Fréttablaðið - 27.12.2016, Blaðsíða 16

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir forStjóri: Sævar Freyr Þráinsson Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871
fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Þorbjörn
Þórðarson
thorbjorn@frettabladid.is
Jólaplattinn í hádeginu
og um helgar 3.200 kr
BRYGGJAN BRUGGHÚS * GRANDAGARÐI 8 101 REYKJAVÍK
00354 456 4040 * WWW.BRYGGJANBRUGGHUS.IS
Gunnar Bragi Sveinsson, sjávarútvegs- og landbún-aðarráðherra, sendi mér jólakveðju með aðsendri grein á Vísi miðvikudaginn 21. desember. Í inngangi
að jólakveðju fjallar hann um opið bréf sem ég sendi f.h.
Neytendasamtakanna til allra þingmanna vegna fyrirætlana
stjórnvalda í fjáraukalögum um að nota skattpeninga til
að niðurgreiða lambakjöt ofan í neytendur í útlöndum til
að hægt verði að halda uppi verði á lambakjöti til íslenskra
neytenda. Hann segir fullyrðingar mínar vera órökstuddar.
Ranglega heldur ráðherrann því fram að skattfé sem nota
á í niðurgreiðslur til útlendra neytenda íslensks lambakjöts
í útlöndum sé ætlað að koma í veg fyrir tekjuhrun sauðfjár-
bænda. Þessum fjármunum er hins vegar varið til að halda
uppi verði á sauðfjárafurðum á íslenskum neytendamark-
aði, eins og segir í athugasemdum við frumvarp til fjárauka-
laga. Vegna verðtryggingar neytendalána felst í þessari
ráðstöfun alvarleg aðför að íslenskum neytendum.
Áður fyrr niðurgreiddu stjórnvöld lambakjöt til að
stemma stigu við verðbólgu. Nú nota stjórnvöld íslenska
skattpeninga beinlínis til að auka eða viðhalda verðbólgu
hér á landi. Neytendasamtökin benda á að hægt er að bæta
hag sauðfjárbænda án þess að hækka matvælaverð á Íslandi.
Ráðherrann segir lambakjöt vera ódýrt hér á landi í
alþjóðlegum samanburði. Lauslegur samanburður á verði
lambalæris hér á landi og í nokkrum nágrannalöndum
okkar bendir til þess að þetta sé rangt.
Ráðherrann telur kröftum Neytendasamtakanna betur
varið í að skoða álagningu matvæla í verslunum en að gagn-
rýna aðgerðir stjórnvalda til að halda uppi matvælaverði
hér á landi. Sjálfsagt er Gunnar Bragi önnum kafinn maður
en honum er hér með bent á að kynna sér nýlega opinbera
umræðu um okur á Íslandi
Landbúnaðarráðherra er hér með boðið í kaffi á skrifstofu
Neytendasamtakanna þar sem ég get kynnt honum áherslur
samtakanna og helstu atriði sem snúa að neytendavernd.
Við eigum ekki Bragakaffi en ég lofa honum góðum sopa og
fræðslu. Óska ég svo Gunnari Braga og öllum landsmönnum
farsældar á komandi ári og vona að hann sé einhvers vísari
eftir lestur inngangs þessarar jólakveðju.
Lengri útgáfu greinarinnar má sjá á Vísi.
Nýárskveðja til
landbúnaðarráðherra
Ólafur Arnarson
formaður Neyt-
endasamtakanna
Neytenda-
samtökin
benda á
að hægt
er að bæta
hag sauð-
fjárbænda
án þess að
hækka mat-
vælaverð á
Íslandi.
Pólitísk stefna í borginni
Þótt oft og tíðum hafi orðræðan
verið á þá leið að borgarmál
snúist fyrst og fremst um að
leita praktískra lausna á við-
fangsefnum hefur Hjálmari
Sveinssyni, borgarfulltrúa Sam-
fylkingarinnar, tekist að sýna
fram á annað. Þegar Hjálmar
lýsti, í síðustu viku, mikilvægi
þess að fækka bílum í umferð-
inni og breyta ferðavenjum
fólks sýndi hann fram á það að
í borgarstjórn sitja menn sem
vilja öðru fremur að stjórn-
málamenn hafi dagskrárvald
yfir daglegu lífi borgaranna.
Vonandi situr þar annar hópur
fólks sem er reiðubúinn til þess
að sýna fram á að hann treysti
íbúunum til að taka ákvarðanir
um eigin líf.
Fylgi flokksins
Samfylkingunni tókst að
þurrka sjálfa sig út af þingi í síð-
ustu alþingiskosningum, hvort
sem um var að kenna stefnu-
málum flokksins eða öðrum
meinum sem hafa hrjáð flokk-
inn um nokkurt skeið. Eftir
kosningar birti Fréttablaðið
