Víkurfréttir - 18.12.2003, Qupperneq 28

JÓLABLAÐ VÍKURFRÉTTA 2003 VÍKURFRÉTTIR Á NETINU I www.vf.is I LESTU NÝJUSTU FRÉTTIR DAGLEGA!28
G
le
ð
il
e
g
a
h
á
tí
ð
!
Þegar komið er niður íkjallarann hjá Kelasafnara fer ekki á milli
mála hvert áhugamálið er.
Veggirnir eru þaktir myndum
af Rolling Stones og Hljómum,
auk þess sem stöku mynd af
Bubba Morthens sést inn á
milli.
Fyrir utan myndirnar eru fjöl-
margir hlutir sem minna á goðin
hans, The Rolling Stones, allt frá
lyklakippum og flöskuupptökur-
um upp í tónleikamiða og jafnvel
skóreimar alsettar auðkenni Sto-
nes, tungunni. Merkilegasti hluti
safnsins er þó án efa úr-
klippusafnið sem hann hefur
unnið að síðan 1969. Keli safnar
öllu sem hann finnur á prenti um
Stones, Bubba, Helga Björns og
Hljóma, en hann safnar líka öll-
um greinum þar sem einhverjir
fyrrum meðlima sveitarinnar
koma fram og jafnvel ef viðmæl-
andinn í greininni svo mikið sem
minnist á Hljóma.
Talið berst strax að söfnunar-
áráttu Kela sem hann segir að
hafi staðið allt frá því að hann
var 12 ára, en þá fór hann að
safna alls konar munum eins og
bíóprógrömmum og fleiru í
kassa sem voru notaðir undir
kaffi í þá tíð. „Svo þegar ég var
16 ára fór ég að líma úrklippurn-
ar í bækur. Ég var alltaf mjög
skipulagður og mínar bækur eru
allar merktar eftir innihaldi og
dögum sem greinarnar komu út.
Þetta er auðvitað mikil vinna. Ég
kaupi öll tónlistarblöð og fer líka
yfir öll dagblöðin staf fyrir staf.“
Hann segist safna blöðum saman
og taka til við að klippa út um
það bil einu sinni í mánuði. Þegar
Keli er búinn að ákveða hverju
hann ætlar að einbeita sér að
hvert skipti setur hann viðeigandi
tónlist í græjurnar. Þannig hlustar
hann alltaf á Bubba þegar hann
er að klippa út greinar með hon-
um og þar fram eftir götunum.
Safn Kela er með réttu orðin
mikilvæg heimildauppspretta
fyrir þá sem rannsaka þetta svið.
Þar er hægt að rekja feril hljóm-
sveita frá fyrstu árunum allt til
loka. „ endar þetta allt á minning-
argreinunum“, segir Keli þegar
hann flettir fram hjá greinum um
Gunnar Jökul Hákonarson, einn
fremsta trommuleikara sem Ís-
land hefur átt, sem lést langt fyrir
aldur fram ekki alls fyrir löngu.
Ávöxtur erfiðis Kela eru 100 úr-
klippubækur með greinum sem
tengjast Hljómum og 30 slíkar
með Rolling Stones. Til tals kom
að hann myndi gefa Poppminja-
safninu bækurnar til varðveislu,
en Keli segir að fyrst verði hann
að sjá að safnið verði að varan-
legu fyrirbæri. „Alvöru popp-
minjasafn þarf að vera lifandi
fyrirbæri.“ segir Keli sem hefur
skýrar hugmyndir um það hvern-
ig standa ætti að slíku. „Það er
búið að vera mikið hringl með
staðsetningu á safninu, en mér
finnst að ef hægt er að byggja
heilt þorp undir víkingaskip hér í
bænum hlýtur að vera hægt að
finna húsnæði fyrir Poppminja-
safnið sem er miklu tengdara
okkur í dag en víkingar. Ég veit
alla veganna ekki um neina
fræga lifandi víkinga!“ segir Keli
kíminn á svip. „Poppminjasafn er
líka allt öðruvísi en minjasöfn
eða byggðasöfn. Til að gera slíkt
vel þyrfti helst að vera með
þemakvöld reglulega þar sem
viðfangsefni væru t.d. Trúbrot
eða Flowers og þá kæmu með-
limirnir og tækju kannski lagið
fyrir viðstadda.“
Þegar blaðamaður spyr Kela um
það hvers vegna Poppminjasafn-
ið hafi ekki náð að festa sig í
sessi segir hann í gamni að ef til
vill hefði framtakið gengið upp
ef Hljómar hefðu verið frá Vest-
mannaeyjum, og vísar þar til
dugnaðar ákveðinna alþingis-
manna við að greiða fyrir málum
sveitunga sinna.
Eins og komið hefur fram er Keli
H éðinn gekk út. Þegarhann kom á hlaðið varfaðir hans farinn að
tálga að nýju. Öðru hverju leit
hann upp frá verkinu til að
virða fyrir sér þrímöstrunginn
sem bar við Malarenda og í
Hásteina. Nokkrir menn voru
á stjákli á kambinum. Nýborn-
ar ær lágu hér og hvar við
fjöruborðið og biðu útfallsins
svo að þær kæmust í þangbeit,
veikburða lömb bröltu á þeim
eða brugðu á leik nokkur sam-
an. Krían var orpin og komin
með unga þrátt fyrir harð-
neskju vorsins. Hún var há-
vaðasöm.Vellir voru sinugulir
en grænar skákir umhverfis
þrærnar við bæina. Stórgripir
voru á húsum.
„Annað eins,“ sagði Héðinn og
gleymdi að signa sig af einskærri
undrun yfir skipakomunni.
