Morgunblaðið - Sunnudagur - 17.01.2016, Blaðsíða 51

17.1. 2016 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 51
Í bókinni Hvernig ég kynntist
fiskunum rekur tékkneski rit-
höfundurinn Ota Pavel æsku-
minningar sínar sem tengjast
fiskveiðum í vötnum og ám í
sveitasælu. Heimurinn sem
hann lýsir hverfur á einni nóttu
þegar nasistar hernema Tékkó-
slóvakíu og í sögum af lífinu í
kringum árnar segir Pavel sög-
ur af lífinu undir ógnarstjórn
nasista, en segir líka frá fjöl-
skyldu sinni, foreldrum og
frændunum sem leiddu hann
inn í ævintýraheim veiði-
mennskunnar.
Sögurnar í bókinni, sem kom
út 2011 í þýðingu Gyrðis Elías-
sonar, eru flestar veiðisögur og
fjalla um sakleysi liðins tíma, en
ógnin er í djúpinu.
Sögur af veiði
og hernámi
Fyrir rétt rúmri öld hóf fyrirtæki eitt í Bretlandi
að gefa út barnabækur undir nafninu Ladybird og
er löngu orðin ein þekktasta útgáfa á því sviði á
Bretlandseyjum. Hundrað ára afmælinu var fagnað
á ýmsa vegu og þar á meðal með útgáfu á sérstakri
afmælisbókaröð. Sú röð seldist einkar vel í bresk-
um bókabúðum og vakti mikla athygli enda voru
bækurnar ekki barnabækur, heldur eins konar
barnabókaeftirhermur með innihaldi sem ætlað var
fullorðnum.
Hugmyndin kom í raun fyrst fram hjá listakonunni
Miriam Elia sem gaf út á eigin vegum á þarsíðasta ári bók sem hefði
getað verið dæmigerð Ladybird-barnabók um list, en var í raun býsna
beitt ádeila á listaheiminn og nútímalist við nánari skoðun. Eigandi La-
dybird-merkisins, Penguin, tók þessu þunglega og fór í mál við lista-
konuna sem mæltist illa fyrir í bókaheiminum, svo ekki sé meira sagt.
Ekki minnkaði svo gremja stuðningsmanna Elia þegar Ladybird fór
sjálft að gefa út slíkar hermibækur fyrir fullorðna seint á síðasta ári
eins og áður er getið; bækur um timburmenn, leppalepjur, stefnumót
og handbækur eins og Hvernig virkar eiginmaður, Hvernig virkar eig-
inkona og svo framvegis.
BARNABÆKUR FYRIR FULLORÐNA
Ein illræmdasta bók
mannkynssögunnar er
Barátta mín eftir Adolf
Hitler, Mein Kampf, sem
kom út á árunum 1925-
26 og seldist í miklu upp-
lagi á sínum tíma. Í bókinni tíundar Hitler
allt það sem hann hyggst gera til að „end-
urreisa“ Þýskaland og baráttu sína við
kommúnista og gyðinga, en hann hafði þá
þegar sjúklega áráttu gagnvart gyðingum.
Eftir seinni heimsstyrjöldina var útgáfa
bókarinnar bönnuð í Þýskalandi en hún
var gefin út að nýju fyrir rétt rúmri viku í
fræðilegri útgáfu. Þessi útgáfa hefur selst
vel, svo vel reyndar að því er spáð að hún
muni rata inn í 20. sætið á metsölulista
Spiegel sem birtur verður í dag. Á sölu-
lista Amazon.de er hún í 7.240. sæti.
BARÁTTA MÍN
ENDURÚTGEFIN
Hollenska stúlkan Ida Simons
var búin að vinna sér nafn sem
konsertpíanisti bráðung þegar
seinni heimsstyrjöldin skall á
og þýski herinn hernam Hol-
land, heimaland hennar. Simons
var send í fangabúðirnar í
Theresienstadt og náði ekki
heilsu til að spila á píanó aftur,
en sneri sér að ritstörfum. Hún
lést innan við fimmtugt.
