Fréttatíminn - 14.05.2016, Blaðsíða 26

26 | FRÉTTATÍMINN | HELGIN 14. MAÍ–16. MAÍ 2016
„Engir tveir einstaklingar fara sömu
leiðina.“ Sigga Birna hefur liðsinnt
stórum hluta transbarna og ung-
menna á landinu og þekkir þau sem
stíga fram í Fréttatímanum í dag.
„Transbörn á Íslandi eru fjölmörg,
þó tölurnar séu eitthvað á reiki. En
því fleiri unglinga sem ég hitti, því
betur átta ég mig á því hvað þau eiga
margt sameiginlegt í uppvextinum.
Ég hitti auðvitað líka krakka sem
koma mér á óvart, en það er sam-
hljómur í mörgu.“
Sigga Birna fullyrðir að það sé
miklu auðveldara að ala upp trans-
barn í dag en fyrir tíu árum. Skiln-
ingurinn og þekkingin er meiri nú en
var og auðveldara er fyrir aðstand-
endur að sækja sér upplýsingar. „Fyr-
ir áratug var engan stuðning að fá og
fólk vissi svo sem ekki hvert það gat
leitað. Við í Samtökunum ‘78 vorum
ekki komin á þann stað að við réð-
um við svona mál. En í dag gerum
við það. Nú finnst okkur mik-
ilvægt að hlustað sé vel á
börnin og þeim leyft að
vera þau sjálf, svo hugs-
unum og tilfinningum
þeirra sé ekki afneitað.“
Sigga Birna segir
það sé mjög misjafnt
hvernig börn tjá kyn sitt.
„Sum koma fram með þetta
snemma, og sýna staðfestu frá
því þau eru mjög ung, jafnvel tveggja
til þriggja ára. Þau sem halda áfram
að tjá kyn sitt frá svona ungum aldri,
til kannski sjö ára aldurs, eru í flest-
um tilfellum transbörn. Svo er annar
hópur ungmenna sem tjáir ekki rétt
kyn sitt fyrr en þau eru orðin eldri.
Sumir vita hreinlega ekki hvað það
Samtökin ‘78
veita stuðning
Sigríður Birna Valsdóttir, ráðgjafi hjá
Samtökunum ‘78, segir hvorki geðlækna né
sérfræðinga geta skorið alveg úr um hvort börn
eru trans. Það verði aðallega hlusta á barnið.
Hvað geta börn og
aðstandendur gert
• Samtökin ‘78 bjóða upp á ókeypis ráðgjöf
fyrir hinseginfólk, aðstandendur og fag-
fólk. Fullur trúnaður gildir um ráðgjöfina.
Sjá samtokin78.is
• Aðstandendur transfólks hittist síðasta
miðvikudag í mánuði, í húsnæði Sam-
takanna ‘78 á Suðurgötu 3. Áhugsamir
hafið samband við Siggu Birnu Valsdóttur
sbvalsdottir@gmail.com
• Stuðningsfundir fyrir transungmenni á
aldrinum 14-18 ára eru haldnir einu sinni
í mánuði hjá Samtökunum ‘78.
• Trans Ísland er félag transgender einstak-
linga á Íslandi sjá: trans.samtokin78.is og
facebook.com/transisland
• Í sumar eru Samtökin ‘78 með kynfrjálsar
sumarbúðir fyrir trans, intersex og
kynsegin fólk á aldrinum 15 til 30 ára
er að vera trans fyrr en þau rekast
á upplýsingar um það á netinu. Það
gerist stundum að fólk finni þá að
lýsingarnar eigi við það sjálft. Sum
hafa ekki getað sett orð á þetta fyrr
en þau eru orðin unglingar.
Þau geta átt það sameigin-
legt að hafa verið á skjön
í hópum, verið mjög leit-
andi og ekki alveg fund-
ið sig. Sumir hafa átt við
félagslega erfiðleika að
stríða og jafnvel kvíða og
þunglyndi. Sjálfsskaði og
átraskanir eru því miður al-
geng meðal transunglinga, sem
finnst erfitt að takast á við líkamlegar
breytingar sem fylgja kynþroska.“
En Sigga Birna segir að í Samtök-
unum ‘78 séu öflugir stuðningshópar
bæði fyrir transfólk og aðstandend-
ur. Þangað sé hægt að sækja ókeypis
ráðgjöf og nálgast alls konar upplýs-
ingar.
