Morgunblaðið - 28.11.2015, Blaðsíða 37

MINNINGAR 37
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. NÓVEMBER 2015
ársins 1986. Það var ómetanlegt
fyrir mig að fá svo reynslumikinn
og virtan mann í stjórnina.
Leið mín lá oft til Ísafjarðar á
þessum árum og það var gott að
koma á heimili þeirra hjóna, Guð-
rúnar og Guðmundar á Silfurgötu
7. Guðmundur var farsæll skip-
stjóri og síðar útgerðarmaður.
Hann missti aldrei mann en var
sjálfur hætt kominn þegar hann
tók útbyrðis en bjargaðist giftu-
samlega. Hann stofnaði útgerðar-
félagið Hrönn hf. árið 1954 ásamt
félögum sínum þeim, Ásgeiri Guð-
bjartsyni skipstjóra, Guðbjarti
föður Ásgeirs, Maríasi bróður
Guðmundar, og Kristni Arn-
björnssyni vélstjóra. Fyrsta Guð-
björgin af mörgum kom svo til
landsins 1956. Fljótlega gerðust
þeir félagar hluthafar í Íshúsfélagi
Ísfirðinga hf. og hófu þar með
þátttöku í fiskvinnslu á Ísafirði.
Síðar eignaðist Hrönn hf. Íshús-
félagið ásamt félögum þeirra í
Gunnvöru hf. Þar skorti ekki hrá-
efni til vinnslunnar því skip þeirra
félaga báru að landi metafla á
hverju ári.
Guðmundur sýndi því strax full-
an skilning, frá því svokölluð
„Svarta skýrsla“ kom út 1983, að
við þyrftum að takmarka sókn
okkar í helstu fiskistofna okkar
með hliðsjón af afrakstursgetu
þeirra, andstætt því sem við öll
héldum, þegar erlend skip höfðu
yfirgefið Íslandsmið. Það var mik-
ilvægt að hafa svo reynslumikinn
og mikilsmetinn mann eins og
Guðmund í þeim röðum sem töluðu
fyrir því að við yrðum að stjórna
okkar fiskveiðum með takmörkun
á sókn, sem aftur leiddi til minnk-
unar á afla. Það var ekki auðvelt
þegar í hlut áttu aðilar sem alla tíð
höfðu borið á land mestan afla af
Íslandsmiðum. Það er erfitt að sjá
samhengi í því að um gjafakvóta
hafi verið að ræða eins og alltof
mörgum er nú tamt að tala um. Ár-
angur af fiskveiðistjórnuninni er
nú sem betur fer öllum ljós.
Ég minnist þess á aðalfundi
LÍÚ sem haldinn var í Vestmanna-
eyjum árið 1970 að Guðmundur
vakti máls á því að við rækjuveiðar
í Ísafjarðardjúpi væri stunduð
mikil rányrkja vegna þess að mikið
af þorskseiðum væri drepið. Þessu
hafði ekki verið gaumur gefinn en
eftir þessa athugasemd Guðmund-
ar var veiðunum stýrt til að koma í
veg fyrir seiðadráp.
Guðmundi var einstaklega hlýtt
til síns byggðarlags og bar hag
þess alla tíð fyrir brjósti. Það voru
því vonbrigði fyrir hann að Guð-
björgin skyldi ekki vera áfram
gerð út frá Ísafirði (og vera áfram
gul á litinn) eftir að Hrönn hf. sam-
einaðist Samherja hf. á Akureyri
árið 1996.
Það var einkar ánægjulegt að
fylgjast með hverja umhyggju
dætur Guðmundar, þær Ingibjörg,
Bryndís og Jóna Margrét, sýndu
föður sínum á hans efri árum. Ég
sendi þeim og fjölskyldum þeirra
innilegar samúðarkveður við and-
lát þeirra góða föður.
Kristján Ragnarsson.
