
sagt að það sé fákeppni á dagvöru-
markaði og fyrirtækin skila miklu
meiri arðsemi en sambærileg fyrir-
tæki í öðrum vestrænum ríkjum.“
Í skýrslu Samkeppniseftirlitsins
kemur fram að framlegð verslan-
anna  af vörum sem framleiddar
eru hér á landi sé nítján prósent.
snaeros@frettabladid.is
Bændur fá aðeins brotabrot af
endursöluverði kindakjöts
Dæmi eru um að íslenskir bændur fái eitt prósent af söluverði kindaafurða í matvöruverslunum. Reiði er á
meðal margra þeirra vegna lækkaðs afurðaverðs til bænda sem rekja má til verri stöðu á útflutningsmörk-
uðum. Stór hluti mismunarins virðist renna til verslunarinnar. Miklar umræður meðal bænda á Facebook.
Afurðaverð til bænda var lækkað í haust. Sú lækkun hefur þó á engan hátt skilað
sér til neytenda ef marka má tölur úr matvöruverslunum. FréttAblAðið/SteFán
SakamáL Aðalmeðferð gegn tveimur
karlmönnum á þrítugsaldri fór fram
í Héraðsdómi Norðurlands eystra
í vikunni. Er þeim gefið að sök að
hafa slegið mann í andlitið um sjó-
mannadagshelgi á Raufarhöfn, sem
og að hafa ítrekað sparkað í höfuð
hans, bak og síðu. Hlaut hann við það
höfuðkúpubrot, rifbeinsbrot og þrír
hryggjarliðir brotnuðu einnig.
Við aðalmeðferð málsins gat
fórnar lamb árásarinnar ekki gert
nægilega grein fyrir því hverjir það
voru nákvæmlega sem gengu í skrokk
á honum og lýsti hann því sem svo að
hann hafi ekki fengið spark í höfuðið
líkt og ákæran gefur til kynna.
Við aðalmeðferðina var lögð fyrir
fórnarlambið lögregluskýrsla sem
tekin var af honum tveimur dögum
eftir árásina. Þar kemur fram að
hann hafi á þeim tímapunkti ekki
vitað hverjir það voru sem réðust á
hann.
Magnús  Davíð  Norðdahl, verj-
andi annars mannsins, segir ekkert
þeirra fjórtán vitna sem lögreglan
ræddi við hafa sagt þá ákærðu hafa
ráðist á fórnarlambið. Ekkert hafi
komið fram við aðalmeðferð sem
breyti sönnunarstöðu í málinu. „Í
máli þessu hefði aldrei átt að ákæra
enda ekkert í gögnum málsins sem
rennir stoðum undir sekt umbjóð-
anda míns né meðákærða,“ segir
Magnús. „Í fyrsta lagi er framburður
brotaþola við skýrslutöku hjá lög-
reglu mjög óskýr. Þá spyr lögreglan
ítrekað leiðandi spurninga og virðist
jafnframt fullyrða við brotaþola að
tilteknir nafngreindir aðilar hafi ráð-
ist á hann. Þessi vinnubrögð lögreglu
eru ámælisverð og rannsóknarefni út
af fyrir sig. Það er með öllu óásættan-
legt í réttarríki að einstaklingar séu
ákærðir á veikum grunni og hvað þá
heldur sakfelldir.“
Mennirnir tveir sem ákærðir eru
hafa aldrei hlotið dóm fyrir ofbeldis-
brot áður. – sa
Réttað yfir tveimur vegna alvarlegrar líkamsárásar á Raufarhöfn
Þá spyr lögreglan
ítrekað leiðandi
spurninga og virðist jafn-
framt fullyrða við brotaþola
að tilteknir nafngreindir
aðilar hafi ráðist á hann.
Magnús Norðdahl verjandi
Þetta sýnir að
skiptingin er ekki
sanngjörn eins og við höfum
verið að halda fram
Svavar Halldórsson,
framkvæmdastjóri
Landssamtaka
sauðfjárbænda
Skagafjörður Kongsberg, vinabær
sveitarfélagsins Skagafjarðar í Noregi,
hefur ákveðið að senda ekki jólatré til
Skagafjarðar frá og með árinu 2017.
Jólatréð sem Skagfirðingar tendra
þessi jólin verður því það síðasta sem
kemur hingað til lands frá Kongs-
berg.
