Fréttatíminn - 04.12.2015, Qupperneq 36

S íðan hitti Hildí þann þriðja – „Der Dritte“ – hjá vinkonu sinni á Ránar-götunni. Ekki veit þó fjöl-
skyldan með vissu hvenær það
var. Eyþór var hávaxinn maður og
dökkur yfirlitum. „Því er ekki að
neita, mér þótti hann svellmyndar-
legur,“ segir hún í minningum
sínum.
Nokkrum mánuðum síðar var
hún gift Eyþóri Björgvinssyni og
flutt í hálfgerða verbúð í Njarðvík.
Seinna keyptu hjónin litla jörð,
Bursthús, rétt við Hvalsneskirkju
sunnan við Sandgerði.
Guðrún Brynjúlfsdóttir, sem
hafði fóstrað Elísabetu og Guðrúnu
litlu, kom til hjónanna með nöfnu
sína litlu sem hafði búið hjá Jóni
föður sínum eftir að Elísabet systir
hennar dó. Guðrún fóstra dvaldi
talsvert hjá þeim næstu árin, þó
með hléum því að samkomulagið
var ekki alltaf með besta móti.
Það var í ágúst 1963 sem Rann-
veig Eyþórsdóttir kom í heiminn
með látum. Hún segir svo frá: Ég
er fædd í Útsölum á Seltjarnarnesi,
þar sem amma María og Friðrik
Dungal bjuggu. Mamma og pabbi
voru á leið til Reykjavíkur í veislu.
Þau komu við í Útsölum því að
mamma þurfti að fara í sturtu. En
hún fékk hríðir og fór bara beint í
rúmið, hausinn ýtti á nærbuxurnar
og María amma sagði víst: „Guð
minn góður, ég held að barnið
sé að koma.“ Í því kom ég bara.
Þannig heyrði ég söguna.
Hildí vann við skrifstofustörf á
Keflavíkurflugvelli. Hún var ekki
Háski á
sjó og landi
Ragnhildur Thorlacius fréttamaður hefur skráð magnaða
ævisögu Brynhildar Georgíu Björnsson, konunnar sem var
fyrirmyndin að Herbjörgu Maríu Björnsson í bók Hallgríms
Helgasonar, Konan við 1000°. Brynhildur, sem alltaf var kölluð
Hildí, var fædd í hálfgerðum felum. Hún var barn ungra ógiftra
foreldra og barnabarn fyrstu forsetahjóna Íslands. Hún ólst
upp í stríðshrjáðu Þýskalandi, hernuminni Danmörku og á
Bessastöðum. Hún seldi þvottasnúrur í Argentínu, sótti sjóinn
frá Suðurnesjum, hlýddi á óperur og bakaði baguette við
Ísafjarðardjúp. Hún missti tvö börn, átti fimm menn og eyddi
sautján síðustu árum ævi sinnar rúmföst í bílskúr í Reykjavík.
Við grípum niður í 6. kafla bókarinnar.
með bílpróf sem hefði sett strik í
reikninginn fyrir flesta en Hildí lét
það aldrei stöðva sig við aksturinn.
Eyþór var lengstum á sjónum en
vann þess á milli við pípulagningar
á Vellinum. Tveimur árum eftir að
Rannveig kom í heiminn, fæddist
Hjördís, í júlí 1965. Hildí var 35 ára.
Heltekin af veiðibakteríu
Eyþór langaði til að gera út sjálfur
og tókst að festa kaup á fjögurra
tonna trillu – Guðrúnu. Hildí fékk
þá flugu í höfuðið sumarið 1967
að fara með honum í róður. Eftir
fjögurra tíma stím suður á Reykja-
nesröst var hún orðin illa sjóveik
og það varð hún alltaf á sjó, eins og
hún segir frá í viðtali við Vikuna
árið 1980:
Ég varð fljótlega heltekin af
veiðibakteríunni. Ég var geysilega
sjóveik allan tímann en þegar
sjórinn moraði í fiski hvarf allt
annað í skuggann. Ég stóð bara
titrandi og skjálfandi af spenningi
eins og eiturlyfjaneytandi. Eftir
fiskitarnirnar var ég oft svo þreytt
að ég komst varla niður í lúkar. Ég
skil svo sannarlega af hverju menn
hætta lífi sínu í vondum veðrum
þegar vel fiskast.
