Morgunblaðið - Sunnudagur - 28.01.2018, Blaðsíða 4

Til sölu
Eðal eintak af
Mercedes-Benz S550 L
Árgerð 1/2007. Ekinn aðeins 77 þ. km.
Einn eigandi frá upphafi. Bíll í toppstandi.
Verð 4.990.000. Seljandi skoðar skipti á ódýrari.
Stekkjarbakki 4 109 Reykjavík
Sími 497 1400 gæðabílar.is
GÆÐABÍLAR
4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28.1. 2018
Sundurleit stjórnarandstaða
Í sögulegum skilningi er ríkis-stjórnin sem nýlega tók við völd-um í landinu óvenjulega sam-
sett. Af því leiðir að við hljótum að
vera með óvenjulega samsetta
stjórnarandstöðu sem hefur þess ut-
an ekki í annan tíma samanstaðið af
fleiri flokkum, fimm talsins. Hvað
þýðir þetta? Hvernig mun stjórnar-
andstöðunni ganga að standa saman
að því að veita ríkisstjórninni að-
hald?
„Ég hef ekki trú á því að stjórn-
arandstaðan muni ganga í takt á
kjörtímabilinu af þeirri einföldu
ástæðu að flokkarnir eru svo ólíkir,“
segir Birgir Guðmundsson, dósent í
stjórnmálafræði við Háskólann á
Akureyri.
Þarna er Birgir að tala um stjórn-
arandstöðuna í heild; einstakir
flokkar komi örugglega til með að
ná ágætlega saman og nefnir hann
Samfylkinguna og Pírata í því sam-
bandi og jafnvel Flokk fólksins. „Ég
á hins vegar erfitt með að sjá að það
verði góður samhljómur með þess-
um flokkum og til dæmis Mið-
flokknum. Það er ekki augljós flötur
á samstarfi þeirra á milli. Bæði er
sýn þessara flokka ólík að ekki sé
talað um gamlar væringar. Ég hef
ekki trú á því að Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson, formaður Miðflokks-
ins, hafi yfirhöfuð áhuga á því að
ganga í takti við Samfylkinguna og
Pírata, jafnvel þótt það yrði til þess
að koma höggi á stjórnina. Hann vill
miklu frekar eiga sviðið, þannig lag-
að. Það getur reyndar líka átt við
um Loga Má Einarsson, formann
Samfylkingarinnar.“
Að mati Birgis er líklegt að skot-
mörkin verði ólík. Miðflokkurinn
muni hamast á Framsóknar-
flokknum, rukka hann ótt og títt um
kosningaloforðin og saka hann um
að selja sál sína. Sama gildi um
Samfylkinguna gagnvart Vinstri-
hreyfingunni – grænu framboði og
jafnvel Pírata líka. Þessir flokkar
muni fylgja VG eins og skugginn.
Birgir segir erfiðara að glöggva
sig á því hvar Viðreisn muni stað-
setja sig. „Viðreisn er svolítið milli
steins og sleggju á þinginu. Mín spá
er sú að hún muni að hluta til dansa
með Pírötum og Samfylkingunni, til
dæmis í jafnréttismálunum, en alls
ekki að öllu leyti og þá er ég að tala
svolítið út frá viðbrögðum Þorgerð-
ar Katrínar Gunnarsdóttur, for-
manns Viðreisnar, við kröfum
um afsögn Sigríðar Á. Ander-
sen dómsmálaráðherra.“
Spurður hvaða flokkur hann
haldi að komi til með að græða mest
á því að vera í stjórnarandstöðu á
kjörtímabilinu nefnir Birgir fyrst
Samfylkinguna. Hún hafi þegar haf-
ið endurkomu sína sem hinn „eini og
sanni krataflokkur Íslands“ og komi
til með að hagnast á því að skiptar
skoðanir eru meðal kjósenda VG á
samstarfinu við Sjálfstæðisflokkinn.
„Samfylkingin verður eins og Kató
gamli: Auk þess legg ég til … Hún
mun ekki þreytast á því að tala um
fátækt og stéttaskiptingu í landinu.
Logi er þegar farinn að hljóma svo-
lítið eins og Johnny Cash íslenskra
stjórnmála, sem klæddist svörtu til
að minna á hina hrjáðu og smáðu –
nema hvað Logi klæðist röndóttu!“
Birgir telur hins vegar að Mið-
flokkurinn gæti átt undir högg að
sækja enda eigi það betur við for-
manninn að vera í stjórn en stjórn-
arandstöðu. Hann sé þeirrar gerðar
að hann þurfi að koma hlutum í
verk. „Annars gæti kjörtímabilið
líka farið vel fyrir Miðflokkinn, þó
það sé ólíklegra. En það verður, að
mínu mati, ekkert þar á milli; ann-
aðhvort mun þetta fara vel fyrir
flokkinn eða illa.“
Almenningur orðinn
þreyttur
Það er trú Birgis að kjörtímabilið
verði í meðallagi fjörugt. Mikið verði
höfðað til samvisku og róta stjórn-
arflokkanna sem komi á hinn bóginn
til með að hagnast á því hvað stjórn-
Morgunblaðið/Eggert
Aldrei hafa fleiri flokkar verið í stjórnarandstöðu á Alþingi Íslendinga, hver öðrum ólíkari. Að áliti stjórnmálafræðinga verður
áhugavert að fylgjast með því hvernig þessir flokkar koma til með að vinna saman að því að veita ríkisstjórninni aðhald.