svo könnun sem sýndi að fylgi
flokksins í borginni er umtals-
vert minna en það var í síðustu
borgarstjórnarkosningum. Ætli
Hjálmari Sveinssyni hafi ekki
tekist að skafa nokkur prósent
af flokknum til viðbótar með
fyrrgreindum ummælum.
jonhakon@frettabladid.is
Árið 2016 var slæmt ár fyrir sem þá sem aðhyllast frjálslyndar hugmynda-stefnur. Þetta var slæmt ár fyrir þá sem styðja frjáls og opin hagkerfi þar sem frelsi í viðskiptum er ráðandi og fólk getur valið sér búsetu óháð
þjóðerni.
Í Bandaríkjunum var kjörinn forseti sem elur á
útlendingahatri, vill reka milljónir innflytjenda úr
landi og byggja vegg á landamærum Bandaríkjanna
og Mexíkó. Bretar sögðu sig úr Evrópusambandinu og
lýstu því þannig yfir að þeir vildu yfirgefa fjórfrelsi innri
markaðarins með þeim skuldbindingum og réttindum
sem því fylgir. Í mörgum Evrópuríkjum blómstrar
þjóðernishyggja. Hér má nefna Svíþjóðardemókratana
í Svíþjóð, Danska þjóðarflokkinn, Front national í
Frakklandi og Leganord á Ítalíu. Þjóðernishyggja og
einangrunarstefna hafa svo orðið að ráðandi hug-
myndastefnum í Ungverjalandi, Póllandi og víðar.
Ef frjálslyndið á að ná yfirhöndinni á ný þurfa stuðn-
ingsmenn þess að skilja rætur vandans og hafa trú á
verkefninu. Ein af ástæðum þess að þjóðernishyggju
og einangrunarstefnu hefur vaxið fiskur um hrygg
á Vesturlöndum er að störf hafa tapast hjá milli- og
lágstéttum vegna tækninýjunga og störfin hafa verið
flutt annað þar sem vinnuafl er ódýrara. Aukin þjóð-
ernishyggja og útlendingaandúð er líka birtingarmynd
óánægju sem á rætur í vaxandi ójöfnuði. Ein stærsta
áskorun sem ríki á Vesturlöndum standa frammi fyrir
á 21. öldinni er að draga úr miklum ójöfnuði sem hefur
grafið um sig. Félagslegur hreyfanleiki, þ.e. tilfærsla
frá einni stétt til annarrar, er mun minni í hreinum
kapítalískum samfélögum. Félagslegur hreyfanleiki
vestanhafs er svo dæmi sé tekið með því minnsta sem
þekkist í heiminum. Blessunarlega glímum við ekki við
sambærilegan vanda hér.
Að þessu sögðu er samt mikilvægt að hafa hugfast að
staða velferðarkerfisins í samfélögum eins og Íslandi
er brothætt. Þótt útgjöld ríkisins til heilbrigðis- og
menntamála séu há í alþjóðlegum samanburði er það
ekki eitt og sér mælikvarði á árangur okkar sem vel-
ferðarríkis. Borgararnir þurfa að finna fyrir öryggisnet-
inu á eigin skinni. Þeir þurfa að finna það með beinum
hætti að þeir búi í velferðarríki. Þá koma töflur í excel
að takmörkuðum notum. Í þessu sambandi er kostn-
aðarþátttaka sjúklinga á Íslandi mikið áhyggjuefni.
Einnig má nefna vaxandi óánægju þeirra sem þurfa að
leita til heilbrigðiskerfisins og þurfa að bíða lengi eftir
þjónustu eða þurfa að þola skerta þjónustu vegna fjár-
skorts heilbrigðisstofnana.
Þótt útlendingaandúð hafi alltaf kraumað undir
niðri hjá ákveðnum hópi Íslendinga er afar ósennilegt
að hatursfullar hugmyndastefnur njóti brautargengis
ef öryggisnet velferðarkerfisins er þétt og ójöfnuður er
beislaður. Deila má um hvaða tæki virki best til að ná
þessum markmiðum. Skattkerfið er ein leið. Önnur er
að tryggja að borgararnir finni stöðugt fyrir styrkum
stoðum velferðarkerfisins á öllum tímum. Þannig er
sterkt heilbrigðis- og menntakerfi brjóstvörn fyrir hið
opna og frjálslynda samfélag.
Brothætt velferð
Borgararnir
þurfa að finna
fyrir öryggis-
netinu á eigin
skinni
2 7 . d e s e m b e r 2 0 1 6 Þ r I Ð J U d A G U r16 s k o Ð U n ∙ F r É T T A b L A Ð I Ð
SKOÐUN
2
7
-1
2
-2
0
1
6

0
4
:1
7
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
B
C
9
-7
E
E
C
1
B
C
9
-7
D
B
0
1
B
C
9
-7
C
7
4
1
B
C
9
-7
B
3
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
B

F
B
0
4
8
s
_
2
6
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K