Fréttablaðið - 20.11.2017, Blaðsíða 1

— M e s t l e s n a dag b l a ð á Í s l a n d i * —2 7 3 . t ö l u b l a ð 1 7 . á r g a n g u r M á n u d a g u r 2 0 . n ó v e M b e r 2 0 1 7
FrÍtt
VERTU LAUS VIÐ
LIÐVERKI
www.artasan.is
GJAFA
KORT
BORGAR
LEIKHÚSSINS
GJÖF SEM
LIFNAR VIÐ
568 8000 • BORGARLEIKHUS.IS
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
A
ct
av
is
7
1
1
0
3
0

Betolvex
B-12
Fæst án
lyfseðils
Fréttablaðið í dag
skoðun Salvör Nordal skrifar
um alþjóðlegan dag barna. 10
sport Björn Lúkas fékk silfur á
HM áhugamanna í MMA. 12
lÍFið Íslandsvinurinn Gabrielle
Maiden leikur Mick í Stranger
Things. 26
plús 3 sérblöð l Fólk
l  Fasteignir l nýtnivikan
*Samkvæmt prentmiðlakönnun Gallup apríl-júní 2015
HeilbrigðisMál Sykursýkislyfja-
notkun Íslendinga hefur þrefald-
ast á þessari öld. Árið 2000 voru
notaðir um 15 dagskammtar af
sykursýkislyfjum á hverja þúsund
íbúa  hér á landi. Fimmtán árum
síðar hafði þessi tala hækkað upp í
46 skammta.
Þetta sýna tölur Efnahags- og
framfarastofnunarinnar (OECD).
Rafn Benediktsson, yfirlæknir inn-
kirtlalækninga á Landspítalanum,
segir sykursýki vera alheimsfaraldur.
„Það er faraldur sykursýki í heim-
inum. Þessi faraldur hefur breiðst út
í áratugi og snýr að langmestu leyti
að lífsstíl okkar á Vesturlöndum,“
segir Rafn. „Við þyngjumst hratt hér
á landi og hreyfingarleysi og offita
fylgir gjarnan sykursýki af þessari
gerð.“
Í grein í Læknablaðinu í október
síðastliðnum fara sjö læknar undir
stjórn Karls Andersens læknis
hjá Hjartavernd yfir faraldsfræði
kransæðasjúkdóma á Íslandi síð-
ustu fimmtíu ár. Þar kemur fram
að fækkun ótímabærra dauðsfalla
hefur verið mikil og áhættuþættir
kransæðasjúkdóma hafa farið
batnandi.
Hins vegar hefur vaxandi offita
og sykursýki dregið úr ávinningnum
síðustu áratugi. „Allt bendir til þess
að áframhaldandi aukning í offitu
og sykursýki muni leiða til aukn-
ingar á dauðsföllum vegna hjarta-
og æðasjúkdóma á komandi ára-
tugum,“ segir í greininni.
Notkun sykursýkislyfja hefur farið
vaxandi í Skandinavíu undanfarin
fimmtán ár. Síðustu áratugi hefur
notkunin verið mun minni hér á
landi en annars staðar á Norður-
löndunum. Hins vegar eykst notkun
hér á landi mun hraðar en í Skand-
inavíu. Þreföldun á fimmtán árum
er mun meiri aukning en annars
staðar. Á skömmum tíma er lyfja-
notkun okkar Íslendinga nú ekki
ósvipuð því sem gengur og gerist í
Danmörku og Noregi.
Birgir Jakobsson landlæknir
segir þessa aukningu hér á landi
vera birtingarmynd þess lífsstíls
sem við lifum. „Það er hægt að
fækka tilfellum af sykursýki 2 með
aukinni hreyfingu og mun hollara
mataræði en í dag. Því ætti það að
vera keppikefli okkar allra að bættri
heilsu.“sveinn@frettabladid.is
Notkun sykursýkislyfja
þrefaldast á þessari öld
Aukning í notkun sykursýkislyfja mun meiri en annars staðar á Norðurlöndum.
Erum of feit og neytum sykurs í óhófi að mati sérfræðinga. Landlæknir segir
mögulegt að fækka tilfellum af sykursýki 2 með hreyfingu og betra mataræði.
Þrír voru fluttir með þyrlu Landhelgisgæslunnar til Reykjavíkur eftir að rúta fór á hliðina á Snæfellsnesvegi við Lýsuhól á sjötta tímanum í gær. Að
auki voru lögregla, sjúkralið og björgunarsveitir kölluð til aðstoðar. Samkvæmt upplýsingum Fréttablaðsins voru fimmtán í bílnum og einungis þrír
kvörtuðu ekki undan eymslum. Vonskuveður var og töluverð hálka á vegum. Á myndinni sést sjúkraflutningamaður við rútuna. Mynd/Ægir Þór Þórsson
Birgir Jakobsson
landlæknir.
lögregluMál Ákærum fyrir brot
gegn valdstjórninni hefur fjölgað
mjög frá því refsiramminn var
hækkaður árið 2007. Dómar hafa
hins vegar ekki þyngst. Verjendum
og ákærendum ber saman um að
þróunin sé á villigötum og ung-
menni og ölvað fólk fái sama dóm
fyrir fyllirísröfl og harðsvíraðir
glæpamenn fyrir alvarlegar hót-
anir. Varahéraðssaksóknari vill
beita vægari úrræðum fyrir vægari
brot, til að knýja á um þyngri dóma í
alvarlegri málum. Formaður Lands-
sambands lögreglumanna vill að öll
mál séu tekin föstum tökum. – aá
Ölvaðir ákærðir
fyrir kjafthátt
ÞróunarMál Hækkun á framlagi
Íslands til þróunarmála skýrist að
miklu leyti af komu flóttamanna og
hælisleitenda til Íslands. Af þeim sjö
milljörðum sem Íslendingar veittu
til þróunarmála í fyrra er kostn-
aður við móttöku hælisleitenda um
1,6 milljarðar króna. Kostnaður af
komu þessara hópa hingað til lands
flokkast einfaldlega sem alþjóðleg
þróunarsamvinna. – sa / sjá síðu 6
Móttaka fólks er
þróunaraðstoð
2
0
-1
1
-2
0
1
7
0
4
:2
5
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
E
4
1
-2
1
1
C
1
E
4
1
-1
F
E
0
1
E
4
1
-1
E
A
4
1
E
4
1
-1
D
6
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
A

F
B
0
5
6
s
_
1
9
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K