Fréttatíminn - 10.02.2017, Blaðsíða 24

24 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 10. febrúar 2017
eitthvað í mér sem verið var
að reyna að laga, en það lagaðist
aldrei því ástandið breyttist ekki
hjá mér. Ég var bæði meðhöndluð
af sálfræðingum og læknum, fór í
svæfingar og aðgerðir, en það kom
alltaf í ljós að þetta var bara kvíð-
inn. Þeir vissu að ég var að deyja
úr kvíða.“
Langaði ekki að vera til
Elma þjáðist af svo miklum kvíða
að hún sýndi veruleg líkamleg ein-
kenni sem háðu henni í daglegu
lífi. „Ég pissaði til dæmis undir og
það var ekkert líkamlegt sem var
að. Þegar læknaskýrslurnar mínar
eru skoðaðar þá sést að þær enda
alltaf á einhverju orði sem tengist
geðheilsu og kvíða barna.“
Hún fékk aðgang að öllum
læknaskýrslunum sínum og hef-
ur því getað skoðað þær bak og
fyrir. En eins og áður sagði notar
hún þær í lokaverkefnið. „Mað-
ur þarf samt að fara rosa varlega
með þessi gögn. Ég sýni aldrei nöfn
lækna eða annars fólks. Ég tala um
og sýni mitt en ég vil ekki fara yfir
mörk annarra. Það myndi bara
flokkast sem nornaveiðar og ég er
ekki að gera verkefni um slíkt.“
Þegar Elma var ungt barn að
upplifa kvíðann þá vissi hún auð-
vitað ekki af hverju henni leið eins
og henni leið. Hún vissi ekki að hún
væri kvíðin, vissi ekki hvað var að
gerast. Henni leið bara illa. And-
lega og líkamlega. En átta ára göm-
ul var hún farin að gera sér grein
fyrir kvíðanum. „Mér leið illa og
mig langaði ekki að vera til. Ég er
enn í dag að berjast við það. Ekki
á hverjum degi. Það er dagamunur
og þetta batnar alltaf.”
Hrædd um að verða annars flokks
Elma hefur þurft að takast á við
sína eigin fordóma með ýmsum
hætti og viður-
kenna að hún
þurfi hjálp til að
líða betur. „Þegar
maður lendir í
áfalli í bernsku
eða sem ung-
lingur, jafnvel
fullorðin, þá er
ekki alltaf auð-
velt að standa
í báða fætur.
Maður þarf oft
einhverja að-
stoð. Þar byrja
fordómarn-
ir hjá mér. Ég
er þok k a leg
manneskja, ég
get gengið um
göturnar og lít
sæmilega út.
Það sést alla-
vega ekkert á
mér að það sé
eitthvað að. Það
meikar ekk i
sens að ég sé að
væla yfir ein-
hverju. Þegar
fólk hugsar um
manneskju sem
er að kljást við
andleg veikindi þá er ég líklega
ekki sú mynd sem kemur upp í
hugann.“
Þegar Elma sótti á ákveðnum
tímapunkti hópmeðferð vegna
veikinda sinna þá kom henni á
óvart hvernig fólk hún hitti. „Ég
var mjög stressuð yfir að mæta.
Bjóst við því að ég yrði eina venju-
lega manneskjan þarna og allir
hinir kolklikkaðir. En svo var þetta
bara alveg ótrúlega flott fólk. Ekki
bara venjulegt fólk, heldur frekar
framúrskarandi. Meira að segja
fólk sem hefur verið framúrskar-
andi í þjóðfélaginu. Ég þurfti að
horfast í augu
við að fólk sem
er með geð-
ræn vandamál
er ekki bara
fólk sem mað-
ur heyrir um í
fréttunum eða
les í blöðunum.
Þetta er ekki
bara sonur ein-
stæðrar og fá-
tækrar móður í
Breiðholti held-
ur líka flott kona
úr Garðabæn-
um, sem á æðis-
lega foreldra sem
eru ekki einu
sinni skilin.“
Það sem Elma
ót taðist mest
v ið að legg ja
fram verkefnið
sit t, þar sem
hún gengur jafn
nærri sér og raun
ber vitni og segir frá því af
hverju hún er stundum döpur, var
að vera stimpluð á ákveðinn hátt.
„Ég var hrædd um að verða annars
flokks borgari. Að það væri ekki
gott skref að byrja ferilinn á því að
draga fram verstu myndina af mér.
En raunin er sú að ég er ekki það
sem hefur komið fyrir mig. Ég er
bara ég. Ef ákveðnir atburðir sem
koma fyrir í verkinu hefðu ekki
komið fyrir þá hefði ég örugglega
ekki þurft á þessari hjálp að halda.
Ég er ekki svona genalega séð. En
þeir sem eru svona genalega séð
eru heldur ekkert verri.“
Vildi að það hefði farið betur
Elma hefur eðlilega fengið mikil
og sterk viðbrögð við verkefninu á
sýningunni, bæði frá sínum nán-
ustu og ókunnugum. Hún er þakk-
lát fyrir það en líka döpur. „Þegar
maður setur fram hrottafengið
verk efni eins og þetta, og upplif-
ir fólk vera að tengja, þá er það í
raun og veru dapurlegt frekar en
gott. Er ég glöð yfir því að fólk skuli
stoppa mig og segja mér sögurnar
sínar? Eða komi til mín með tárin í
augunum og knúsi mig? Þetta eru
nefnilega ekki bara mínar sögur,
heldur margra annarra.“
Elma gaf sér í raun ekki mikinn
tíma í að setja lokaverkefnið saman
en ef hún lítur til baka þá var hún
eiginlega byrjuð að undirbúa það
tveimur árum áður. Hugsanlega
ómeðvitað. „Ég var þá búin að vera
að safna upplýsingum í mörg ár og
það er eins og ég hafi alltaf vitað
að ég ætlaði að gera eitthvað við
þetta. Að ég þyrfti að halda upp á
þessi gögn. Mig langaði alltaf að
segja söguna mína, en vissi ekki
hvernig ég átti að gera það.“
Aðspurð segir Elma það ekki
hafa vakið upp slæmar minningar
eða ýft upp gömul sár að grúska
í læknaskýrslunum og taka þetta
saman. „Ég er ekki sár yfir neinu.
Sem er auðvitað frábært. Ég er
náttúrulega búin að vera að vinna
í mér síðan ég var sjö ára. Ég hef
fyrirgefið bæði sjálfri mér og öðr-
um en þegar ég horfi á mynd af
litlu stelpunni sem ég var þá óska
ég þess oft að það hefði farið bet-
ur fyrir henni. Ég dvel þó ekki við
þetta. Þetta er löngu búið. Mesta
ofbeldið felst í að dvelja við erfið-
leikana. Ég er samt enn að kljást
við hluti þó að ég sé ekki brjáluð
yfir því að þeir hafi gerst.“
Elma vildi óska
þess að það hefði
farið betur fyrir
litlu stúlkunni
sem hún var.
„Þegar ég er búin að leggja
þetta á borð þá sjá allir
inn í sálina mína. Það er
ekkert eftir. Sem er eigin-
lega bara frábært. Ég hélt
að það yrði mjög óhugn-
anlegt, en það er alls ekki
þannig.“