Dagblaðið Vísir - DV - 09.10.2015, Blaðsíða 44

Helgarblað 9.–12. október 201536 Menning
Í
slenska kvikmyndahásumar-
ið heldur áfram, nú með nýjustu
mynd Rúnars Rúnarssonar. Tveir
hlutir virðast Rúnari helst hug-
leiknir, æskan og ellin. Ellinni voru
gerð góð skil með stuttmyndinni
Síðasti bærinn og síðan Eldfjalli.
Æskan samkvæmt Rúnari birtist
fyrst í stuttmyndinni Smáfuglar og
hér er komið nokkurs konar systur-
verk hennar í fullri lengd.
Ungur strákur flytur til föður síns
í afskekktan fjörð þegar mamma
hans fer til útlanda. Í sjálfu sér er
þetta ekkert nýtt, samanburðurinn
á milli sveitar og borgar er eitt helsta
minni íslenskra kvikmynda og sást
síðast í París norðursins, Albatross
og Bakk. En galdurinn hér liggur í
útfærslunni.
Já, það að segja hæ við gamla
æskuvinkonu felur í sér bráða-
hættu á að vera skallaður af núver-
andi kærasta. Já, það er ekkert að
gera nema hella sig fullan, í landi
þar sem alkóhólismi er ekki frum-
forsenda heldur einkenni. Og allt
virðist þetta halda áfram kynslóð
fram af kynslóð af því engum dettur
neitt betra í hug.
Ingvar E. Sigurðsson er frábær
í hlutverki föðurins sem þráir að
tengjast syni sínum, en veit ekki
hvernig á að bera sig að og kýs bokk-
una í staðinn. Atli Óskar Fjalarsson
virðist hafa sérhæft sig í að leika um-
komulaus íslensk ungmenni og fer
það honum nokkuð vel. Allt byggir
síðan að hinu skelfilega lokaatriði
sem óþægilegt er að horfa á, jafn-
vel þó að maður hafi séð það áður í
Smáfuglum.
Þrestir skipar sér í flokk með
helstu bíómyndum sem fjalla um
hrylling íslenskrar æsku í dag ásamt
Óróa og Webcam, og gott ef hún er
ekki þeirra fremst. n
Kyrrlátt kvöld við fjörðinn
Valur Gunnarsson
valurgunnars@gmail.com
Kvikmyndir
Þrestir
IMDb 7,8
Handrit og leikstjórn: Rúnar Rúnarsson
Aðalhlutverk: Atli Óskar Fjalarsson, Ingvar
E. Sigurðsson og Kristbjörg Keld
99 mínútur
Metsölulisti
Eymundsson
1.–6. október 2015
1 HrellirinnLars Kepler
2 Íslensk litadýrð - Colorful Iceland
Elsa Nielsen
3 Þarmar með sjarmaGiulia Enders
4 Stúlkan í trénuJussi Adler-Olsen
5 Café SigrúnSigrún Þorsteinsdóttir
6 Undir fíkjutréAnna Lára Steindal
7 Konan í lestinniPaula Hawkins
8 Hugmyndir:Andvirði hundrað miljónir
Halldór Halldórsson
9 Enchanted ForestJohanna Basford
10 Secret GardenJohanna Basford
Umkomulaus Aðalpersóna Þrasta er
ungur strákur sem flytur til föður síns í
afskekktan bæ á Vesturlandi. MynD SofIA olSSon
Stirt samband Ingvar E. Sigurðsson og
Atli Óskar Fjalarsson í hlutverkum feðganna
í Þröstum. MynD SofIA olSSon
Allar bækur
Ljóðabækur
1 Hugmyndir:Andvirði hundrað milljónir
Halldór Halldórsson
2 Gráspörvar og ígul-ker Sjón
3 Öskraðu gat á myrkrið Bubbi Morthens
4 FrelsiLinda Vilhjálmsdóttir
5 Ljóðasafn VilborgarVilborg Dagbjartsdóttir
6 Vinur minn missti vitið Björn Stefán Guðmundsson
7 Perlur úr ljóðum ís-lenskra kvenna
Silja Aðalsteinsdóttir valdi
8 Píslirnar hennar mömmu Urður Snædal
9 Tveir Elvis Presley aðdáendur
Kristján Þórður Hrafnsson
10 StormviðvörunKristín Svava Tómasdóttir
Saga Sovétsálarinnar
Hvítrússneska blaðakonan Svetlana Alexievich hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels 2015
Þ
að er hvítrússneska blaða-
konan Svetlana Alexievich
sem hlýtur bókmennta-
verðlaun Nóbels árið 2015.