Bæjarráð Skagafjarðar fundaði um
málið þann 17. nóvember síðastlið-
inn. Þakkaði ráðið Kongsberg fyrir
þann hlýhug sem sýndur hefur verið
í áratugi með því að senda jólatré að
gjöf til íbúanna. Ljóst verður að Skag-
firðingar þurfa að sækja sér jólatré
annað á næsta ári. – sa
Sauðárkrókur
fær ekki jólatré
Samgöngur Magnús Gunnarsson,
óánægður farþegi Icelandair, telur
flugfélagið svíkja sig um skaða-
bætur. Hann segir að samkvæmt
reglugerðum Evrópusambandsins
beri flugfélaginu að greiða honum
fjögur hundruð evrur þar sem flug
hans var lengra en 1.500 kílómetrar
og seinkunin meiri en þrír klukku-
tímar. Magnús flaug með flugi FI 451
frá Lundúnum til Keflavíkur þann
fjórða nóvember síðastliðinn.
Magnús segir flugið hafa átt að
fara í loftið 12.30, það hafi hins vegar
farið í loftið um þrjú en þá var vél-
inni snúið við vegna bilunar. Því var
þá aflýst og flaug Magnús heim með
kvöldvélinni.
Þá hafi hann farið að skoða rétt
sinn og haft samband við Icelanda-
ir. Flugfélagið svaraði honum hins
vegar því að það teldi sig ekki skaða-
bótaskylt þar sem um óviðráðan-
legar aðstæður hafi verið að ræða og
vísaði til reglugerðar Evrópusam-
bandsins um slíkt.
Magnús vísaði þá í niðurstöðu
Evrópudómstólsins í máli Wallentin-
Hermann gegn flugfélaginu Alitalia
frá 2008 þar sem niðurstaðan var
sú að flugfélög gætu ekki flokkað
tæknileg vandamál flugvéla sem
óviðráðanlegar aðstæður.
Icelandair benti á móti á
ákvörðun Samgöngustofu
frá því í fyrra vegna sam-
bærilegrar kvörtunar þar
sem Samgöngustofa
komst að þeirri niður-
stöðu að óviðráðanlegar
aðstæður hafi skapast
vegna ófullnægjandi
flugöryggis. Því hafi seink-
unin í því tilfelli verið vegna
óviðráðanlegra aðstæðna og
viðkomandi flugfélag ekki skaða-
bótaskylt.
Magnús segir hins vegar að sú
ákvörðun hafi ekkert með mál hans
að gera. Hann hyggist jafnframt fara í
hart ef hann fær sínu ekki framgengt.
Guðjón Arngrímsson, upplýs-
ingafulltrúi Icelandair, segir fluginu
hafa verið snúið við vegna bilunar,
það flokkist undir óviðráðanlegar
aðstæður. „Ég átta mig ekki á því
hvort þessi einstaklingur hefur leit-
að til Samgöngustofu eða hvar hans
umkvörtun stendur,“ segir hann. –þea
Telur sig svikinn um skaðabætur
LögregLumáL Falsaðir 10.000 króna
seðlar voru notaðir til að greiða fyrir
veitingar á matsölustað í miðborg-
inni í síðustu viku. Fyrr í mánuðin-
um var karlmaður handtekinn fyrir
að greiða fyrir viðskipti á bensínstöð
með fölsuðum seðli. Samkvæmt
upplýsingum frá lögreglunni á
höfuðborgarsvæðinu leiddi árvekni
starfsmanns bensínstöðvarinnar til
handtökunnar.
Lögreglan beinir þeim tilmælum
til afgreiðslufólks að vera á varðbergi
vegna þessa og hvetur jafnframt til
þess að þeir sem eru í afgreiðslustörf-
um kynni sér helstu öryggisþætti
íslenskra peningaseðla á heimasíðu
Seðlabanka Íslands. – þh
Falsaðir seðlar
greiddu bensín
Már Guðmundsson seðlabankastjóri
með einn ófalsaðan. FréttAblAðið/GVA
Fórnarlambið
vissi ekki eftir
árásina hverjir
réðust á hann.
FréttAblAðið/
SteFán
SVARTUR FÖSTUDAGUR?
LÝSUM UPP SKAMMDEGIÐ
20-50%
afsláttur af öllum
jólavörum, jólaljósum
og seríum í dag
og um helgina.
við Fellsmúla | 108 Reykjavík | OPIÐ ALLA DAGA
Magnús Gunn-
arsson, óánægður
farþegi icelandair
2 5 . n ó v e m b e r 2 0 1 6 f ö S T u d a g u r8 f r é T T i r ∙ f r é T T a b L a ð i ð
2
5
-1
1
-2
0
1
6

0
4
:2
5
F
B
1
0
4
s
_
P
0
9
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
9
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
B
6
C
-F
9
B
C
1
B
6
C
-F
8
8
0
1
B
6
C
-F
7
4
4
1
B
6
C
-F
6
0
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
A

F
B
1
0
4
s
_
2
4
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K