Fréttablaðið - 29.05.2018, Page 43

LOKSINS KOMNAR VINSÆLU
SUMARYFIRHAFNIRNAR
Regnkápur- Frakkar - Vatt jakkar
Fæst í apótekum og heilsuverslunum, Hagkaup,
Melabúðinni Fræinu, Fjarðarkaupum
auk valdra útsölustaða um land allt.
Síðasta miðvikudag hélt lýðheilsufræðingurinn og kennarinn Ólöf Kristín
Sívertsen fyrirlesturinn Gerir
hreyfing okkur hamingjusöm?
sem haldinn var á vegum Félags
um jákvæða sálfræði. Ólöf hefur
starfað um margra ára skeið við
heilsueflingu í skólasamfélaginu
og er m.a. verkefnastjóri Heilsu-
eflandi samfélags í Mosfellsbæ sem
var fyrst sveitarfélaga til að taka
þátt í því samstarfi við Embætti
landlæknis. „Það eru orðin mörg
ár síðan ég fór að velta fyrir mér
hvaða þættir það væru sem hefðu
áhrif á líkamlega, andlega og
félagslega heilsu okkar og hvernig
við gætum nýtt þá vitneskju til
góðs. Hreyfing er einn af þessum
þáttum sem flestir tengja beint við
líkamlega heilsu en kannski ekki
endilega við hamingju. Nýlegar
rannsóknarniðurstöður benda því
miður til þess að kvíði og þung-
lyndi sé að aukast í samfélaginu og
því er svo spennandi ef við náum
að nýta hreyfinguna á markvissan
hátt til að auka hamingju og draga
þar með úr þunglyndi og kvíða.“
Jafnvægi, sátt og frelsi
En hver skyldi niðurstaða Ólafar
vera, gerir hreyfing okkur hamingju-
söm?
„Það eru til margar skilgreiningar
á hamingju en segja má að hún
felist í ákveðnu jafnvægi, sátt og
frelsi. Hamingja snýst ekki um
það að vera í sjöunda himni öllum
stundum heldur frekar um viðhorf
okkar til þeirra áskorana sem við
mætum í daglegu lífi og hvernig
við tökumst á við þær. Talað er um
að þeir sem eru hamingjusamir
séu heilbrigðari og lifi lengur, eigi
í betri félagslegum samskiptum og
séu afkastameiri.“
Hún bendir á að rannsóknir hafi
sýnt fram á að við hreyfingu fari
af stað líffræðileg atburðarás þar
sem aukið blóðflæði skilar auknu
súrefni og næringarefnum til bæði
vöðva og heilafruma sem eykur
starfsemi þeirra. „Það svæði heilans
sem kallast dreki (e. hippocampus)
er minna hjá þeim sem þjást af
þunglyndi en það svæði tengist
m.a. skapi, hugsun og tilfinn-
ingum. Hreyfing styður við vöxt og
tengingar taugafruma í drekanum
en slíkt bætir heilastarfsemi og
líðan og dregur úr þunglyndi. Sýnt
hefur verið fram á að hreyfing geti
í sumum tilfellum verið jafn áhrifa-
rík og jafnvel áhrifaríkari en lyf.“
Finna hreyfingu við hæfi
Ekki nóg með það heldur eykst
flæði á vellíðunarefninu endorfíni
við hreyfingu að sögn Ólafar; hún
getur verið vörn gegn hjartasjúk-
dómum og sykursýki, dregið úr
háþrýstingi, haft góð áhrif á gigt og
stuðlað að betri svefni. „Þess utan
getur hreyfing stuðlað að bættu
sjálfstrausti, aukið félagslega virkni
okkar og verið okkur verkfæri til að
takast meðvitað á við líðan okkar.
Síðast en ekki síst gegnir hún jafn-
framt mikilvægu hlutverki til að
viðhalda góðri andlegri heilsu og
hamingju.“
Það er því óhætt að segja að
hreinlega allt mæli með daglegri
hreyfingu enda eiga börn að hreyfa
sig í a.m.k. 60 mínútur á dag og
fullorðnir í a.m.k. 30 mínútur sam-
kvæmt opinberum ráðleggingum
frá Embætti landlæknis, segir Ólöf.