Alexievich er 111. Nóbels-
verðlaunahafinn í bókmenntum en
aðeins fjórtánda konan til að hljóta
verðlaunin.
Alexievich er blaðakona sem
hefur skrifað smásögur, ritgerðir
og blaðagreinar en er þekktust
fyrir heimildabækur sínar þar sem
hún fléttar saman röddum miklum
fjölda einstaklinga sem hafa upplif-
að afdrifaríka viðburði í sögu Sovét-
ríkjanna.
„Hún er að segja sögu Sovétsál-
arinnar,“ segir Steinunn Sigurðar-
dóttir rithöfundur sem hefur fylgst
með Alexievich um árabil.
Hversdagslegar raddir úr stríði
Svetlana Alexievich er fædd 31.
maí árið 1948 í úkraínska bæn-
um Ivano-Frankovsk. Faðir henn-
ar var Hvít-Rússi en móðir henn-
ar úkraínsk. Eftir að faðir hennar
lauk herskyldu fluttist fjölskyldan
til Hvíta-Rússlands þar sem hjón-
in fengu störf sem kennarar. Alex-
ievich íhugaði um tíma að feta í fót-
spor foreldranna en ákvað loks að
læra blaðamennsku. Hún starfaði
á nokkrum blöðum og bókmennta-
tímaritum, bæði í heimabænum
Narovl, í Beresa og Minsk.
Hún hafði skrifað smásögur, rit-
gerðir og blaðagreinar þegar fyrsta
bókin hennar, Hið ókvenlega and-
lit stríðs (e. War's Unwomanly
Face), kom út árið 1985, en hún er
byggð á viðtölum við hundruð sov-
éskra kvenna sem tóku þátt í seinni
heimsstyrjöldinni.
Fjórum árum síðar kom út bókin
Sink-drengirnir: Sovéskar raddir frá
stríðinu í Afganistan (e. Zinky Boys:
Soviet Voices from the Afghanistan
War). Bókin varpaði nýju ljósi á
stríð Sovétmanna í Afganistan, en
upplýsingar almennings um stríð-
ið höfðu komið í gegnum skekkta
mynd opinberra fjölmiðla. Mál-
gögn kommúnistaflokksins gagn-
rýndu bókina harkalega og var Al-
exievich ákærð fyrir hana árið 1992
en málið var látið falla niður.
„Í Sink-drengjunum fáum við
heildarmynd sem er beinn vitnis-
burður um beiska reynslu af stríð-
inu í Afganistan,“ segir Árni Berg-
mann rithöfundur sem hefur þýtt
texta eftir Alexievich.
„Þar kemur vel fram þetta stríð
var svipað því hvernig Víetnam-
stríðið var fyrir Bandaríkjamenn.
Ungir menn sem eru sendir nafni
í frelsis og lýðræðis eða sósíalisma
og alþjóðahyggja, svo lenda þeir í
eintómri ringulreið, óendanlegum
smærri og stærri glæpum, misskiln-
ingi og guð má vita hvað.“
Nafn bókarinnar er vísun í lík-
kistur úr sinki sem voru það eina
sem syrgjandi fjölskyldur her-
manna fengu frá Sovétríkjunum.
Grípur ekki fram í fyrir
viðmælendum
1997 kom líklega út hennar
þekktasta verk Tsjernobyl- bænin:
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
„Raunveruleikinn
hefur alltaf togað í
mig eins og segull.