Skáldsagan Fávís mær, kom
út skömmu fyrir andlát hennar,
en var enduruppgötvuð fyrir
stuttu og hefur selst metsölu
víða um heim. Hún segir frá
hinni tólf ára gömlu Gittel sem
býr með foreldrum sínum í
Haag en í tíðum ferðum til
Antwerpen með móður sinni
vingast Gittel við hina Lucie og
kynnist í fyrsta sinn svikum og
prettum. Jóna Dóra Ósk-
arsdóttir þýddi.
Saga af sak-
leysi, svikum
og prettum
Ida Simons
Hörmunga-
saga skrifuð
undir rós
BIRTAN ÚR DJÚPUNUM
MILLJÓNIR FÉLLU Í GRIMMDARÆÐI ÞÝSKRA
NASISTA Á ÁRUM SEINNI HEIMSSTYRJALDARINNAR.
Á UNDANFÖRNUM ÁRUM HAFA KOMIÐ ÚT
Á ÍSLENSKU BÆKUR SEM LÝSA HERNÁMI OG
HEIMSSTYRJÖLD OG AÐDRAGANDANUM, OFT
UNDIR RÓS OG ÓBEINT OG JAFNVEL KRYDDAÐ
KÍMNI ÞÓTT ÓGNIN SÉ SKAMMT UNDAN.
Franski rithöfundurinn Irene Nem-
irovsky lést í gasklefanum í Ausch-
witz árið 1942. Hún sló í gegn sex-
tíu árum síðar þegar bók hennar
Frönsk svíta var gefin út í Frakk-
landi og síðar víða um heim, en tíu
ára gömul dóttir hennar hafði
handritið með sér á flótta undan
nasistum, en það gleymdist síðan í
áratugi. Bókin kom út hér á landi
2011 í þýðingu Friðriks Rafnssonar.
Daglegt líf í
skugga hernáms
Nóbelsverðlaunahafinn Patrick Modiano sagði
eitt sinn að sér liði eins og hann hefði verið að
skrifa sömu bókina alla ævi. Það má til sanns veg-
ar færa að því leyti að margar bóka hans gerast á
sama minningablettinum í lífi hans, á árunum í
kringum seinni heimsstyrjöldina og á meðan á
hernámi Frakklands stóð.
Í nýjustu skáldsögu Modianos, Svo þú villist
ekki í hverfinu hérna, segir frá glæp en þó ekki
endilega þeim glæp sem blasir við í upphafi –
þetta er ekki sakamálasaga þótt Modiano notfæri
sér formið að hluta.
Bókin kom út í þýðingu Sigurðar Pálssonar á
síðasta ári.
Glæpur, en þó ekki
glæpasaga
BÓKSALA 07.-13. JAN.
Allar bækur
Listinn er tekinn saman af Eymundsson.
1 DauðaslóðinSara Blædel
2 Nýir tímarGunnar Karlsson
3 Vocabulario A1-A2
4 Íslenska tvöRagnhildur Richter
5 Handbók um ritun og frágangÞórunn Blöndal
6 Ný tölfræði fyrir framhaldsskólaBjörn Einar Árnason
7 TölfræðiJón Þorvarðarson
8 Bókmenntir í nýju landiÁrmann Jakobsson
9 Öldin öfgafullaDagný Kristjánsdóttir
10 Almanak Háskóla Íslands 2016Þorsteinn Sæmundsson
/Gunnlaugur Björnsson
Íslenskar kiljur
1 DauðaslóðinSara Blædel
2 Konan í blokkinniJónína Leósdóttir
3 Fram hjáJill Alexander Essbaum
4 Sjálfstætt fólkHalldór Laxness
5 HafnfirðingabrandarinnBryndís Björgvinsdóttir
6 DauðarósirArnaldur Indriðason
7 Strákurinn í röndóttu náttfötunumJohn Boyne
8 Salka ValkaHalldór Laxness
9 Svo þú villist ekki í hverfinu hérnaPatric Modiano
10 Víga-Anders og vinir hansJonas Jonasson
Þau leiðu mistök urðu við
vinnslu síðasta Sunnudagsblaðs
að röng mynd birtist með frétt
um nýja bók Sverris Jakobsson-
ar, Sögu Breiðafjarðar I. Mynd-
in sem birt var með fréttinni
var ekki af höfundinum heldur
af Ármanni Jakobssyni. Beðist
er velvirðingar á mistökunum.
Morgunblaðið/Eva Björk
LEIÐRÉTT
Sverrir Jakobsson