Fréttablaðið - 01.11.2016, Qupperneq 34

Móðir mín, tengdamóðir,
amma og langamma,
Bergljót Eiríksdóttir
fyrrverandi skrifstofustjóri
Ríkissaksóknara,
er látin. Jarðarför verður auglýst síðar.
Auður Jóhannesdóttir Þorsteinn Jóhannsson
Eiríkur Baldur Þorsteinsson Telma Tryggvadóttir
Lóa Bergljót Þorsteinsdóttir
Jóhanna Margrét Þorsteinsdóttir
og langömmubörn.
Ástkær móðir okkar,
tengdamóðir og amma,
Stefanía Baldursdóttir
Víðimel 63, Reykjavík,
sem lést þann 21. október sl.,
verður jarðsungin frá Neskirkju
fimmtudaginn 3. nóvember kl. 13.00.
Baldur Haraldsson Edda Hrönn Gunnarsdóttir
Þorvaldur Haraldsson Guðrún Helga Jónsdóttir
og barnabörn.
Elskuleg systir okkar,
María Snæfeld Eyþórsdóttir
bókasafnsfræðingur,
lést á gjörgæsludeild Landspítalans í
Fossvogi mánudaginn 24. október 2016.
Útförin fer fram frá Áskirkju föstudaginn
4. nóvember 2016 kl. 13.00.
Birna Eyþórsdóttir
Gísli Eyþórsson Sigrún Þorvarðardóttir
Ingibjörg Eyþórsson Gunnar Jónsson
Kári Eyþórsson
Jón Eyþórsson Heiða Guðmundsdóttir
og fjölskyldur þeirra.

Hjartkær sonur okkar, bróðir, mágur,
móðurbróðir, barnabarn og frændi,
Finnbogi Fannar Jónasson
Kjeld
sem lést fimmtudaginn 20. október,
verður jarðsunginn frá Fríkirkjunni í
Reykjavík, miðvikudaginn
2. nóvember klukkan 15.00.
Ragnhildur Kjeld
Jónas Helgason
Anna Andrea Kjeld Haukur Guðmundsson
Arnljót María Kjeld Hauksdóttir
Heba Eir J. Kjeld Halldór Sturluson
Gylfi Maron Halldórsson
Helgi Snær J. Kjeld
Helgi Ágústsson
móður- og föðursystkini
Elskulegur eiginmaður minn, faðir og
tengdafaðir, afi, langafi og bróðir,
Auðunn S. Hinriksson
lést miðvikudaginn 26. október.
Útförin fer fram frá Háteigskirkju
mánudaginn 7. nóvember kl. 13.00.
Blóm og kransar afþakkaðir en
þeim sem vilja minnast hans er bent á Hjartavernd eða
Einhverfusamtökin (einhverfa.is).
Helga Halldórsdóttir
Margrét Auðunsdóttir Birgir Haraldsson
Skúli Sigurðsson
Hinrik Auðunsson Nuanchan Phiatchan
Hulda Karen Auðunsdóttir Ríkharður Traustason
Auðunn S. Auðunsson Gerður Marísdóttir
Guðrún Hinriksdóttir Haukur Hannesson
barnabörn og barnabarnabarn.
Ástkær eiginmaður minn,
faðir okkar, tengdafaðir og afi,
Guðmundur Viggósson
frá Ísafirði,
Skipalóni 10, Hafnarfirði,
lést á hjúkrunarheimilinu Ísafold
22. október sl.
Útförin verður auglýst síðar.
Alda Garðarsdóttir
Helga Björk Guðmundsdóttir Einar Már Jóhannesson
Kristín Þorbj. Guðmundsdóttir Sigurður B. Sigurðsson
Sæmundur G. Guðmundsson Íris Hrund Sigurðardóttir
Hafdís Erla Guðmundsdóttir
og barnabörn.
Lengi framan af stóð konum ekki til boða að verma skólabekki en Guðrún Ingólfsdóttir bókmennta-
fræðingur ætlar að halda erindi í dag
um bókmenningu íslenskra kvenna á
miðöldum. Fyrirlesturinn er í Lögbergi
í Háskóla Íslands og hefst klukkan 16.30.
