Fréttatíminn - 14.05.2016, Side 2

Umhverfis- og auðlindaráð-
herra lagði til aukinn sveigj-
anleika í byggingareglugerð í
vikunni og undirritaði reglu-
gerð þess eðlis. Markmiðið er
að lækka byggingarkostnað
vegna íbúðarhúsnæðis.
„Áherslur hjá fólki hafa breyst
mikið í gegnum tíðina og því sýn-
ist manni í fljótu bragði að þessar
breytingar séu af hinu góða,“ segir
Eva Huld Friðriksdóttir, sjálfstætt
starfandi arkitekt, spurð hvað þess-
ar breytingar þýði fyrir almenning.
Það sem helst vekur athygli er að
með reglugerðinni eru kröfur um
lágmarksstærðir rýma í íbúðum
felldar á brott en í staðinn sett inn
markmið, sem veitir ákveðið frelsi
við útfærslu hönnunar.
Breytingarnar miða að því að
auka sveigjanleika við gerð íbúðar-
húsnæðis. Þannig getur lágmarks-
stærð íbúðar sem er eitt herbergi
minnkað verulega. Ef gert er ráð
fyrir að geymsla og þvottaaðstaða
séu í sameign og ekki gert ráð fyrir
anddyri getur slík íbúð verið um 20
fermetrar, fyrir utan sameign.
Eva Huld segir þessa þróun
ánægjulega og geta haft verulega já-
kvæð áhrif fyrir þéttingu byggðar,
meðal annars í Reykjavík.
„Og þétting byggðar er náttúru-
lega umhverfismál,“ segir Eva Huld
en hún segir einnig mikilvægt að
fólk hafi aukið frelsi þegar kemur að
því að útfæra heimili sín.
Spurð út í smáhýsahugmynda-
fræðina svokölluðu (e. Tiny homes)
og hvort þetta breyti miklu þegar
kemur að henni, svarar Eva Huld:
„Það er dálítið gamaldags hug-
myndafræði í arkitektúr og má færa
rök fyrir því að hún sé dálítið úrelt.
Þar vill fólk aðgreina sig frá samfé-
lögum sem er svolítið í anda áttunda
áratugarins. Hugmyndin er líka dá-
lítið andsamfélagsleg.“
Hún bætir svo við: „Það er ekki
hugmyndin sem er verið að ýta und-
ir með þessum breytingum þó hún
auðveldi þeim sem það kjósa einnig
lífið.“ | vg
Skipulagsmál Auknir möguleikar á að byggja smáhýsi
Færri fermetrar auka frelsi
Grillbúðin
Smiðjuvegi 2, Kópavogi - (við hliðina á Bónus) - Sími 554 0400
Þýski grillframleiðandinn Landmann er 50 ára
gasgrill 3ja brennara
Niðurfellanleg
hliðarborð
4 litir
• 3 brennarar úr ryðfríu stáli
• Postulínsemalerað eldhólf
• Grillgrindur úr pottjárni
• PTS hitajöfnunarkerfi
• Kveiking í öllum tökkum
• Niðurfellanleg hliðarborð
• Tvöfalt einangrað lok
• Postulínsemaleruð efri grind
• Hitamælir
• Auðveld þrif - Bakki fyrir fitu
undir öllu grillinu

• Afl 10,5 KW
Á R A
grillbudin.is
AFMÆLISTILBOÐ
79.900
VERÐ ÁÐUR 98.900
„Við starfsmennirnir höfum
margoft kvartað við yfirmenn okk-
ar undan biluðum símum og kerf-
inu í húsinu. Það er eldgamalt og á
sumum stöðum í húsinu heyrir mað-
ur alls ekki þegar því er hringt. Yfir-
menn okkar vita alveg af þessu og
segja bara já já, við kíkjum á málið.