„Talaðu ekki tæpitungu,“ sagði
faðir hans ergilaust og horfðu svo
báðir út á víkina þar til Jón Jóns-
son hafði mismunað sér út úr
bænum með signingum. Staðar-
menn auknefndu Jón og kölluðu
efra eftir skólagönguna og eins af
því að hann var mjög hávaxinn.
Helgi kom út á hæla Jóni sem
mælti:
„Nú gefur á að líta! Stórskip
komið af hafi á helgum degi og
karl faðir minn að skrafa með
höndunum!“
Jón Guðlaugsson fól hnífinn
kímileitur í greip sér en svaraði
syninum í engu því húsfreyja
kallaði þá inn og setti fyrir þá soð
af hvannarót og heitar kökur,
fýlsegg, tæjað skerpikjöt af níð-
ingum sem höfðu verið reknir á
land með grjótkasti og drepnir
við Þórkötlustaði vorið áður. Til
drykkjar bauð hún sýrublöndu.
Mórat reis hafði ekki orðið
svefnsamt síðasta spölinn að
landinu. Hvort tveggja var að
hann þoldi illa náttleysið og eins
hitt að hann hafðist lítt við fyrir
kláða sem kom af sárum með
skorpnum börmum og vall úr
þeim þegar hann klóraði sér.
Bartskeri var í áhöfn en ráð hans
komu að engu haldi. Var Mórat
önugur af þessum sökum og ör
þegar hann skipaði til verka
þennan morgun og talaði við
engan utan stýrimenn sína en
þeir voru tveir á skipinu. Hét
annar Areif og var Mári. Hinn
var trúskiptingur frá Slésvík og
hafði tekið sér nafnið Beiram.
Báðir höfðu auknefnið reis. Skip-
aði Mórat svo fyrir að Beiram
skyldi fara með sex menn til
njósna yfir í skip kaupmannsins
að sjá hvaða varnir væru þar um
borð, hann ætti að látast vera
maður Danakonungs og hafa ver-
ið sendur til hvalveiða við landið
en hrakist í hafi svo vikum skipti
og hafa það að yfirvarpi að fala
kost af skipverjum. Lét Beiram
þegar leggja út bát, reri yfir í
kaupfarið, hitti skipherrann,
greindi frá því sem honum hafði
verið upp á lagt og talaði þýsku.
Skipherrann hlýddi á mál hans af
kurteisi en kvaðst engan kost
mega missa eða hafa til sölu. Fór
Beiram á burt við svo búið og
skýrði Mórat frá því að hann
hefði ekki orðið var við aðra
menn um borð en skipstjórann
og einn léttadreng, varningur
hefði verið nokkur ofan þilja og
lestir fullar, honum virtist skipið
vera ólekt og hann hafði ekki
heyrt holhljóð í kinnungi þegar
þeir lögðu að því.
Þegar ræningjarnir voru á brott
sendi skipherrann á farmskipinu
léttadrenginn með skilaboð til
kaupmannsins, Lauriz Bentsons,
um erindi komumanna. Höfðu þá
allmargir menn safnast saman á
fjörukambinum. Þar á meðal var
Bárður Teitsson, bróðir Jóns þess
sem áður bjó að Járngerðarstöð-
um og brann til dauðs í tjöru við
að hlúa að báti sínum. Bárður var
með Jóni við þá iðju, brenndist
illa og afskræmdist í andliti. Þar á
kambinum var og Jón sonur Jóns
heitins prests á Stað. Hann var
elstur bræðra Guðrúnar á Járn-
gerðarstöðum, nefndur Bara Jón
til aðgreiningar frá öðrum frænd-
um sínum og nöfnum. Þar var
einnig Þorsteinn Pétursson, kall-
aður ferðalangur og hafði herða-
kistil. Hann var kringilfættur um-
fram aðra menn.
Þar sem kaupmann fýsti að vita
frekari deili á komumönnum
ákvað hann að taka áttæring
biskupsstóls traustataki svo sem
hann hafði tíðum gert þegar hon-
um þótti nokkuð liggja við. Hann
var þar í uppsátri. Kallaði hann á
Bárð Teitsson og fleiri menn að
hrinda fram bátnum, róa út í
skipið, grennslast fyrir og færa
sér fréttir. Fóru sjö menn úr fjör-
unni með Bárði og Þorsteinn
ferðalangur sá áttundi. Þegar þeir
lögðu að skipinu var kaðalstiga
rennt yfir borðstokkinn. Hann
náði allt ofan í bátinn og klifu
Grindvíkingar upp hann og um
borð.
Þegar nokkur tími leið án þess að
mennirnir sneru aftur til lands
H R A P A N D I J Ö R Ð
Tyrkjarán í Grindavík
K E L I H E F U R M U N D A Ð S K Æ R I N Í Á R AT U G I
Risa úrklippusafn
Bókin Hrapandi jörð eftir
Úlfar Þormóðsson er
spennandi lesning þar sem
sögulegir atburðir eru sett-
ir upp í form skáldsögunn-
ar þannig að úr verður úr-
vals heimildarskáldsaga.
Grindvíkingar koma mikið
við sögu í bókinni og er
sumum þeirra fylgt alveg til
enda sögunnar.Tyrkjarán-
ið lifir enn í minningu Ís-
lendinga, enda voru hund-
ruð Íslendinga numin á
brott og seldir í ánauð.
Bókin er mjög vel skrifuð
þar sem lesandinn upplifir
sig sem áhorfanda að sög-
unni og sögupersónunum.
Bók sem á svo sannarlega
erindi við Suðurnesjamenn.
Jóhannes Kr. Kristjánsson
Keli með fyrstu úrklippubókina
frá árinu 1969. Í baksýn má sjá
hluta af úrklippusafninu.
Jolablad VF 2003 HEIMA 17.12.2003 11:40 Page 28