Morgunblaðið - 20.06.2017, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 2017
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Seinni umferðfrönskuþingkosn-
inganna fór fram á
sunnudaginn, og
voru úrslitin að
mestu eins og spáð hafði verið.
Nýr flokkur Emmanuels Mac-
ron Frakklandsforseta náði
hreinum meirihluta á þinginu
eftir mikla velgengni í fyrri
umferð kosninganna. Sigurinn
varð raunar minni en vonir
Macrons og félaga hans stóðu
til eftir fyrri umferðina, en
flokkurinn og bandamenn hans
enduðu með 350 þingsæti sam-
tals af 577. Engu að síður er
þetta stærsti meirihluti sem
unnist hefur frá árinu 1968.
Macron ætti því að hafa
töluvert svigrúm í upphafi
kjörtímabils til þess að koma
stefnu sinni fram. Eitt kann þó
að þvælast fljótlega fyrir hon-
um og það er sú staðreynd að
kjörsókn var mjög lítil, bæði í
forsetakosningunum og í þing-
kosningunum. Þegar horft er á
litla kjörsókn og fylgi Macrons
og flokks hans má því segja að
tiltölulega fáir Frakkar hafi
séð ástæðu til að styðja Mac-
ron. Sigrar hans eru þess
vegna ekki afgerandi vísbend-
ing um sterkan þjóðarvilja
Frakka, sem kann að gera
honum erfitt fyrir í framhald-
inu.
Það er ekki
sama að öðlast völd
og að beita þeim.
Frakkar hafa snú-
ið fljótt baki við
síðustu tveimur
forsetum sínum, eftir að þeir
tóku óvinsælar ákvarðanir í
embætti. Macron hefur þegar
gefið út að hann vilji gera um-
bætur á frönskum vinnumark-
aði, og um leið umbylta vissum
þáttum velferðarkerfis lands-
ins. Niðurstaðan um helgina
mun auðvelda honum það til
muna. Að sama skapi er fyr-
irséð að stórir hagsmunaaðilar
á vinnumarkaðnum hafa hing-
að til staðið gegn öllum breyt-
ingum á vinnulöggjöf Frakk-
lands. Hveitibrauðsdagar
Macrons gætu því orðið í
styttri kantinum.
Vandi Macrons er meðal
annars sá að Frakkar voru
orðnir leiðir á hinum hefð-
bundnu valdaflokkum Frakk-
lands og sáu von til þess að
Macron myndi ná að hrista upp
í hlutunum. Ef fyrirhugaðar
umbætur hans ná ekki árangri
fljótt, eða þær falla að öðru
leyti ekki í kramið hjá kjós-
endum, gæti óánægjan fljótt
gert vart við sig. Fari svo gæti
reynst erfitt fyrir hann að telja
Frakka á að veita sér eða
hreyfingu sinni brautargengi á
ný.
Macron sigrar
en áhuginn er
takmarkaður}
Meirihlutanum náð
Í liðinni viku bár-ust þau tíðindi
að Norður-
Kóreumenn hefðu
samþykkt að
sleppa Banda-
ríkjamanninum
Otto Warmbier úr haldi. Hann
hafði verið handtekinn fyrir að
hafa reynt að stela áróð-
ursveggspjaldi af hóteli í höf-
uðborginni Pyongyang, þegar
hann var þar í heimsókn fyrir
tveimur árum. Var Warmbier,
rúmlega tvítugur háskólanemi,
fljótlega dæmdur í 15 ára
fangelsi fyrir „glæpi gegn rík-
inu“ og settur bak við lás og
slá.
Síðan hafði fátt til Warm-
biers spurst, þar til sænskir
sendiráðsstarfsmenn, sem fara
með málefni Bandaríkjanna í
Norður-Kóreu, fengu að fara
til hans í síðustu viku. Þá var
hann í dauðadái, að sögn norð-
ur-kóreskra yfirvalda vegna
bótúlíneitrunar, og hafði verið
í rúmlega ár. Bandarískir
læknar segja hins vegar að
þeir finni engin merki slíkrar
eitrunar, og því hefur frásögn
Norður-Kóreumanna um það
hvernig Warmbier endaði í dái
verið dregin í efa, en vitað er
að aðstæður í
norður-kóreskum
fangelsum eru
mjög slæmar.
Í gærkvöldi bár-
ust þær fregnir frá
fjölskyldu Warm-
biers að hann væri látinn.
Framganga stjórnvalda í
Norður-Kóreu í þessu máli er
eitt samfellt hneyksli, allt frá
yfirgengilegri refsingunni til
þess að halda ástandi Warm-
biers leyndu í heilt ár.