En vandinn í Seljahlíð er að borgin
setur engan pening í þetta. Maturinn
er ótrúlega einhæfur, það er alltaf
það sama,ár eftir ár. Um helgar eru
bara þrír starfsmenn á vakt. Sumt
fólk fær aldrei heimsóknir og það
geta liðið margar vikur á milli þess
sem einhver kemur til þeirra. Mér
finnst þetta bara vera geymslustöð
fyrir aldraða, því miður.“
Starfsmenn Seljahlíðar
hafa lengi kvartað undan
biluðum vaktsímum. Alltof
fáir eru á næturvöktum, og
ósanngjarnt er að kenna
starfsmönnum um þegar
óhöpp koma upp. Þetta segir
Barbara Helgason.
Þóra Tómasdóttir
thora@frettatiminn.is
„Það er svo sárt að heyra fólk saka
næturvaktina um að sofa á verðin-
um,“ segir Barbara í miklu upp-
pnámi yfir gagnrýninni sem beinst
hefur að starfsfólki þjónustuíbúð-
anna í Seljahlíð að undanförnu.
Fréttatíminn hefur fjallað um atvik í
íbúðunum þar sem fullyrt er að íbú-
ar hússins hafi hringt á hjálp næt-
urvaktarinnar, án þess að fá hana.
Barbara hefur unnið þar í sex ár
og segist elska vinnuna sína. „En
það eru alltof fáir starfsmenn á vakt
og á nóttunni komumst við ekki yfir
allt sem við eigum að gera, þó ég sé
stöðugt á hlaupum. Við eigum að líta
inn til íbúa þrisvar sinnum á nóttu.
Hver heimsókn getur tekið tíma, svo
hlaupum við til ef einhver hringir á
hjálp. Það er ekki möguleiki að tvær
manneskjur nái að fara í allar þess-
ar heimsóknir. Mér finnst yndislegt
að vinna með íbúunum en það er
sorglegt að vera sökuð um að sinna
ekki vinnunni minni nógu vel. Ég vil
standa með starfsfólkinu sem er gott
og segja frá þessu.“
Tveir starfsmenn eru á vakt á
nóttunni. Ættingjar Judithar Júlí-
usdóttur, 96 ára íbúa, sögðu frá því
að ekki hefði náðst samband við
starfsmenn að næturlagi, þrátt fyrir
að hringt hefði verið látlaust í síma
hússins.
Aldraðir Starfsmaður þjónustuíbúðanna í Seljahlíð segir heimilið fjársvelt
„Seljahlíð er geymslustaður“
Lýðheilsa Unglingar sofa allt of lítið
Erlingur Jóhannsson, prófessor við Íþrótta-, tómstunda- og þroskaþjálfa-
deild Háskóla Íslands. Fyrstu niðurstöður rannsóknarinnar sýna að ung-
lingar hafa þyngst um 4 kg á áratug og fá ekki nema 6 tíma nætursvefn.
Barbara Helgason.
Mynd | Rut
Vill seinka skólabyrjun
vegna svefnleysis unglinga
Nemendur í 10. bekk hreyfa
sig minna, þyngjast og fá að-
eins 6 tíma nætursvefn. Er-
lingur Jóhannsson, prófess-
or við Háskóla Íslands, segir
þetta mikið áhyggjuefni.
Hann vill seinka skólabyrjun
og auka fræðslu um áhrif
rafrænna miðla á svefn.
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
„Skjátími hefur aukist hratt og lífstíll
krakka hefur breyst í þá veru að þau
eru meira í kyrrsetu sem verður til
þess að þau hreyfa sig minna, þyngj-
ast og sofa of lítið,“segir Erlingur Jó-
hannsson, prófessor við HÍ, en hann
leiðir langtímarannsóknina „Heilsu-
hegðun ungra Íslendinga“.
Fyrstu niðurstöður sýna að ung-
lingar eru 4 kg þyngri og mun þrek-
minni en jafnaldrar þeirra voru fyrir
áratug og að unglingar sofa ekki nóg.
Aðeins 8% drengja og 13% stúlkna
uppfylltu svefnráðleggingar um átta
tíma svefn, en sex tíma svefn á virk-
um dögum var algengastur hjá bæði
drengjum og stúlkum. Þátttakendur
eru nemendur í 10. bekk í sex skól-
um í Reykjavík.