www.fr.isSylvía G. Walthersdóttir
Löggiltur fasteignasali
Salvör Davíðsdóttir
Nemi til löggildingar
fasteignasala
María K. Jónsdóttir
Nemi til löggildingar
fasteignasala
FRÍTT VERÐMAT
ENGAR SKULDBINDINGAR
HRINGDU NÚNA
820 8081
sylvia@fr.is
Sjöfn Ólafsdóttir
Skrifstofa
Þóra Tómasdóttir
thora@frettatiminn.is
„Þetta hefur aldrei verið ströggl
hjá mér,“ segir Lára í dyragættinni
á heimili sínu þegar Fréttatímann
ber að garði. „Ég hef eiginlega alltaf
vitað að ég er stelpa.“
„Það urðu miklar breytingar hjá
mér eftir að ég fór í sumarbúðir til
New York í fyrra. Á þeim tíma var
ég mikið að horfa á Youtube-víd-
eó um líf transkvenna eins og Gigi
Gorgeous og Princess Joules. Þegar
ég sá þessi vídeó þá gerðist eitt-
hvað og ég hugsaði að í raun væri
ég svona eins og þær. Ég vissi hins
vegar ekkert hvað ég átti að gera. Ég
var rosalega stressuð yfir þessu en
ákvað, einu sinni þegar við mamma
vorum tvær einar í bíl á planinu
fyrir utan Krónuna, að segja henni
frá þessu. Pabbi hafði hlaupið inn
í búðina og ég notaði tækifæri á
meðan og sagði við hana: „hey, ég
er trans.“ Mamma sagði bara ókei
og svo þögðum við það sem eftir var
af bíltúrnum.“
Heidi Didriksen, móðir Láru,
hlær og gengst við þessari lýsingu.
„Innst inni vissi ég að það væri eitt-
hvað að gerast. Það eina sem ég
hafði í huga var að barninu mínu
liði vel í sínu skinni. Fyrir okkur
og okkar nánasta umhverfi hefur
þetta ekki verið neitt mál. Hún hef-
ur alltaf fengið að leika sér eins og
henni sýnist og hefur alltaf laðast að
kjólum og prinsessudóti. Hún var
óð í skó og töskur og sem lítið barn
klæddi hún sig upp í kjóla, gekk
ofan á borðstofuborðinu og speglaði
sig í glerskápunum. Hún átti fullt af
vinkonum og var oftast bara boðið
í stelpuafmælin í bekknum. En þó
hún hafi alltaf fengið að vera eins
og hún vildi vera, þá áttuðum við
okkur líka á því að heimurinn get-
ur verið grimmur. Hún þarf bara að
finna það sjálf,“ segir Heidi.
Lára gekk í Hólabrekkuskóla og
þegar unglingsárin færðust yfir
varð hún, að sögn þeirra mæðgna,
fyrir miklu einelti. „Það gekk allt
vel þangað til ég byrjaði í áttunda
bekk. Þá snerust krakkarnir gegn
mér og mér var meira að segja hót-
að að ég yrði lamin. Kennarinn tók
þátt í þessu og mér leið ekki vel. Í ní-
unda bekk fór ég í Réttarholtsskóla
og fann hvernig allt breyttist. Þar
eru krakkarnir miklu opnari og mér
var rosalega vel tekið.“ Þær segja
að það hafi hjálpað Láru mikið að á
þessum tíma var hún komin út sem
stelpa.
Heidi segir Láru vera einstaklega
sterka manneskju sem lætur ekki
bugast þó á móti blási. Hún hafi sjálf
óskað eftir því við kennara í skólan-
um, að fá að halda fyrirlestur um
einelti og lýsa sinni upplifun fyrir
krökkunum. Þar að auki hafi hún
markað sér sterka stöðu í félags-
lífinu fyrir að vera góð að syngja.
Lára hefur tvisvar sinnum tekið
þátt í söngkeppni Samfés og lent í
öðru og þriðja sæti. „Hún söng sig
bara í gegnum erfiðleikana. Það
hefur styrkt hana mjög mikið. Ég
fann líka rosalega mikinn mun á
henni eftir að hún byrjaði í nýjum
skóla. Hún varð hamingjusamari og
sjálfsöruggari. Hún var líka heppin
að komast fljótt í viðtöl hjá BUGL og
Samtökunum ‘78 og skömmu eft-
ir að hún sagði okkur fjölskyldunni
frá þessu var hún farin að fá lækn-
ishjálp til að geta lifað eins og hún
vill.“
„Nú er ég að æfa mig í að beita
röddinni rétt,“ segir Lára. Og bæt-
ir því við að hún hafi líka þurft að
læra að mála sig og leika sér með
útlitið. „Og það er algjört frelsi að
fá að klæða sig í falleg föt alla daga.“
Ekki hægt að brjóta mig niður
Lára Didriksen er fimmtán ára og opinberaði
sig sem stelpu í september í fyrra. Þó hún hafi
á tímabili orðið fyrir einelti í skóla þá rís hún
alltaf upp aftur. Hún segir ferðalagið frelsandi
ævintýri og sér engar hindranir á veginum.
Lára Didriksen hefur alltaf vitað að hún er stelpa. Mynd | Rut
Það gekk allt vel
þangað til ég byrjaði í
áttunda bekk. Þá sner-
ust krakkarnir gegn
mér og mér var meira
að segja hótað að ég
yrði lamin.