Systurnar litlu voru í umsjón
Guðrúnar gömlu en hjónin voru á
skaki fram á haust. Þá réðu þau sig
á 27 tonna bát, hún sem kokkur.
Um áramótin tókst Eyþóri að kaupa
gamlan nótabát, Tindfell, sem hafði
verið breytt í fiskibát. Vélin í honum
eyðilagðist og þá urðu þau að selja
Tindfellið. Næst réðu þau sig á línu-
bátinn Ásdísi HU, 22 lesta eikarbát,
sem smíðaður var á Skagaströnd og
sjósettur þá um sumarið.
Ásdísi var fyrst róið í september
1971. Hún reyndist ekki gæfufley.
Sjávarháski
Það gaf illa um haustið svo að
haldið var á Selvogsbanka, úti fyrir
Þorlákshöfn, og róið nokkrum
sinnum. Með í för voru eigendur
Ásdísar, Elvar Valdimarsson og
Guðbjörn Hallgrímsson. Hildí segir
þannig frá (bls. 98):
Svo kynlega bar við, að ég skynj-
aði fyrirboða á leiðinni á miðin. Á
stíminu frá Sandgerði austur á Sel-
vogsbanka lá ég í efri koju. Lúgan
var opin til hálfs út á þilfar. Þá kom
ég auga á fimm menn í sjóklæðum
á dekki. Raunar voru það ekki sjó-
klæði eins og nú tíðkast. Þetta sá
ég greinilega.
Lagt var í róður að kvöldi 1. des-
ember. Hildí vakti og átti að vekja
áhöfnina klukkan sex um morgun-
inn. Aftur sá hún mennina fimm og
lúguna á lúkarnum hálfopna. Hildí
ýtti við áhöfninni í fyrra fallinu,
veður var tekið að versna. Þegar
leið á daginn setti hún upp kjötsúpu
í stóran pott þótt erfitt væri að
athafna sig í sjóganginum. Síðan
lagðist hún í efri kojuna (bls. 99):
Ég vissi ekki fyrr en að báturinn
lagðist á hliðina. Ljósin slokknuðu.
Ég hentist framúr. Allt draslið úr
hinum kojunum hrundi ofan á mig.
Sjórinn streymdi niður í lúkar. Ég
var ráðalaus í fyrstu – vissi ekki,
hvernig ég ætti að komast út á
dekk. Smeygði mér í einhver föt.
Ég heyrði drynjandi öskur. Þetta
var Eyþór.
Skyndilega lagði mikinn eld úr
kabyssunni svo að Hildí sá til, gat
opnað lúguna og komist út. Það var
hríð og suðaustan níu vindstig. Bát-
urinn var á hliðinni, Eyþór hékk í
mastrinu í sjónum og skipaði henni
að stökkva út í (bls. 100): Stökk ég
þá í hafið til hans. Syntum við síðan
yfir í gúmíbátinn. Vorum við rétt
búin að skera hann frá og aðeins
komin stuttan spöl frá bátnum,
þegar hann bókstaflega hvarf ofan
í hafið.
Rannveig, sem var átta ára, var
hjá afa sínum og ömmu á Akranesi
þegar Ásdísin sökk. „Ég man,“
segir Rannveig, „að mamma sagði
mér seinna að hún hefði verið búin
að gefa upp alla von um að komast
af.“
Hildí og Jón, annar eiginmaður hennar,
nutu lífsins fyrstu árin saman.
Burtshús
Sjómaðurinn Hildí.
36 bækur Helgin 4.-6. desember 2015