Feykir - 25.11.2010, Blaðsíða 25

2010 2 5
hér. Hér hafa alltaf verið mjög margir í heimili og því
veitti ekki af plássinu. Ég held að þessi baðstofa sé sú
eina sinnar tegundar á landinu. Við leggjum okkur
oft þarna eftir matinn og krakkarnir lærðu þarna öll
á sínum tíma en þarna hefur alltaf verið borð. Þegar
ég var barn þá var borðað í baðstofunni enda margir í
heimili og því þurfti gott pláss. Síðan á kvöldin sátum
við fjölskyldan þarna og hlustuðum á útvarp enda
ekkert sjónvarp í þá daga. Eftir að sjónvarpið kom
minnkaði þessi samvera í baðstofunni en þangað
hefur aldrei komið sjónvarp.
Baðstofan er fagurlega skreytt og eru málning á
skrauti upprunaleg þó eitthvað hafi verið málað í
kringum það. –Ragnar Ásgeirsson, ráðunautur og
bróðir Ásgeirs Ásgeirssonar forseta, málaði fjalirnar fyrir
ofan lokrekkjurnar en afi fékk þær í afmælisgjöf þegar
hann var fimmtugur. En á fjölunum eru Baðstofuvísur
eftir Ólínu Andrésdóttur málaðar með höfðaletri. –Það
hefur aldrei komið til greina að breyta þessu neitt,
til þess eru húsakynnin of sérstök. Foreldrar mínir
voru mjög meðvitaðir um hversu sérstakt þetta er og
skiluðu því áfram til okkar, segir Helgi.
Þegar Helgi var barn var jólatréð alltaf haft inni í
baðstofunni og var þá venjan að ganga í kringum það
og syngja svo sem eins og einn sálm eða svo. –Þarna
leiddumst við eins og á jólatréskemmtun enda margir í
fjölskyldunni og vinnufólk sem hafði alla tíð unnið hér
var hér líka í heimili þangað til það dó. Börnin okkar
voru því eins og ég sjálfur alinn upp með afa og ömmu
inni á heimilinu sem er eitthvað sem hvorki ég hefði
viljað missa af né að þau hefðu misst af.
Ég spyr þau út í jólahefðir og má þá segja að
aðfangadagskvöldið á þeirra heimili sé álíka rótgróið í
gamla íslenska menningu og baðstofan. –Þegar ég var
barn var alltaf skammtað á diska hangikjöti sem síðan
var borðað á kvöldin öll kvöld milli hátíða líkt og áður
fyrr. Átti þá hver sinn disk og voru diskarnir geymdir
inni í búri milli máltíða. Við höfum þetta svipað nema
hvað diskarnir eru ekki geymdir eins og áður. En við
skömmtum vænu hangistykki á disk og síðan er lögð
laufabrauðskaka ofan á. Er þetta hangikjöt það sem
hverjum og einum er ætlað. Síðan borðum við þetta
svo til úr hnefa eða með vasahníf eins og gamla daga,
útskýrir Helgi. –Við höfum reyndar aðeins nútíma-
vætt meðlætið en höldum engu að síður í þennan
gamla sið. Hamborgarahrygginn, steikt lambalæri og
hangikjöt borðum við síðan á jóladag en þá kemur
stórfjölskyldan til okkar og borðar með okkur Það má
því segja að við snúum þessum hefðum við miðað við
hvernig manni heyrist þetta vera á flestum heimilum,
bætir Sigurlaug við.
Uppáhalds
uppskriftir
fjölskyldunnar Vetrar löngu vökurnar,voru öngum þungbærar,
við ljóðasöng og sögurnar,
söfnuðust föngin unaðar.
Hver sér réði rökkrum í,
rétt á meðan áttum frí,
þá var kveðið kútinn í,
kviknaði gleðin oft af því.
Teygjast lét ég lopann minn,
ljóða metinn söngvarinn,
þuldi hetju þrekvirkin,
þá var setinn bekkurinn.
Ein þegar vatt og önnur spann,
iðnin hvatti vefarann,
þá var glatt í góðum rann,
gæfan spratt við arin þann.
Baðstofuvísur
Ólínu Andrésdóttur
Steiktar kökur
Ómissandi með hangikjötinu
1 kg. hveiti
1 tsk. sykur
½ tsk. salt
3 tsk. lyftiduft
1 ½ tsk. matarsódi
Súrmjólk eftir þörfum.
Þurrefnum blandað saman í skál, súrmjólkin sett
saman við. Gott er setja smá slettu af rjóma með
súrmjólkinni, en það er ekki nauðsynlegt. Deigið
er hnoðað saman, það á að vera mjúkt undir
hendi. Það er svo flatt út, búnar til kökur á stærð
við litla kökudiska. Kökurnar eru pikkaðaðar með
gaffli, að síðustu steiktar í tólg á pönnu.
Rúsínukökur
2 bollar haframjöl
2 ½ bolli hveiti
1 tsk. matarsódi
½ tsk. salt
2 bollar púðursykur
1 bolli rúsínur, hakkaðar
1 bolli smjörlíki ( ca 150 gr.)
3 egg
Deigið hnoðað saman. Búnar til kúlur sem settar
eru á bökunarplötu. Kúlurnar eru flattar aðeins
með lófanum. Þær eru svo bakaðar við 180°c þar
til þær eru gullinbrúnar.
Þessi jólasveinn hefur verið
til á Reynistað síðan Helgi
man eftir sér.
Skápur sem gerður var upp þegar húsið var
byggt en á honum er myndir af Kristi og
guðspjallamönnunum. Myndirnar eru gerðar af
Guðmundi í Bjarnastaðahlíð.
Húsið á Reynistað sem að mörgu leyti minnir
að hluta meira á safn en heimili.
Veggteppin í lokrekkjunnum voru saumuð út af
konum sem voru á heimilinu í kringum 1940.
Jólasveinarnir eru gerðir af Heiðu Laru
Eggertsdóttur.