Fréttablaðið - 04.02.2017, Blaðsíða 110

Ilmur Stefánsdóttir myndlist-arkona opnaði í gær einka-sýninguna Panik í Hafnarhúsi Listasafns Reykjavíkur. Ilmur sem hefur á undanförnum árum unnið jöfnum höndum
við myndlist og leikmyndahönnun
opnaði sýninguna með gjörningi
sem hún segir að sé mjög í anda
þeirrar innsetningar sem hún er
með á sýningunni. Í framhaldinu
var hún svo með atriði ásamt Cyber
dúettnum sem tók svo við keflinu og
rappaði fram eftir kvöldi.
Nærir hvort annað
Ilmur lærði myndlist hér heima og
fór svo í framhaldsnám í London.
„En svo æxlaðist það einhvern veg-
inn þannig að myndlistin mín er
svo leikbær að hún hreinlega þráði
að komast í leikhús og það gerðist
mjög fljótt. Skúlptúrarnir mínir og
verkin eru tengd gjörðum og gjörn-
ingum og fólki og það leiddi mig inn
í leikhúsið. Þetta byrjaði með leik-
sýningu sem hét CommonNonsense
þar sem við notuðum skúlptúrana
mína til þess að búa til spuna-
sýningu. Þar snerist allt um þessa
skrítnu stökkbreyttu hluti sem ég
hafði búið til og þá bara varð ekki
aftur snúið. Í framhaldinu fór ég að
vinna með fleira fólki og leikhúsið
tók í sífellu stærri hluta af því sem
ég geri.“
Ilmur segir að þrátt fyrir þessa
yfirtöku leikhússins hafi hún engu
að síður náð að halda fótfestu í
myndlistinni. „Það er einhvern
veginn að næra hvort annað, mynd-
listin og leikhúsið, og jafnvel stækka
hvort annað. Ég upplifi það þannig
sjálf að því meira sem ég er búin að
gera í leikhúsinu þá er eins og ég
hafi tekið skref í myndlistinni sam-
hliða því. Hver og ein leiksýning
sem ég geri þroskar mig sem mynd-
listarmanneskju. Þessi sýning sem
ég er með núna er t.d. ákveðið fram-
hald af síðustu myndlistarsýningu
en engu að síður gengur hún skrefi
lengra. Sýningin er innsetning og
sem slík er hún blanda af leikmynd
og myndlistarsýningu og svo geng
ég líka soldið nærri sjálfri mér.“
Leikhúsið er skóli
Ilmur segir að Panik sé þema eða
uppspretta sem hana hafi langað
til þess að prófa að vinna með sem
element. „Út úr því kom þessi þörf
fyrir líkamlega hreyfingu í tækjum
og tólum. Ég er sem sagt að nota
hin og þessi tæki og tól til þess að
búa til hreyfingu og út frá því kom
ákveðinn taktur og þetta þróaðist
þannig að öll vídeóin eru í ákveðn-
um takti og þá fór ég að vinna meira
með hljóðið. Salka Valsdóttir, sem
er í Cyber, gerði hljóðmynd sem er í
salnum ásamt vídeóverkunum.“
Aðspurð hvort það sé leikhús-
listakonan í henni sem beinir heild-
arverkinu á þessa braut þá segist
Ilmur ekki geta tekið fyrir það. „Já,
nú fæ ég að vera leikarinn,“ segir
Ilmur og skellihlær og bætir við: „Já
og leikstjórinn og búningahönnuð-
urinn, sviðsmyndahöfundurinn og
bara allt. Vinnustofan mín er bara
búningaslá og tæki af öllu mögulegu
tagi og ég er alltaf að nota mig sjálfa
við þessa vinnu.“
En skyldi Ilmi ekki finnast erfitt
að fá ekki að ráða þá öllu þegar hún
er í leikhúsinu? „Nei, það er ekki
þannig. Mér líður vel í leikhúsinu
vegna þess að mér finnst gaman
í samtali. Skólinn í leikhúsinu er
sá að heyra og vera heyrður. Þetta
samband á milli þess að hafa rödd
og hlusta. Það er ákveðin kúnst að
taka hvorki of lítið né of mikið pláss
í leikhúsinu.
