SÍBS blaðið - 01.06.2015, Page 7

SÍBS BLAÐIÐ 2015/2 7
valda umtalsverðu heilsutapi íslensku þjóðar-
innar þegar litið er til lengri tíma. Framhalds-
skólar eru í lykilhlutverki og geta haft veruleg
áhrif á hreyfingu og velferð nemenda og því þarf
í raun að fjölga íþrótta- og heilsuræktartímum
en ekki fækka þeim.
Í umfjöllun um framlag hins opinbera til heilsu-
eflingar og fyrirbyggjandi aðgerða í grunn- og
framhaldsskólum er mikilvægt að benda á
framúrskarandi framlag Embættis landlæknis.
Embættið hefur lagt mikla áherslu á að auka og
styrkja heilsueflingu á þessum skólastigum og
meðal annars verið með ákveðin verkefni í gangi
eins og Heilsueflandi grunnskóla og Heilsuefl-
andi framhaldsskóla.
Íþrótta og æskulýðsstarf
Félagasamtök eins og Íþrótta- og Ólympíu-
samband Íslands, Ungmennafélag Íslands,
Landsamtök skáta og fleiri standa fyrir afar
mikilvægu forvarnar- og lýðheilsustarfi í íslensku
samfélagi, bæði meðal barna, ungmenna sem
og fullorðinna. Þessir aðilar eru allir að sinna
sínum verkefnum vel en því miður þá er stuðn-
ingur opinberra aðila mjög lítill og langt frá því
sem gengur og gerist í þeim löndum sem við
berum okkur oft saman við, eins og Norður-
löndin. Hér þurfa stjórnvöld að auka sitt framlag
verulega.
Almenningur
Á síðasta áratug hefur orðið mikil heilsueflingar-
vakning meðal almennings. Heilsuræktar-
geirinn hefur vaxið mjög hratt og margir nýta
sér þann möguleika til að hreyfa sig og stunda
líkamsrækt. Einnig hefur fólk verið duglegt að
koma á fót hópum þar sem það getur stundað
hreyfingu og um leið notið félagskapar og má
í því sambandi nefna mismunandi hlaupahópa
og gönguhópa. Með tilkomu bættrar aðstöðu
til hjólreiða í mörgum sveitarfélögum þá hefur
orðið algjör sprenging í notkun reiðhjóla bæði til
og frá vinnu og einnig í frístundum. Þótt margir
einstaklingar í okkar nútímasamfélagi hafi tíma
og tækifæri til að stunda hreyfingu þá eru á hinn
bóginn margir sem ekki hafa getu eða ráðrúm til
þess. Þessi hópur á oft á tíðum erfitt uppdráttar
því skipulögð og markviss heilsuefling hjá fyrir-
tækjum og stofnunum er mjög stutt á veg komin
á Íslandi, sem þýðir að fáir atvinnurekendur gefa
svigrúm til að stunda hreyfingu á vinnutíma eða
styrkja hana fjárhagslega. Að vísu á þetta einnig
almennt við í heiminum en talið er að eingöngu
7% fyrirtækja í Bandaríkjunum vinni markvisst
að heilsueflingu og fyrirbyggjandi aðgerðum
meðal sinna starfsmanna.
Aldraðir
Eins og allir vita þá mun eldri einstaklingum
fjölga mjög hratt á næstu árum. Því er afar
mikilvægt að stjórnvöld og sveitarfélög setji fram
sameiginlegar áætlanir um hvernig hægt verði
að tryggja daglega hreyfingu þessa aldurshóps.
Jafnframt þarf að endurskipuleggja þjónustu
fyrir þennan aldurshóp og setja hreyfingu í for-
gang, og efla félagstengsl með það að markmiði
að gefa eldri einstaklingum tækifæri á að taka
þátt í fjölbreyttri heilsurækt og þar með auka
vellíðan. Markvissar aðgerðir sem miða að því
að auka hreyfingu og viðhalda góðri heilsu
þessa aldurshóps geta sparað umtalsverða fjár-
muni í félags- og heilbrigðiskerfinu þegar fram
líða stundir.
Að lokum, í ljósi breyttra lifnaðarhátta og hvernig
samfélagið er uppbyggt þá er afar mikilvægt
að auka vægi heilsuuppeldis í okkar þjóðfélagi,
í skólum, á vinnustöðum og á heimilum. Efla
þarf ábyrgð, þekkingu og heilsulæsi fólks og
þar með koma á meiri SJÁLFBÆRNI á sviði
heilbrigðis, en þetta næst m.a. með því að efla
vitund og skilning fólks á umhverfisþáttum sem
hafa áhrif á heilsu þess.
- G
ræ
ni
hlekkurinn -
Lífrænt og ljúf
fe
ng
t
Markvissar aðgerðir
sem miða að því
að auka hreyfingu
og viðhalda góðri
heilsu geta sparað
umtalsverða fjár-
muni í félags- og
heilbrigðiskerfinu.