Víkurfréttir - 20.06.2002, Blaðsíða 16

VELKOMIN í GARÐINN
Sagan við hvert fótmál í Garðinum
Garðskagaviti
Ysti liluti skttgtms si'in t;L'iit;iii'
til iioiðiirs ,il vcstmivcrðii
Kcykjancsi. Viti var tyist rcist-
ur á (iarðskagat.i I H97 cn áður
lialði vcrið |\ir lciðarmcrki,
varða t'rá IH47, nicð ljtSskcri frá
ISS4. Nýr viti var byggður
Ið44. C'.ainli vitinii var notað-
tir scm fltigatliiigiiiiarstöð á
vcgiiin Náttúriifncðistoliiiiiiar
ísl.iiuls á áriiiiimi IÚ62-IÚ7S.
Starfsiiicim Sigliiigasiotinin.il
crn nýlcga Ininir að gcra upp
clilri vitaiin. Hinnig cr lniið að
liclltilcggja göngtistíga á sv.cð-
inti. Svtcðið cr |sví alll lil fyrir-
inyiular og (kiröskagavita
sómi sýiulnr.
Útskálakirkja
Kirkjan á Utskálnin var rcist
árið IH6I að fruinkv.cði
sóknarprcstsins, síra Siguröar
li. Sívcrtscns (IH0K-IHH7).
Kirkjan cr byggð tir timbri og
j.íriivariii. 1775 var lörkirkj.i
st.ckknð og komið jiar tyrir
snyrtilicrbcrgjiiiii, gcyinslti og
skrtiðlitisi. Að iinian cr kirkj.m
niáltið og skrcytt af Aka
(íránz, inálaraiiicistara, li.iiin
skýrði jafnfraint upp gainla
skr.uitiiiálningti scm n.vr var
liorlin. I'rcdiktinarstóll kirkj-
iiiinar var kcyptur úr Dóin-
kirkjiiiini í Kcykjavík árið
I HH(i. Altarist.ifl.nl sýnir boðtin
Maríu, stór inyml, gclin kirkj-
iiiini árið IH7H.
Hvar er Garðurinn
liyggðarlag á nyrsta tnlda
Kcykjaiicsskagaiis, jni aðcins
mcð .uistiirsirtiikliiiin scm vcit
inn að baxaflóa. (iarðiiriiin
ii.cr frá Kafnkclsstaðabcrgi að
iiliianvcrðu og tit á Skagat.i
jiar scm vitiiin stcndtir. í dag-
lcgn t.ili cr lioiiiiin skipt í inn-
og út-( larð cn milli jicirra cr
(icrðalivcrlið. I >ar cr allstór
jicttbýliskjarni cr tók að
ínyndast sköiiiiiui cftir síðiistu
aldarinót.
(iarðiiriiin cr i (icrðalircppi.
Mörk hrcppsins liggja frá
(iarðskagatá uin Skálarcykjar
að fliigstöðvarbyggiiiguiini á
Kctlavík iirtlngvclli. Eystri
iiitirk liggja frá flugsttiðvar-
byggingiiiini að inörkuiii
hciðinn.ir lynr otan Sandgcrði
og 11.10,111 í vitann á I lcllis-
gnípu. (larðtirinn drcgttr nafn
at Skagagaröi.
I'.ið var lönguni niikiö tiin
nianninn cn árið 17(15 voru
alls IH5 liciinilislástir í (iaröin-
tiin.
Brot úr sögu Garðsins
(icgnnin aldirnar licfur ócfað vcrið mikið útræði í (larði
cnda stutt á fcngsxl fiskimið. I‘aðan inunu vcnjulega liafa
gcngið 50-60 skip á vctrartið cn yfir 100 skip úr allri Utskála-
sókn jicgar bcst lét. Margt aðkonuinianna stnndaði sjó úr
(larðinuni og konui jicir úr ölluni landshlutum. Arið I7H0
voru taldir 120 nianns í Ciarði cn jiá voru 2HH inanns liciin-
ilislastir í Utskálasókn. A vcrtíðinni þetta ár vortt gcrðir út í
skókninni9 scxæringar, 25 fjögurra nianna fcirog 21 tvcggja
nianna far, alls 55 skip auk jicss tvcir aðkoniubátar.
I lafiiarskilirði voru slæni rctt cins og í dag. I>að fómst 76
ntanns úr Garðimmi á árununi 1664-1695 í sjóslysum.
A fyrri hluta þcssarar aldar téiku opnir vclbátar að ryðja ára-
skipunuin úr vcgi. pyrsli trillubálurinn koni í Garðuinn 1922.
I'cgar jiillarsbátarnir konni til sögunnar niinnkaöi atvinnan i
(larðinum |iví Garðincnn áttu ckki nógti stóra og góða
bryggju fyrir slíka báta. Ariö 1910 var Gcrðabrcppur tjöl-
nicnnasta svcitalclgið á Suðurncsjuin incð 647 íbúa cn
ininnkaði niður i 396 á tjóruin áratugum.
Mcð liættum stinigönguni tóku Garömenn að flytja tisk af
liátuin sínuni, scni gcrðir voru út í öðnun byggðarlöguin, til
verkunar liciina tyrir. A krcppuárununi cftir I930jukust tisk-
flutningar í Garöinn og var liaíin vcrkaður þ.ar til útflutnings.
Alls var jiurrkað á tiin 30 rcituin jicgar bcst lct og á árunuin
I93H-I939 var þurrkuð uui 9 Jiúsund skippund af fiski í
hrcppuni.
I'rátt fyrir |ictta tækkði fólki í Garðinuni á (icssu tiniabili.cn
|iað var ckki fyrr cn árið 1943 að fölksflóttinn sttiðvaðist þcg-
ar I Ir.iðli yslihús Gcrðaliátanna tók til startii og cftir það koni
livcrt Irystihúsið af iiðrti til starfii og á áruiniin 1950-1960
voru yfir 20 tískvcrkunai'sttiðvar.
Kafvæðing liófs i Garöinuni 1933 og var orka i'yrst frti Ijósa-
vcluni.Vindstöðvar tirðti nijög algcngar tiin tínia cn ralinagn
liá Sogsvirkjununi var lcitl tini Garðinn 1946. I lolræsi var
lcitt uin byggðina á ártinuin 1950 1960. Gcrðaskóli cr cinn
clsti skóli á landinu cn liann var stofii.iður IH72 af scra Sig-
tirði Sívcrtscn.
Tcxti af vcfsctri Gcrðahrcpps, www.gcrdahrcppur.is
16
SUMARBLAÐ VÍKURFRÉTTA [ JÚNÍ 2002 ]