Nú hafa örlög Warmbiers
því miður orðið þau sömu og
svo margra annarra sem lenda
í fangelsum stjórnvalda í
Norður-Kóreu, yfirleitt fyrir
litlar eða engar sakir. Vitað er
að margir sem fangelsaðir eru
þar í landi lifa það ekki af. Þá
eru mörg dæmi þess að fangar
hafi verið pyntaðir, eða jafnvel
teknir af lífi án dóms og laga.
Otto Warmbier er einungis
einn af milljónum manna, sem
orðið hafa fyrir barðinu á hel-
stefnu þeirri, sem svipt hefur
allan þorra almennings lífs-
gæðum í Norður-Kóreu síðast-
liðin sjötíu árin eða svo. Nauð-
synlegt er að losa íbúa
Norður-Kóreu og heiminn all-
an við þessa ógnarstjórn.
Stjórnvöld í Norður-
Kóreu hafa staðfest
mannvonsku sína
eina ferðina enn}
Lést eftir dauðadá
S
jaldan hefur verið jafn mikið skraf-
að og pískrað í vinnunni eins og í
síðustu viku. Því eins og alþjóð
veit, eða alla vega þeir sem lesa
vefmiðlana Vísi og DV, þá hefur
borið á því að einhver hefur verið að kasta af
sér þvagi í ruslafötu eina hér í Móunum. Barst
hér afar forvitnilegur og furðulegur innan-
hússpóstur frá starfsmannastjóra snemma í
vikunni þar sem sá einstaklingur sem stund-
aði þá iðju ítrekað að pissa í ruslafötu var vin-
samlegast beðinn um að beina bununni frekar
í eina af þeim mörgu klósettskálum sem finn-
ast hér í Móunum. Það var heldur betur litið
upp frá vinnunni og kíkt yfir básana.
„Ertu búin(n) að sjá póstinn?“
Þetta lífgaði aldeilis upp á mannskapinn hér
á blaðinu og loksins var eitthvað almennilegt
að tala um í kaffihorninu! Alls staðar voru kenningar á
lofti. Hver skyldi þessi pissuglaði einstaklingur vera?
Hversu oft er ítrekað? Er þetta starfsmaður eða ut-
anaðkomandi einstaklingur? Kona eða karl? Barn eða
fullorðinn? Og hvað gengur honum/henni eiginlega til?
Óvart eða viljandi? (Kannski erfitt að pissa óvart í rusla-
fötu, en hvað veit maður. Kannski einhver virkilega fjar-
sýnn?)
Svona leið vikan í skemmtilegum pælingum. Það þarf
oft ekki meira en smá hland til að hressa upp á mann-
skapinn.
Svo var það „þvaglekinn“. Nýtt Watergate-mál í upp-
siglingu því svo virðist sem kollegar okkar og
samkeppnisaðilar hafi komist yfir þennan
annars ágæta tölvupóst. Lesa mátti um málið
á visir.is. Deila má um fágun í blaðamennsku
þar en eitt er víst að þeir eiga hrós skilið fyrir
fyndnustu fyrirsögn í langan tíma: Hland-
dólgur gengur laus í Moggahöllinni. Og undir
því stóð: Ófremdarástand er nú á Morg-
unblaðinu því þar innan dyra gengur maður
laus sem virðist þjakaður af þeim geðræna
kvilla að vilja pissa í ruslafötur. Þetta virðist
vera einhvers konar blæti því aðgengi að kló-
settum er með ágætum í Moggahöllinni í
Hádegismóum.
Eiginlega sér maður fyrir sér óðan mann
sem gengur berserksgang um gangana
skvettandi þvagi á veggina þegar maður les
þetta, svona líkt og þegar maður ímyndar sér
óðan byssumann sem gengur laus. Ófremdarástandið
var ekki meira en svo að blaðið kom alveg út daginn eftir
og enginn varð fyrir þvagárás. Daginn eftir var fréttinni
fylgt eftir með afar furðulegu viðtali við sálfræðing sem
telur þetta ekki vera blæti. Merkilegt innlegg það.
Það góða sem kom út úr þessu öllu saman er þetta
skemmtilega nýyrði: hlanddólgur. Ekki man ég eftir að
hafa heyrt þetta orð áður að minnsta kosti. En það má
svo sannarlega nýta það í framtíðinni.
Ég heyri alveg fyrir mér samræður á milli hjóna.
„Æi Nonni minn, þú pissaðir aftur út fyrir. Óttalegur
hlanddólgur geturðu verið!“
Ásdís
Ásgeirsdóttir
Pistill
Upplífgandi hland í fötu
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Vettvangseftirlit ríkisskatt-stjóra gegnir grundvall-arhlutverki í að uppgötvafrávik í rekstri sem ekki
koma fram við hefðbundið skatt-
eftirlit, líkt og greint var frá í frétt í
Morgunblaðinu á laugardag.