Stefanía Óskarsdóttir segir ýmsa óvissuþætti í stöð-
unni við upphaf kjörtímabils. „Hvað yrði til dæmis
um Miðflokkinn ákvæði Sigmundur Davíð Gunn-
laugsson að hætta í pólitík? Gera má því skóna að
hann myndi renna aftur saman við Framsókn-
arflokkinn. Ég er ekki að spá því að þetta gerist
en ekki er hægt að útiloka það,“ segir hún.
Þá gæti Viðreisn mögulega sameinast Sjálf-
stæðisflokknum á kjörtímabilinu enda þótt það
sé ólíklegra, að mati Stefaníu.
Hvað ef ... ?
Stefanía
Óskars-
dóttir
’
Ég hef ekki trú á því að stjórnarandstaðan muni
ganga í takt á kjörtímabilinu af þeirri einföldu
ástæðu að flokkarnir eru svo ólíkir.
Birgir Guðmundsson, dósent í stjórnmálafræði við
Háskólann á Akureyri.
INNLENT
ORRI PÁLL ORMARSSON
orri@mbl.is
þessir tveir flokkar nái saman í
stjórnarandstöðu.
Nýju flokkarnir tveir, Miðflokk-
urinn og Flokkur fólksins, þurfa
tíma til að finna taktinn, að mati
Stefaníu, en hún á þó síður von á því
að sá taktur verði nálægt Samfylk-
ingunni og Pírötum. „Allt bendir til
þess að þingflokkur Miðflokksins
muni standa þétt að baki leiðtoga
sínum. Raddirnar innan Flokks
fólksins eru fleiri; þannig er Inga
Sæland ein rödd og Ólafur Ísleifsson
önnur. Hann virðist til dæmis vera
býsna jákvæður út í ríkisstjórnina,
alla vega enn sem komið er.“
Hafandi sagt þetta þykir Stefaníu
ekki útilokað að nýju flokkarnir
tveir komi til með að geta unnið
saman, a.m.k. að einstökum málum.
Spurð um Viðreisn þá telur Stef-
anía líklegra að hún muni halla sér
frekar að Samfylkingu og Pírötum
en nýju flokkunum, ekki síst vegna
líkra áherslna í Evrópumálum og
„þess sem þessir flokkar kalla frjáls-
lyndi“.
Stundum hefur stjórnarandstaðan
litið á sig sem augljósan valkost við
ríkisstjórnina í kosningum en að
mati Stefaníu hefur það líklega aldr-
ei átt síður við en nú. Einstakir
flokkar í stjórnarandstöðu geti mun
frekar hugsað sér að vinna með ein-
stökum flokkum sem nú sitja í ríkis-
stjórn. En eins og við vitum þá er
kjörtímabilið rétt að byrja.
arandstaðan sé sundurleit og ekki
síður því hversu þreyttur almenn-
ingur í landinu sé orðinn á argaþrasi
stjórnmálanna.
Dr. Stefanía Óskarsdóttir, dósent
í stjórnmálafræði við Háskóla Ís-
lands, segir fullsnemmt að segja fyr-
ir um það hvernig stjórnarand-
staðan komi til með að þróast á
þinginu. Mjög fróðlegt verði þó að
fylgjast með því.
Að hennar mati verður til dæmis
spennandi að sjá hvernig dínamíkin
verði milli Vinstri grænna og Sam-
fylkingarinnar. Fyrir utan söguleg
tengsl þá hafi þessir tveir flokkar
unnið náið saman í ríkisstjórn frá
2009-13 og í stjórnarandstöðu frá
2013-17, auk þess að vera saman í
meirihluta í borginni á kjörtíma-
bilinu sem er að líða. „Það er ekki
margt sem hefur greint að stefnu
þessara flokka undanfarin misseri,
fyrir utan Evrópumálin, og fylgið
flakkað talsvert þarna á milli. Það
eru því klárlega sóknarfæri fyrir
Samfylkinguna verði ríkisstjórnin
óvinsæl,“ segir Stefanía en bætir við
að enn sem komið er mælist vin-
sældir stjórnarinnar miklar í könn-
unum og VG virðist halda sínu fylgi.
Stefanía segir margt benda til
þess að Samfylkingin hafi misst
mikið fylgi yfir til Pírata þegar sá
flokkur fór með himinskautum í
könnunum árin 2015 og 2016. Fyrir
vikið verði áhugavert að sjá hvernig