Fréttablaðið - 25.08.2017, Blaðsíða 10

Samgöngur Skráðum dísilbifreið-
um hér á landi fjölgaði um ríflega
36 þúsund frá árinu 2009 til 2016
á sama tíma og bensínbifreiðum
fækkaði. Benedikt Jóhannesson fjár-
málaráðherra boðar hærri álögur á
dísilolíu í fjárlögum sem hluta af
grænni skattastefnu ríkisstjórnar-
innar í von um að vinda ofan af
þróuninni. Dísilbílasprengingin
sem orðið hefur hér á landi á undan-
förnum árum er áhyggjuefni enda
losa dísilbílar umtalsvert meira af
efnum sem skaðleg eru heilsu fólks.
Sót, skaðleg nituroxíðsambönd,
NO og NO2, og krabbameinsvald-
andi PAH-efni á borð við díoxín
eru meðal þess sem finna má í tals-
verðu magni í útblæstri dísilbifreiða
umfram bensínbíla.
„Fyrir 20 árum var dísilbíll að
menga kannski hundrað til þúsund
sinnum meira af sóti en bensínbíll,“
segir Þorsteinn Jóhannsson, sér-
fræðingur hjá Umhverfisstofnun.
„Núna er hann að menga kannski
tíu sinnum meira. Þannig að nýr
dísilbíll með agnasíu er samt að losa
meira af sóti en bensínbíll og meira
af niturdíoxíðsamböndum.“
Þorsteinn, sem fjallað hefur um
heilsufarsleg áhrif loftmengunar frá
bensín- og dísilbílum, bendir á að í
Evrópu sem og hér hafi hvatar verið
auknir og áhersla lögð á að fjölga
dísilbílum þar sem þeir losa minna
af gróðurhúsalofttegundum, á borð
við CO2. Neytendur þustu til bjargar
umhverfinu og keyptu dísilbíla en
skaðleg áhrif þeirra á heilsufar fólks
eru alltaf að koma betur í ljós.
„Þú ert að græða kannski 15-25%
minni losun gróðurhúsaloft-
tegunda á hvern ekinn kílómetra
á jafn þungum bíl með dísil. En á
móti kemur að þú ert að fá meira
af NOx og sóti sem ekki er mælt í
Skaðlegum dísilbílum fjölgað
um 36 þúsund frá árinu 2009
Í árslok 2016 voru skráðar 98 þúsund dísilbifreiðar á Íslandi og hefur þeim fjölgað um 60% frá árinu 2009.
Bensínbílum fækkar á sama tíma. Dísilbílabylgjan er áhyggjuefni enda útblástur dísilbíla mun skaðlegri
fólki en bensínbíla. Fjármálaráðherra boðar hærri álögur á dísilolíu til að vinda ofan af þróuninni.
Svifryksmengun í Reykjavík. Samkvæmt tölum frá 2013 var samsetning svifryks í borginni orðin 30% sót en var 7% tíu árum áður. FRéttablaðið/GVa
prósentum heldur er kannski 10-15
sinnum meira.“
Samkvæmt tölum sem Frétta-
blaðið tók saman frá Samgöngustofu
yfir fjölda skráðra bifreiða frá 2009
til 2016 voru 61.420 dísilbifreiðar á
landinu öllu 2009. Hægt og sígandi
fjölgaði þeim og varð verulegt stökk
milli 2012-2013. Síðustu ár hefur
svo sprenging orðið. Í árslok 2016
var fjöldi dísilbíla orðinn 97.989
og nemur fjölgunin 60 prósentum.
Þó enn sé mun meira af bensínbif-
reiðum á götunni þá hefur dregið
verulega saman á undanförnum
árum og þeim fækkað um tæplega
þúsund á sama tíma. Þó aðrir orku-
gjafar eins og tvinnvélar, tengiltvinn-
vélar og rafvélar hafi sótt töluvert í
sig veðrið á síðustu misserum þá er
ljóst af nýskráningum bíla að dísil-
bíllinn er fyrsta val hjá flestum.
Fjármálaráðherra lýsti því yfir í
fréttum RÚV á dögunum að grænir
skattar stjórnarinnar muni hækka
kolefnisgjöld og verð á dísilolíu um
áramótin auk þess sem hann hyggst
leggja til að afnám tolla og vöru-
gjalda af rafbílum muni gilda næstu
þrjú árin.