„Mikilvægt er að hver og einn
finni sína uppáhaldshreyfingu því
þar eru einmitt mestu verðmætin
fólgin, í skemmtilegri hreyfingu
sem við gerum að reglulegum og
órjúfanlegum hluta af okkar dag-
lega lífi.“
Skólar í lykilhlutverki
Hver og einn einstaklingur ber að
sjálfsögðu ákveðna ábyrgð á eigin
heilsu og vellíðan en það er svo
óendanlega margt sem samfélagið
getur gert til að auðvelda okkur að
taka heilsusamlegar ákvarðanir og
lifa heilbrigðu lífi, segir Ólöf. „Þar
eru skólarnir okkar lykilaðilar því
þar erum við að leggja grunn að
hefðum og venjum komandi kyn-
slóða. Við þurfum að auka áherslu
á hreyfingu í skólasamfélaginu á
öllum skólastigum.“
Annar hópur sem Ólöf vill nefna
sérstaklega eru eldri borgarar. „Við
lifum lengur en áður og því fjölgar
hratt í eldri aldurshópum. Það er
ekki síður mikilvægt fyrir þennan
hóp að stunda reglulega hreyfingu
því öll viljum við vera sjálfbjarga
og heilbrigð sem lengst. Þarna fara
hagsmunir okkar sem einstaklinga
og samfélagsins saman.“
Alltaf pláss fyrir hreyfingu
En hvaða ráð hefur Ólöf til þeirra
sem hreyfa sig lítið en langar
gjarnan að bæta úr því?
„Við getum öll bætt hreyfingu
inn í daglegt líf okkar. Það er um að
gera að byrja smátt og bæta síðan
við, njóta þess að finna aukna vel-
líðan og hvað við styrkjumst sem
hvetur okkur til stærri sigra.“
Hún segir t.d. tilvalið að reyna að
ganga eða hjóla meira. Einnig að
nota bílinn minna, leggja lengra frá
ef við notum bílinn og taka stigann
í staðinn fyrir lyftuna. „Höfum hug-
fast að við þurfum ekki endilega að
fara í ræktina til að hreyfa okkur.
Lykilatriði er að finna þá hreyfingu
sem okkur finnst skemmtileg.“
Stutt í náttúruna
Hún bendir einnig á ýmis lands-
verkefni á borð við Hreyfiviku
UMFÍ, Lífshlaupið, Göngum í
skólann, Lýðheilsugöngur FÍ og
fleiri verkefni. „Þar er fullt af fólki
sem er að auðvelda aðgengi okkar
að hreyfingu með skemmtilegri
umgjörð og skipulagningu og auð-
vitað eigum við að taka þátt.“
Auk þess erum við Íslendingar
svo vel í sveit sett að um nánast
allt land er stutt í náttúruna og
fjölmörg útivistarsvæði við allra
hæfi. „Þar má nefna gönguleiðir
á jafnsléttu, fell og fjöll af öllum
stærðum og gerðum, hjólaleiðir,
leikvelli, golfvelli, fjörur, útiæfinga-
tæki, tröppur, þúfur og ótalmargt
fleira sem við eigum að nýta okkur.
Ég skora því á alla landsmenn að
stunda reglulega hreyfingu og
útivist og stuðla þannig að bættri
líðan og hamingju.“
Skemmtileg hreyfing
er algjört lykilatriði
Ólöf Kristín Sívertsen, lýðheilsufræðingur og kennari, hélt
skemmtilegan og áhugaverðan fyrirlestur í síðustu viku
sem ber heitið Gerir hreyfing okkur hamingjusöm?
Ólöf Kristín Sívertsen, lýðheilsufræðingur og kennari. MYND/STEFÁN
Starri Freyr
Jónsson
starri@frettabladid.is
FÓLK KYNNINGARBLAÐ 3 Þ R I ÐJ U DAG U R 2 9 . m a í 2 0 1 8
2
9
-0
5
-2
0
1
8

0
4
:5
3
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
4
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
E
E
-E
4
F
4
1
F
E
E
-E
3
B
8
1
F
E
E
-E
2
7
C
1
F
E
E
-E
1
4
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
5
6
s
_
2
8
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K