Njála er svona dæmi um leik-
sýningu þar sem ég var með risa-
stór verk inni á sviðinu en það er í
samræmi við allt sem er að gerast
og í samtali við hitt listafólkið. Þetta
finnst mér fela í sér frelsi fremur en
skorður. Það er eitthvað sem leik-
húsið hefur kennt mér.“
Panik eða hugarró
Ilmur segir að kjarni sýningarinnar
sé einhvers konar ótti ef talað er
um innihaldið. „Mín upplifun er
að hreyfingarnar séu eins og ein-
hvers konar hugleiðsla. Ég er þann-
ig efins um að fólk sem kemur inn
í salinn upplifi panik heldur mun
fremur hugarró. En það er svolítið
eins og að salurinn sé að gefa sig
undan öllum þessum hamagangi.
Konurnar í þessum vídeóum eru
eins og inni í loftinu, veggjunum
og loftræstikerfi hússins og út úr
þeim vella sölt í miklu magni sem
er eins og útfelling frá bæði húsinu
og konunum. Ég upplifi þetta eins
og margar konur en það sést ekki í
andlitið á performerunum heldur
eru þetta í raun margir líkamar að
vinna.“
En skyldi Ilmur upplifa líf sitt
með þessum hætti, svona eins og líf
hamstursins á hjólinu? „Já, að sumu
leyti verð ég að viðurkenna það. Ég
er að vinna með þetta að hlaupa
og hætta ekki og hvað það er sem
rekur okkur áfram. Af því að ég hef
grun um að ég sé ekki ein um þessa
tilfinningu fyrir þessum sífelldu
hlaupum og þessum ótta. Hvað
er það sem við óttumst? Mistök?
Ég er líka sjálf
dáldið hrædd
við að stoppa
Ilmur Stefánsdóttir, myndlistarkona og
leikmyndahönnuður, opnaði sýninguna
Panik í Hafnarhúsi Listasafns Reykja-
víkur. Þar tekst Ilmur á við óttann sem
rekur okkur áfram í lífinu á sinn einstaka
og leikræna hátt í magnaðri innsetningu.
Ilmur Stefánsdóttir var hin rólegasta fyrir opnun einkasýningar sinnar Panik í Hafnarhúsinu. FréttabLaðIð/SteFáN karLSSoN
Mynd úr einu af vídeóverkum Ilmar á
sýningunni.
Hreyfing
er mikil-
vægur þáttur í
verkum Ilmar.
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
Að standa sig ekki? Að bregðast
öðrum? Hvað er það? Þetta er sterk
tilfinning og ég verð að viðurkenna
að ég er sjálf líka dáldið hrædd við
að stoppa. En mér fer fram og ég
held að þessi sýning sé mögulega
þáttur í því. Mér finnst í rauninni
athyglisvert hvað það var róandi
að gera sýninguna enda var ég gjör-
samlega búin eftir alla þessa vinnu
á hverjum degi en á einhvern góðan
hátt. Kannski er þetta bara lykill-
inn? Að hamast bara nógu mikið.
Klára þetta. En sjón er sögu ríkari
eins og svo oft í myndlistinni.“
VInnuStofan
mín eR baRa
búnIngaSLá
og tækI af
öLLu mögu-
Legu tagI og
ég eR aLLtaf
að nota mIg
SjáLfa VIð
ÞeSSa VInnu.
4 . f e b r ú a r 2 0 1 7 L a U G a r D a G U r66 M e n n i n G ∙ f r É T T a b L a ð i ð
menning
0
4
-0
2
-2
0
1
7
0
4
:2
7
F
B
1
2
8
s
_
P
1
1
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
9
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
C
2
9
-1
0
3
C
1
C
2
9
-0
F
0
0
1
C
2
9
-0
D
C
4
1
C
2
9
-0
C
8
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
1
2
8
s
_
3
_
2
_
2
0
1
7
C
M
Y
K