Þorsteinn tekur undir að það sé
skref í rétta átt að reyna að sporna
gegn þessari dísilbílaþróun.
mikael@frettabladid.is
-973
Fækkun skráðra bensínbíla
2009-2016
36.569
Fjölgun skráðra dísilbíla
2009-2016
Skráðir bensín- og dísilbílar á landinu öllu
200
150
100
50
0
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Heimild: Samgöngustofa
61
.4
20
61
.5
78
63
.6
25
67
.8
88
71
.9
94
77
.6
91
86
.3
86
97
.9
89
17
6.
04
0
17
4.
69
2
17
3.
60
4
17
3.
13
7
17
2.
18
6
17
1.
01
5
17
1.
91
5
17
5.
06
7
umhverfiSmál Hálendisnefnd
Rangárþings ytra vill að sveitar-
stjórnin sjá til þess að ræsi, sem
Vegagerðin setti í Laugakvísl í
Landmannalaugum í sumar, verði
fjarlægt og umhverfið fært til fyrra
horfs.
Hálendisnefndin segir ræsið
alls ekki til bóta og vera lýti á
umhverfinu. „Auk þess hefur það
verið yfirlýst stefna sveitarfélags-
ins og stýrihóps um deiliskipulag í
Landmannalaugum að ekki eigi að
auka aðgengi inn á laugasvæðið.
Jafnframt undrast nefndin að ekki
skuli hafa verið leitað eftir leyfum til
framkvæmdarinnar eins og lög gera
ráð fyrir,“ segir í bókun.  Byggða-
ráðið segir ljóst að ræsið víki strax
í haust. – gar
Hálendisnefnd
vill ræsið burt
viÐSKiPTi Sala og framlegð olíu-
félagsins N1 á öðrum fjórðungi
ársins olli vonbrigðum að mati
hagfræðideildar Landsbankans
sem segir að svo virðist sem félagið
finni fyrir áhrifum af samkeppninni
við bandaríska risann Costco. Rekstr-
arhagnaður félagsins á tímabilinu
var rúmlega 300 milljónum króna
lægri en sérfræðingar Landsbankans
og IFS greiningar höfðu spáð.
Fjárfestar virðast ekki hafa
tekið vel í uppgjör olíufélagsins fyrir
annan fjórðung ársins, en til marks
um það lækkuðu hlutabréf í félaginu
um 5,8 prósent í verði í gær.
Fjárfestar sem Fréttablaðið ræddi
við furða sig á því af hverju stjórn-
endur N1 hafi ákveðið að halda afko-
muspá sinni óbreyttri fyrir árið, en
stjórnendurnir gera áfram ráð fyrir
að EBIDTA – rekstrarhagnaður fyrir
afskriftir, fjármagnsliði og skatta –
verði á bilinu 3.500 til 3.600 millj-
ónir króna á árinu, að undanskildum
kostnaði við fyrirhuguð kaup félags-
ins á Festi.
EBIDTA félagsins var 768 milljónir
króna á öðrum fjórðungi ársins og
lækkaði um heil þrjátíu prósent á
milli ára. Hagfræðideild Landsbank-
ans og IFS greining gerðu hins vegar
ráð fyrir að rekstrarhagnaðurinn
myndi haldast nokkuð óbreyttur eða
lækka um örfá prósent á milli ára.
Hagfræðideild Landsbankans
bendir á að í ljósi afkomu N1 á
öðrum fjórðungi ársins þurfi EBIDTA
á seinni helmingi þessa árs að vera 64
milljónum króna hærri en hún var
á seinni helmingi síðasta árs til þess
að spá stjórnendanna gangi eftir. – kij
Afkoma
N1 veldur
vonbrigðum
EbiDta N1 dróst saman um 30% á
milli ára. Fréttablaðið/Vilhelm
Eggert Þór
Kristófersson,
forstjóri N1.
Jafnframt undrast
nefndin að ekki skuli
hafa verið leitað eftir leyfum
til framkvæmdarinnar.
Hálendisnefnd Rangárþings ytra
2 5 . á g ú S T 2 0 1 7 f ö S T u D a g u r8 f r é T T i r ∙ f r é T T a B l a Ð i Ð
2
5
-0
8
-2
0
1
7

0
4
:5
7
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
D
9
1
-B
1
9
C
1
D
9
1
-B
0
6
0
1
D
9
1
-A
F
2
4
1
D
9
1
-A
D
E
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
4
8
s
_
2
4
_
8
_
2
0
1
7
C
M
Y
K