Guðmundur Guðmundsson,
skipstjóri og útgerðarmaður, var
fyrst og fremst félagi og vinur okk-
ar margra sem urðum þeirrar
gæfu aðnjótandi að vera skipverj-
ar hjá honum á Hafdísinni ÍS. Allt
skipulag bjó hann til með það að
markmiði að vinnan deildist á alla
jafnt og þar lét hann sína þátttöku
ekki eftir liggja. Eftir línudráttinn
var gengið frá afla og síðan línan
beitt úr stokk. Þá fór skipstjórinn í
að salta gotuna, ganga frá lifrinni
og gera niðurstöður klárar uppi á
bátadekki. Á öðrum útilegubátum
létu skipstjórar ekki sjá sig í þessu
hlutverki. Fyrsti vélstjóri stóð síð-
an baujuvaktina, sem tvo háseta á
öðrum bátum þurfti til. Þannig var
mannskapnum aldrei misboðið og
þannig gerði Guðmundur alla um
borð að einni fjölskyldu. Oft sást
hann um borð í landlegum, mættur
með hamar og sög til að lagfæra
eitthvað sem aflaga fór eða gat
gert starfið auðveldara.
Guðmundur var farsæll skip-
stjóri og glöggur á viðbrögð til að
bjargast í misjöfnum veðrum á Ís-
landsmiðum. Eitt sinn vorum við
staddir austur af Langanesi, búnir
að fá slatta af síld í lestina og ekki
von á frekari síldarvöðum. Þegar
hífa átti snurpubátana ókláraðist á
bakborðsbátnum og skipið lagðist
á lunningu, síldin færðist til og
varð til þess að síga mundi á
ógæfuhliðina. Þá reyndi á skip-
stjórann, losaði hann bátana frá og
keyrði skipið stjórnborðshring þar
til það rétti sig, á þriðja hring.
Þannig bjargaði hann skipi og
skipshöfn með snarræði og þekk-
ingu.
Guðmundur var fyrst og síðast
fremstur meðal jafningja, þótti
vænt um skip og skipshöfn. Jafn-
vel til í að tuskast við yngri menn
sem voru svo heppnir að frá skips-
rúm hjá honum.
Mörgum árum seinna mætt-
umst við frændur sem oddvitar
samninganefnda um kaup og kjör
sjómanna á Vestfjörðum. Það var
lengi, og er jafnvel enn, að samn-
ingar sjómanna á Vestfjörðum
voru og eru í mörgu tilviki betri en
gengur og gerist vítt og breitt um
landið. Ástæðan er sú að oft eru út-
vegsmenn á Vestfjörðum með
þekkingu og reynslu af störfum til
sjós og hugarfar bundið við fyrri
störf og skilning á því sem betur
má fara í samningum. Þegar vel
tókst til var oft sátt um það sem
báðir aðilar höfðu hag af. Guð-
mundur var slíkur sáttasemjari,
þótt hann héldi fullum trúnaði við
sinn málstað. Eftir að samningar
voru í höfn var samt mottó hjá
Guðmundi að láta skipverja njóta
vafans ef ágreiningur var uppi. Við
eigum varla eftir að vinna að kjara-
samningum með manni, sem byrj-
aði sem formaður verkalýðsfélags
og síðan formaður útgerðar-
manna.
Blessuð sé minning heiðurs-
manns.
Pétur Sigurðsson.
Við björgunarsveitarfólk á
norðanverðum Vestfjörðum kveðj-
um í dag forystumann okkar í
rúma fjóra áratugi.
Meðan Guðmundur og félagar
stóðu vaktina voru allt aðrir tímar.
Fundum og leitum var oft á tíðum
stjórnað frá heimili Guðmundar í
Silfurgötunni. Búnaður og tæki
björgunarsveitarmanna voru að
öllu leyti miklu fábrotnari en í dag.
Alla tíð hefur Guðmundur stutt
mjög við björgunarsveitirnar og
aðstoðað þær við að bæta og end-
urnýja búnaðinn. Hann þekkti
nauðsyn þess að hafa besta mögu-
lega búnað þegar mest á reynir.
Undirritaður var ásamt öðru
slysavarnafólki að safna fyrir
stórum yfirbyggðum björgunar-
bát til Ísafjarðar árið 1987. Guð-
mundur vildi fá að fylgjast með
störfum okkar yngri og óreyndari
manna. Við upplýstum Guðmund
reglulega um stöðu mála og hann
veitti okkur ómetanleg ráð og
stuðning.
Mín skoðun er að kaup á þess-
um stóra yfirbyggða bát hefðu
aldrei heppnast án aðkomu hans.
Síðan stakk hann upp á nafninu
Daníel Sigmundsson, en Daníel og
Guðmundur voru félagar og störf-
uðu lengi saman að björgunar mál-
um. Nú hafa þeir sameinast á öðr-
um vettvangi.