Guðrún, hvað áttu við með bókmenn-
ingu? „Þegar talað er um bókmenningu
á þessum tíma þá tengist það fyrst og
fremst handritamenningu. Þó prent-
smiðja væri í landinu þá hefur ekki
varðveist nema ein prentbók úr eigu
konu fyrir 1730, mér vitanlega.“
Kunnu konur yfirleitt að lesa og skrifa?
„Já, það sem ég var fyrst og fremst að
gera var að reyna að fá innsýn í bók-
menningu kvenna frá miðöldum til
ársins 1730. Ég leitaði að öllu sem ég
gat fundið um bókaiðju kvenna frá
þessum tíma hvort sem það voru hand-
rit sem þær áttu eða handrit með þeirra
hendi. Ég fór líka í skáldaðar og sögu-
legar heimildir og reyndi að finna dæmi
um bóklega menntun kvenna. Framan
af voru það fyrst og fremst yfirstéttar-
konur sem fengu hana. Það er ekki
fyrr en á 17. öld sem ég fann dæmi af
læsri og skrifandi alþýðukonu. Það er
í sjálfu sér mjög merkilegt því að lög
um lestrarkennslu tóku ekki gildi fyrr
en um miðja 18. öld og lög um skriftar-
kennslu árið 1880.“
Af hverju stoppar þú við 1730? „Það ár
deyr Árni Magnússon handritasafnari
og það urðu ákveðin vatnaskil eftir
söfnun hans. Ég sá þess hreinlega stað
í bókaeign kvenna.“
Hvers konar bækur áttu konur?
„Bækur kvenna voru fjölbreyttar að
efni og erfitt að lýsa þeim í stuttu við-
tali. Sumpart endurspeglar þó bóka-
eign kvenna eitt meginhlutverk þeirra
sem húsmæðra og mæðra, en þær sáu
oft um menntun barna á fyrstu stigum.
Og þó að þær hafi ekki fengið formlega
menntun innan skóla þá má í bókum
kvenna finna efni sem tengist skól-
unum.“
Fyrirlesturinn er ókeypis og allir eru
velkomnir á hann meðan húsrúm leyfir.
gun@frettabladid.is
Fyrsta dæmi af skrifandi
alþýðukonu er frá 17. öld
Guðrún Ingólfsdóttir bókmenntafræðingur hefur rannsakað skriftaiðju kvenna á fyrri
öldum og heldur fyrirlestur um hana síðdegis í dag í Lögbergi í Háskóla Íslands.
„Þó konur hafi ekki fengið formlega menntun innan skóla þá má í bókum kvenna finna efni
sem tengist skólunum,“ segir Guðrún sem hefur nýlega gefið út bók um rannsóknir sínar.
Fréttablaðið/anton brink
Bækur kvenna voru
fjölbreyttar að efni og
erfitt að lýsa þeim í stuttu
viðtali.
1512 Sixtínska kapellan, skreytt af Michelangelo Buonarroti, er
opnuð almenningi í fyrsta skipti.
1710 Er hringt er til messu á Hólum rifnar kirkjuklukkan „af engri
orsök, svo menn vissu“, segir Mælifellsannáll.
1947 Síld finnst í Hvalfirði og veiðar hefjast.
1961 Vilhjálmur Einarsson íþróttakappi stekkur 175 cm í hástökki
án atrennu innanhúss og er það einum cm hærra en gildandi skráð
heimsmet.
1977 Íslenska óperan er stofnuð.
1980 Skúli Óskarsson lyftir 315,5 kg í réttstöðulyftu í 72 kg flokki og
bætir með því heimsmetið um 0,5 kg.
1988 Fyrsta fjórburafæðing á sér stað á Íslandi þar sem öll börnin
lifa, allt stúlkur.
1991 Kvikmyndin Hvíti víkingurinn eftir Hrafn Gunnlaugsson er
frumsýnd.
2004 Eldgos hefst í Grímsvötnum.
Merkisatburðir
1 . n ó v e m b e r 2 0 1 6 Þ r I Ð J U D A G U r18 t í m A m ó t ∙ F r É t t A b L A Ð I Ð
tímamót
0
1
-1
1
-2
0
1
6
0
4
:4
5
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
B
1
F
-B
E
C
0
1
B
1
F
-B
D
8
4
1
B
1
F
-B
C
4
8
1
B
1
F
-B
B
0
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
0
4
8
s
_
3
1
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K