Fréttatíminn - 10.06.2016, Page 28

hafnað var vegna amaákvæðisins
er nafnið Prinsessa.
Eignarfall og íslensk stafsetning
Markmiðið með því að áskilja að
nöfn taki eignarfallsendingu, er
meðal annars að standa vörð um
fallakerfi íslenskunnar. Hugsunin
er þá sú að eftir því sem nöfnum
og heitum sem ekki taka fallbeyg-
ingu fjölgar þá muni tilfinning mál-
hafa fyrir fallakerfinu veikjast og
það loks hverfa eins og gerst hef-
ur í mörgum öðrum germönskum
málum.
Með ákvæðinu um að nafn sam-
ræmist íslenskri stafsetningu er
meðal annars verið að stuðla að
samræmingu á útliti nafna sem líta
má svo á að sé nafnbera til gagns
því nafn á ekki bara að aðgreina
fólk hvert frá öðru, það á einnig að
auðkenna það til dæmis þannig að
aðrir geti auðveldlega haft upp á
viðkomandi og til þess að nafn þjóni
þeim tilgangi er það til verulegs
hagræðis að möguleikar á stafsetn-
ingu séu sem fæstir. Sem dæmi má
nefna að tafsamara er að finna fólk
í símaskrá ef margir möguleikar eru
á að stafsetja nafn heldur en ef að-
eins einn möguleiki er fyrir hendi.
Litið er svo á að stafirnir c, z og w
séu ekki í íslenska stafrófinu og þeir
eru því ekki leyfðir nema í nöfnum
sem hefð hefur myndast um. Þá er
ekki leyfð erlend aðlögun íslenskra
nafna, svo sem að sleppa kommu
yfir broddstaf.
Til Blæs eða Blævar
„Stúlku skal gefa kvenmannsnafn
og dreng skal gefa karlmannsnafn,“
segir í grein mannanafnalaga um
eiginnöfn en meðal nafna sem
komið hafa til mannanafnanefnd-
ar undanfarin ár eru einmitt nöfn
sem til eru á mannanafnaskrá
annars kynsins en foreldrar óska
eftir að gefa það barni af gagn-
stæðu kyni.
Flestir muna eftir Blævardóm-
inum svokallaða þar sem úrskurði
mannanafnanefndar um að stúlka
mætti ekki bera nafnið Blær vegna
þess að það væri á skrá yfir karl-
mannsnöfn var hnekkt, þ.e. stúlka
fékk að halda nafni sínu, Blær, og
því var bætt á skrá yfir kvenmanns-
nöfn þrátt fyrir að vera þegar fyrir
á skrá yfir karlmannsnöfn. Beyging
nafnanna er þó mismunandi eftir
því hvort kynið ber það.
Velta má fyrir sér hvort næsta
skref í þróun mannanafnalaga
gæti verið að upphefja kyngrein-
ingu nafna, þ.e. vera ekki með að-
greindar skrár yfir kvenmanns-
nöfn og karlmannsnöfn en það var
einmitt meðal þess sem frumvarpið
til breytingar á mannanafnalögum
sem lagt var fram í fyrra kvað á um.
Til dæmis í ljósi þess að nú hafna
sumir því að skilgreina sig annað-
hvort sem konu eða karl, sumir láta
leiðrétta kyn sitt og liður í því er
einmitt að skipta um nafn. Í slíkum
tilvikum væri til hagræðis að eigin-
nöfn tengdust ekki kynjum. Benda
má á að um aldir tíðkuðust nöfnin
Sturla og Órækja og Sturla er enn
talsvert notað nafn. Þessi nöfn hafa
ætíð verið karlmannsnöfn en taka
þó kvenkynsbeygingu. Nýlega var
kvenmannsnafnið Skaði samþykkt
en það tekur karlkynsbeygingu.
Þannig eru þegar fordæmi fyrir því
að kona beri nafn sem tekur karl-
kynsbeygingu og öfugt.
Guðmundsson og Sigurðardóttir
Mannanafnalögin snúast þó ekki
bara um að búa til skrá yfir leyfð
eiginnöfn og hafna þeim nöfnum
sem ekki teljast samræmast lög-
unum. Þau snúast einnig um að
varðveita föður- og móðurnafna-
kerfið sem er helsta sérkenni ís-
lenskrar nafnahefðar og ævaforn
germanskur arfur. Þetta kerfi var
hinsvegar afnumið með lögum
alls staðar annars staðar á Norður-
löndunum. Eitt það merkilegasta
við föður- og móðurnafnakerfið er
Dæmi um nýlega
úrskurði manna-
nafnanefndar
Eiginnöfn
Bætt á mannanafnaskrá
Alexstrasa – tekur íslenskri
beygingu í eignarfalli
Júlíhuld – tekur íslenskri
beygingu í eignarfalli
Manuel – ritháttur nafnsins er
ekki í samræmi við almennar
ritreglur (enginn broddur yfir
u) en rithátturinn uppfyllir
skilyrði um hefð
Líó – tekur íslenskri beygingu
í eignarfalli
Mummi – tekur íslenskri
beygingu í eignarfalli
Hafnað
Alexstrasza – samræmist ekki
almennum ritreglum íslensks
máls og uppfyllir ekki skilyrði
um hefð
Einarr – samræmist ekki
almennum ritreglum íslensks
máls og uppfyllir ekki skilyrði
um hefð
Swanhildur – samræmist
ekki ritreglum íslensks máls
og rithátturinn uppfyllir ekki
skilyrði um hefð
Millinöfn
Fært á mannanafnaskrá
Kling – nafnið er dregið af
íslenskum orðstofni
Hafnað
Blom – nafnið er ekki dregið
af íslenskum orðstofni
Pollux – nafnið er ekki dregið
af íslenskum orðstofni
Thor – nafnið hefur áunnið
sér hefð sem eiginnafn
28 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 10. júní 2016
3til15 Notendur
Mjög ódýrir
í rekstri
Mikil gæði
í útprentun
HP plús öryggi
og umsjón
Ótrúlegur hraði
í útprentun
Gæðaútprentun með nýrri
byltingarkenndri prenttækni
og ódýrir í rekstri.
Fáðu ráðgjöf sérfræðinga Opinna kerfa við val á lausnum
sem henta þínum þörfum og umhverfi.
Umhverfis-
vænu
prentararnir
HP PageWide
Nánar á www.ok.is/pagewide