Við í Björgunarfélagi Ísafjarð-
ar, sem varð til við sameiningu
Hjálparsveitar skáta og Björgun-
arsveitarinnar Skutuls, þökkum
Guðmundi fyrir samfylgdina,
stuðninginn og trúfestuna við fé-
lagsskap okkar alla tíð.
Fyrir hönd Björgunarfélags
Ísafjarðar,
Jóhann Ólafson.
Það var mikil gæfa að þekkja
Guðmund Guðmundsson. Löngu
áður en ég kynntist honum hafði
ég heyrt af þessum dugmikla út-
gerðarmanni sem allir litu upp til.
Þeim Guðfinni Einarssyni föður
mínum var mjög vel til vina og á
milli þeirra ríkti gagnkvæm virð-
ing. Þeir voru báðir í stórum og öfl-
ugum hópi útgerðarmanna og fisk-
verkenda við Djúp þegar ég var að
alast þar upp, sem helguðu sjávar-
útveginum líf sitt og unnu byggð-
unum sem höfðu fóstrað þá. Í hug-
um þeirra voru hagsmunir
atvinnurekstrarins og byggðanna
samtvinnaðir. Ef vel gekk í sjávar-
útveginum vegnaði íbúunum vel.
Þetta var löngu áður en menn
höfðu fundið upp hugtök eins og
samfélagsleg skylda. Enda fannst
þeim það engin kvöð að vinna í
þágu samfélagsins síns; það var
bara sjálfsagður og eðlilegur hlut-
ur. Gott er til þess að vita að enn er
þessi hugsunarháttur víða við lýði,
meðal annars fyrir vestan.
Upphaf útgerðarsögu Guð-
mundar var dæmigerð fyrir marga
af hans kynslóð. Ungur fór hann á
sjó og varð farsæll og dugmikill
skipstjóri. En árið 1954 stofnaði
hann ásamt fleirum til útgerðar.
Hrönn hf., útgerðarfyrirtækið sem
hann var í forsvari fyrir ásamt
aflaskipstjóranum mikla Ásgeiri
Guðbjartssyni, var nafntogað.
Guðmundur stóð fyrir rekstrinum
í landi og í brúnni á Guðbjörgunum
var aflaskipstjórinn Ásgeir og
vakti aðdáun um land allt hjá þeim
sem fylgdust með í sjávarútvegi á
þessum tíma.
Guðmundur var maður sem
naut mikillar virðingar og það
mjög að verðleikum. Hann var í
forsvari fyrir vestfirska útvegs-
menn um áratugaskeið. Formaður
Útvegsmannafélags Vestfjarða og
í stjórn LÍÚ fyrir þeirra hönd. Ég
minnist funda í Útvegsmanna-
félaginu. Guðmundur stjórnaði þar
með festu og af yfirvegun og naut
þar reynslu sinnar og innsýnar
jafnt til sjós og lands. Það var ætíð
gott að leita til hans. Hann var
tilbúinn að greiða úr erindum
manns og liðsinna.
Þó að árin færðust yfir Guð-
mund var hann ótrúlega ern og
hress. Það var því ætíð uppörvandi
og skemmtilegt að hitta hann.
Þessi lífsreyndi maður hafði mikið
til málanna að leggja. Áhugi hans á
samtíð sinni var mikill og þar fór
maður sem virtist alltaf ungur í
anda. Stundum hringdi Guðmund-
ur í mig til þess að ræða mál sem
honum voru hugleikin. Og þegar
mikið lá við gerði hann mér líka
boð um að hitta sig. Samræðurnar
við hann lýstu kvikum huga og
brennandi anda og hann gat um
leið miðlað víðtækri þekkingu og
innsæi manns með margháttaða
og mikla reynslu.
Síðari árin bjó hann syðra yfir
veturinn en hélt til í sumarbústað
sínum í Tunguskógi í nágrenni Ísa-
fjarðar sumarlangt. Þar naut hann
einstæðrar umönnunar og alúðar
dætra sinna, sem dvöldu jafnan
hjá honum og sinntu honum svo
sem best verður á kosið. Við Sig-
rún minnumst heimsókna til hans í
sumarbústaðinn og góðrar sam-
veru þar sem víða var komið við.
Það voru notalegar og ógleyman-
legar stundir.
Guðmundur Guðmundsson var
eftirminnilegur og virðingarverð-
ur maður sem gott var að fá að
kynnast. Blessuð sé minning þessa
athafnasama merkismanns.
Einar K. Guðfinnsson.