Erlingur segir niðurstöðurnar
sambærilegar því sem er að gerast
í nágrannaríkjunum. „Munurinn
er að hér er ekkert gert í málunum,
ólíkt öðrum stöðum. Norðmenn
eru til að mynda að virkja sveitar-
félögin til að setja aukna hreyfingu
inn í grunnskólana því það er vitað
að hreyfing ungmenna á skólaaldri
minnkar um 7% á ári. Samkvæmt
ráðleggingum frá landlæknisemb-
ætti eiga börn undir 18 ára aldri
að hreyfa sig minnst 60 mínútur
á dag en það er ekki nema fimmt-
ungur sem nær því hérlendis og
það er mjög mikið áhyggjuefni.
„Aukin kyrrseta, aukning í þyngd
og minni svefn helst í hendur við of
mikla skjánotkun. Við sjáum skýrt í
gögnunum að krakkarnir vinna upp
svefninn um helgar, því þá sofa þau
að meðaltali í 7,5 tíma, eða klukku-
tíma lengur en á virkum dögum,“
segir Erlingur en krakkarnir voru
látin ganga með sérstaka klukku
sem mældi svefn þeirra.
Erlingur segir nauðsynlegt að
taka á vandanum. „Skólinn getur
tekið í taumana með því að seinka
fyrsta tíma en við höfum verið að
ræða við skólastjóra sem vilja frekar
leyfa krökkunum að sofa og fá þau
inn klukkan níu í stað átta. Það er
þannig að ungir krakkar læra ekk-
ert séu þau ekki sofin, þau eru ekki
upplögð, hafa ekki áhuga og geta
ekki einbeitt sér. Svo er líka vitað
að skertur svefn eykur offitu og hef-
ur áhrif á blóðþrýsting. En það þarf
almenna hugarfarsbreytingu þegar
kemur að svefni barna og skjánotk-
un og þar gegna foreldrar auðvitað
lykilhlutverki.“
Aukin kyrrseta,
aukning í þyngd og
minni svefn helst í
hendur við of mikla
skjánotkun.
Evu Huld Friðriksdóttur lýst vel á nýja
byggingareglugerð.
Fjallamjólk eftir Kjarval hangir inn á skrifstofu Gylfa Arnbjörnssonar.
Listamenn eru pirraðir
vegna flutnings á Fjalla-
mjólkinni inn á skrifstofu
Gylfa
Valur Grettisson
Valur@frettatiminn.is
Eitt merkilegasta listaverk Jó-
hannesar Kjarvals, Fjallamjólk,
sem er í eigu ASÍ, var fært á skrif-
stofu Gylfa Arnbjörnssonar, for-
manns ASÍ, degi áður en tilkynnt
var um sölu á húsi Listasafns ASÍ.
Guðrún Ágústa Guðmundsdóttir,
framkvæmdastjóri ASÍ, segir engin
tengsl á milli þess hvenær verkið
var futt á skrifstofu Gylfa og sölu á
húsinu.
Töluverður urgur er í listamönn-
um vegna málsins og telja sumir
þeirra að þarna sé verkinu sýnd
ákveðin vanvirðing.
„Verkið er alveg tryggt og ekki
á neinum vergangi,“ segir Guðrún
Ágústa og segir mikilvægt að verk-
in úr safnaeigninni séu sýnileg. Það
sé þó ekki hægt að sýna þau á söfn-
um öllum stundum og þá séu þau í
geymslu eða sýnileg, til að mynda á
skrifstofu ASÍ.
Ragnar Jónsson í Smára gaf ASÍ
verkið árið 1961 ásamt hundruðum
annarra verka og eru mörg þeirra
þekktustu myndverk tuttugustu
aldar. Þar af er Fjallamjólkin líklega
það frægasta.
Eins og fram hefur komið var
húsnæði listasafnsins selt á föstu-
daginn í síðustu viku og hefur stjórn
SÍM mótmælt sölunni harðlega.
Menning Eitt af höfuðverkum Kjarvals fært
á skrifstofu ASÍ daginn fyrir sölu safnsins
Fjallamjólk inni
á skrifstofu Gylfa
2 | FRÉTTATÍMINN | HELGIN 14. MAÍ–16. MAÍ 2016