Frá janúar
2017 til júnímán-
aðar hafa starfs-
menn vettvangs-
eftirlits RSK
farið í vettvangs-
rannsókn í 1.774
fyrirtæki, en það
er nánast sami
fjöldi heimsókna
og starfsmenn
eftirlitsins fóru í
allt árið 2014, en
þá voru 1.795 fyrirtæki heimsótt.
Heimsóknir í fyrirtæki í bygg-
ingageiranum voru á þessu tímabili
498, í gisti- og ferðaþjónustufyr-
irtæki voru heimsóknirnar 438 og
verslunar- og þjónustufyrirtæki
voru heimsótt 513 sinnum á tíma-
bilinu og veitingastaðir voru heim-
sóttir 176 sinnum, samkvæmt töl-
fræði sem fékkst hjá embætti
ríkisskattstjóra í gær.
Fyrstu tilmæli 146 sinnum
Fyrstu tilmælum var beitt í
146 tilvikum, 35 öðrum tilmælum
var beitt og til lokunar hefur komið
hjá 8 fyrirtækjum það sem af er
árinu, þar af þremur í bygg-
ingageiranum og tveimur gisti- og
ferðaþjónustufyrirtækjum.
Kennitölur allra launþega
Ragnhildur D. Þórhallsdóttir,
hópstjóri vettvangseftirlits RSK, er
höfundur greinarinnar um vett-
vangseftirlit RSK, í Tíund, ásamt
Sigurði Jenssyni. Ragnhildur sagði
í samtali við Morgunblaðið í gær, að
skýringin á hinum mikla fjölda
kennitalna á bak við fyrirtækin,
(Sjá töflu) sem heimsótt hefðu verið
væri sú, að ekki séu aðeins skráðar
kennitölur fyrirtækjanna, heldur
einnig kennitölur hvers starfs-
manns fyrirtækjanna.
„Annars vegar skráum við
rekstrarkennitölu fyrirtækja. Í
raun getur fyrirtæki verið aðeins
einn verktaki. Hins vegar skráum
við kennitölur allra starfsmanna
fyrirtækjanna. Þannig að komi til
heimsóknar í fyrirtæki sem er með
30 starfsmenn, þá skráum við niður
allar kennitölur starfsmannanna 30,
sem starfa sem launþegar hjá við-
komandi fyrirtæki, og auk þess
rekstrarkennitölu fyrirtækisins,“
sagði Ragnhildur til skýringar.
Hún segir að þessi skráning á
öllum kennitölum starfsmanna við-
komandi fyrirtækis inn í kerfi ríkis-
skattstjóra sé meðal annars til þess
að auðvelda starfsmönnum embætt-
isins að bera saman hvort ekki séu
staðin skil á öllum þeim greiðslum
sem launagreiðanda ber að greiða.
Í greininni um vettvangseftirlit
RSK í Tíund, júníhefti fréttablaðs
ríkisskattstjóra, kemur fram að
vettvangsheimsóknir eftirlitsmanna
RSK hafi á árinu 2014 verið 1.795, á
árinu 2015 voru þær 1.435 og á
árinu 2016 voru þær 3.442 og höfðu
tæplega tvöfaldast á tveimur árum.
Hafa ber í huga, í þessu sambandi,
að starfsmönnum eftirlitsins fjölg-
aði úr þremur í sjö í ársbyrjun
2016.
Sjö veitingastaðir
Í tölulegum upplýsingum ríkis-
skattstjóra fyrir fyrstu fimm mán-
uði þessa árs kemur fram að í
vinnslu hjá vettvangseftirliti RSK
nú séu 309 mál, vettvangseftirliti
hafi lokið án athugasemda í 1.064
tilvikum.
Þar kemur jafnframt fram að
26 veitingastaðir fengu fyrstu til-
mæli frá eftirlitinu á fyrstu fimm
mánuðunum, sjö veitingastaðir
fengu önnur tilmæli, en ekki kom til
lokunar á neinum veitingastað.
Hafa stöðvað rekstur
átta fyrirtækja í ár
Morgunblaðið/RAX
Framkvæmdir Fyrstu fimm mánuði þessa árs hefur ríkisskattstjóri látið
stöðva starfsemi þriggja fyrirtækja í byggingageiranum og átta alls.
Ragnhildur D.
Þórhallsdóttir
Vettvangseftirlit RSK
Heimild: Tíund, fréttablað RSK, júní 2017
Heimsóknir 2014 2015 2016
Fjöldi fyrirtækja 1.795 1.435 3.442
Fjöldi kennitalna 4.455 3.569 8.969
1. tilmæli 41 70 309
2. tilmæli 18 27 84
Lokun starfsstöðvar 2 13 22
Lokið án athugsemda 1.046 937 2.352
Hlufall af heild 58,3% 65,3% 68,3%