Það eru forréttindi að hafa
fengið að eiga að kærum vinum
sanna vestfirska víkinga, þau Guð-
rúnu Jónsdóttur og Guðmund
Guðmundsson.
Vegir okkar lágu fyrst saman
þegar Guðmundur kom með Guð-
rúnu konu sína suður fyrir rúmum
40 árum. Hún var með alvarlegan
sjúkdóm sem tókst að ráða við.
Nokkrum árum síðar hringdi Guð-
rún, bað um innlögn á spítala til
þess að deyja sem varð innan
tveggja vikna. Hún hafði þá í hálft
ár glímt ein við einkenni krabba-
meins, sagðist ekki hafa viljað fylla
Guðmund áhyggjum.
Seinna stímdi þrautreyndur
skipstjórinn Guðmundur með okk-
ur um Jökulfirði. Öryggisatriði
voru brýnd fyrir landkröbbunum
þegar farið var um borð í skektu
og róið til lands víðs vegar í tvo fal-
lega daga. Stórkostlegt var að
heyra lýsingar hans á lífi fólks
meðan byggð hélst þar.
Guðmundur hélt reisn sinni
fram á þetta ár. Hann gekk um
hnarreistur og hiklaus þrátt fyrir
dapra sjón. Hann var glaðsinna,
stutt í bros og hlátur, hugurinn
óbilaður. Nú skyldi halda veislu að
vori og salur leigður.
En elli kerling eirir engum. Það
samkvæmi mun eiga sér stað með
Guðrúnu í vestfirsku himnaríki.
Við vottum fjölskyldunni inni-
lega samúð.
Asta og Árni Kristinsson.
Falls er von af fornu tré, segir
máltækið. Guðmundur Guð-
mundsson skipstjóri og útgerðar-
maður á Ísafirði er nú fallinn frá á
hundraðasta aldursári. Með hon-
um er fallinn frá mikill drengskap-
armaður, sem um langt árabil setti
svip sinn á ísfirzkt mannlíf. Hann
var kraftmikill athafnamaður, sem
kom víða við á langri ævi. Hann
var ekki hár í loftinu, en lengst af
kvikur í hreyfingum, svo að ósjálf-
rátt veittu menn honum athygli og
þegar hann tók til máls lögðu
menn við hlustir.
Guðmundur var fæddur í Hnífs-
dal og ungur að árum hóf hann sjó-
mennsku, ákveðinn í að gera sjó-
mennskuna að lífsstarfi sínu. Hann
hafði löngun til að takast á við ögr-
andi verkefni. Hann vildi hafa
mannaforráð. Stjórna. Þess var
ekki langt að bíða, að hann sæi
æskudrauma sína rætast. Hann
var ekki orðinn 24 ára gamall, þeg-
ar honum var falin skipstjórn á
Bryndísi í ársbyrjun 1940. Hann
var kappsfullur og ákveðinn í að
veita eldri skipstjórunum sam-
keppni í sjósókn og aflabrögðum.
Það gekk eftir. Síðar tók hann við
skipstjórn á Hafdísi, einum af Sví-
þjóðarbátunum, eins og þeir voru
kallaðir. Þrjátíu og átta ára gamall
varð Guðmundur að hætta sjó-
mennsku vegna heilsubrests,
ósáttur. En Guðmundur kunni að
taka þeim áföllum, sem lífinu
fylgja. Hann breytti um lífsstíl og
tók sér fyrir hendur ný og ögrandi
verkefni. Þá hófst farsælt samstarf
hans og Ásgeirs Guðbjartssonar
með stofnun Hrannar hf. og út-
gerð á Guðbjörgunum. Það sam-
starf stóð næstu áratugina. Hann
hafði fastmótaðar lífsskoðanir.
Tvennt skiptir mestu máli fyrir
stjórnanda: að kunna að laða að
sér hæfileikamenn og geta tekið
ákvarðanir. Á skipi er einn skip-
stjóri sem ræður og hann tekur
ákvarðanir. Einn.
Guðmundur lá aldrei á skoðun-
um sínum, en var ávallt tilbúinn til
málamiðlana, þegar það átti við.
Hann var ákveðinn talsmaður
strjálbýlisins, sannfærður um að
heimamenn þekktu bezt umhverfi
sitt og þá möguleika, sem þar finn-
ast. Atvinnulíf og mannlíf væri
samofið og þátttaka í félags- og
framfaramálum meira gefandi en í
borgarsamfélagi. Það var einlæg
sannfæring hans, að menn væru
nær kviku samtíðarinnar í strjál-
býli heldur en í borgarsamfélagi.
Hann taldi því mikilvægt fyrir
þjóðina alla, að sjór væri sóttur frá
öllum landshornum.
Guðmundur var í alla staði
skemmtilegur samstarfsmaður,
kappsamur og vildi ná árangri.
Framfarir í atvinnulífinu voru alla
tíð hans meginmarkmið. Á efri ár-
um naut hann þess, að hafa verið
þátttakandi í uppbyggingu góðra
mála. Það var honum mikils virði.
Hann lét sig varða samfélagið og
sýndi það í verki.
Guðmundur var jafnan kátur og
lífsglaður á mannamótum og þótti
gaman að skemmta sér í góðra
vina hópi. Hann var hafsjór af
fróðleik og minnugur til hinzta
dags. Ég tel, að hann hafi verið
sáttur við sitt ævistarf, þegar hann
kvaddi. Lífið hafði fært honum
það, sem hann óskaði sér ungur:
góða fjölskyldu, góða vini og
mannaforráð.
Á kveðjustundu minnist ég með
einlægu þakklæti þeirra stunda,
sem ég átti með honum og kveð
hann með miklum trega.
Jón Páll Halldórsson.
Harpa Heimisdóttir
Útfararstjóri
Hrafnhildur Scheving
Útfararþjónusta
Kirkjulundur 19  210 Garðabær
sími 842 0204  www.harpautfor.is
á Hótel Borg
Hlý og persónuleg þjónusta
Hótel Borg | Pósthússtræti 11| Sími 578-2020
Elskuleg eiginkona mín, móðir,
tengdamóðir, amma og langamma,
JÓNA ÞORVALDSDÓTTIR
frá Fáskrúðsfirði, Spóahöfða 18,
Mosfellsbæ,
verður jarðsungin frá Lágafellskirkju
mánudaginn 30. nóvember klukkan 15.
.
Eiríkur Grétar Sigurjónsson,
Sigurjón Eiríksson, Helga Einarsdóttir,
Þorvaldur Eiríksson, Sólveig Garðarsdóttir,
Una Lilja Eiríksdóttir, Ævar Sigdórsson,
Helgi Þór Eiríksson, Anna Níelsdóttir,
Sigrún Eiríksdóttir, Vilhjálmur Matthíasson.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
VIGDÍS VALGERÐUR MAGNÚSDÓTTIR,
Baðsvöllum 16, Grindavík,
lést þriðjudaginn 24. nóvember. Útförin
verður gerð frá Grindavíkurkirkju
þriðjudaginn 1. desember klukkan 14.
.
Ágúst Þór Ingólfsson, Kristín Elísabet Pálsdóttir,
Guðrún Bára Ingólfsdóttir, David C. Bustion,
Magnús Ingólfsson, Bergljót S. Steinarsdóttir,
Ólafur Sigurpálsson,
ömmubörn og langömmubörn.
Ástkær eiginmaður, faðir, tengdafaðir, afi
og langafi,
SIGURÐUR ÍVAR SIGURÐSSON,
vélfræðingur,
Skipalóni 12,
lést á Sólvangi 22. nóvember. Útförin
fer fram frá Hafnarfjarðarkirkju föstudaginn 11. desember
klukkan 13.
.
Guðrún Emilsdóttir,
Guðfinna Guðmundsdóttir, Björn Bárðarson,
Emil Lárus Sigurðsson, Ellý Erlingsdóttir,
Kristján Sigurðsson, Berta Faber,
barnabörn og langafabarn.
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
JÓHANNES GUNNARSSON
vélfræðingur,
Drápuhlíð 37, Reykjavík,
sem lést laugardaginn 21. nóvember,
verður jarðsunginn frá Grafarvogskirkju miðvikudaginn 2.
desember klukkan 15.
Þeim sem vilja minnast hans er bent á styrktar- og líknarsjóð
Oddfellowa.
.
Jón A. Sigurbjörnsson, Lára Guðmundsdóttir,
Jóhannes E. Jóhannesson, Sveinfríður Á. Jónsdóttir,
Ómar Jóhannesson, Inga H. Hannesdóttir,
Guðrún Jóhannesdóttir,
Kristín Jóhannesdóttir, Rúnar Magnússon,
Gunnlaugur Jóhannesson, Elín Þ. Pétursdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.