Morgunblaðið - 01.03.2018, Blaðsíða 45

45
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. MARS 2018
Gjörningur Gengið var með tóma barnavagna í Laugardalnum í gær. Viðburðurinn var liður í yfirstandandi vitundarvakningu Tilveru, samtaka um ófrjósemi.
Árni Sæberg
Stjórnmálafólki er
tamt að líta til fram-
tíðar. Framsækin
framtíðarsýn er veg-
vísir – enda framtíðin
spennandi uppspretta
tækifæra – en fram-
tíðarsýn án aðgerða er
duglaus draumur.
Íbúar Reykjavíkur
standa höllum fæti.
Hversdagslegt líf fólks
er í óreiðu. Samanburður við ná-
grannasveitarfélögin neyðarlegur.
Grunnþjónustan versnar. Núver-
andi meirihluti í borgarstjórn
Reykjavíkur hefur siglt í strand.
Hljómfögur fyrirheit hafa litlu skil-
að. Staðreyndirnar tala sínu máli.
Gefin voru loforð um stórefldar
almenningssamgöngur. Á fimm ár-
um var fimm milljörðum varið í
Strætó. Fjölga átti ferðum úr 4% í
6%. Ferðum fjölgaði hlutfallslega
ekkert. Tafatími í umferðinni er óá-
sættanlegur. Vinnudagur fólks hef-
ur lengst fyrir vikið. Samgöngumál
eru í ólestri.
Talað var um átak í leikskóla-
málum. Hundruð barna – og
hundruð heimila – voru án dag-
gæslu vegna manneklu á leik-
skólum. Hundruð foreldra dvöldu
langdvölum frá vinnu. Aðstöðumál
voru í ólestri. Viðbrögð meirihlut-
ans voru lækkuð leikskólagjöld.
Fullkomið skilningsleysi á fyrir-
liggjandi vanda.
Þrátt fyrir fögur fyrirheit í
skólamálum standa íslensk skóla-
börn nú verst allra barna á
Norðurlöndum. Þau eru undir með-
altali OECD-ríkja í öllum mældum
námsgreinum. Þetta sýna niður-
stöður PISA-kannana. Frammi-
staða íslenskra nemenda hefur
staðnað frá árinu 2012. Reykjavík-
urborg hefur setið aðgerðalaus.
Teflt var af djörfung þegar lofað
var uppbyggingu 2.500 til 3.000 bú-
seturéttar- og leiguíbúða. Af öllum
sveitarfélögum höfuðborgarsvæð-
isins eru hlutfallslega langfæstar
íbúðir byggðar í
Reykjavík. Enn skort-
ir þúsundir íbúða. Síð-
asta ár voru eingöngu
322 íbúðir fullkláraðar.
Heimilislausum hefur
fjölgað um 95% síð-
ustu fimm árin. Bið-
listar eftir félagslegu
húsnæði hafa lengst á
kjörtímabilinu. Vandi
Reykvíkinga er aug-
ljós.
Fögur fyrirheit nú-
verandi meirihluta
hafa engu skilað. Raunveruleg
vandamál fólks verða ekki leyst
með plástrum. Starfshópar gæta
ekki leikskólabarna. Teikningar
veita ekki húsaskjól. Kynningarefni
leysir ekki samgönguvanda.
Skýrslur bæta ekki námsárangur.
Framtíðarsýn leysir ekki flækjur
hversdagsins.
Núverandi meirihluti óskar end-
urnýjaðs umboðs borgarbúa. Hann
vill taka ákvarðanir um framtíð-
arskipan borgarinnar. Þá er óhjá-
kvæmilegt að spyrja: Hvers vegna
skyldi það sem tvisvar mistókst,
takast nú? Því allt er þegar þrennt
er?
Það er sjálfsagt að horfa til
framtíðar. Raunar nauðsynlegt. En
þaulseta í stjórnmálum kallar á
ábyrgð. Hún kallar á uppgjör við
fortíðina. Ekki verður eilíflega
hangið í duglausri draumsýn. Verk-
in verða að tala.
Þetta er fullreynt. Það er kom-
inn tími á breytingar.
Eftir Hildi
Björnsdóttur
» Fögur fyrirheit nú-
verandi meirihluta
hafa engu skilað. Raun-
veruleg vandamál fólks
verða ekki leyst með
plástrum.
Hildur Björnsdóttir
Höfundur skipar 2. sæti á lista
Sjálfstæðisflokksins fyrir komandi
borgarstjórnarkosningar.
Duglaus
draumsýn
Að kvöldi 22. febrúar
2014 komu valdamestu
menn Rússlands sam-
an í Kreml og tóku
ákvörðun um að her-
nema Krímskaga og
innlima í Rússland.
Þessir menn reyndu
í framhaldinu að gefa
ákvörðun sinni yf-
irbragð lögmætis, með-
al annars með því að
halda vafasama „þjóðaratkvæða-
greiðslu“ á Krím. En þessum fundi
Vladimírs Pútíns Rússlandsforseta
með herstjórnendum sínum var ætl-
að að innsigla örlög íbúa Krímskaga.
Við vitum þetta vegna þess sem
Pútín hefur sjálfur greint frá. Í
heimildaþætti sem sendur var út í
rússnesku sjónvarpi árið 2015 lýsti
forsetinn atburðarásinni. Hann
ákvað á þessum fundi í Kreml að
hernema Krím, þremur vikum áður
en umrædd „þjóðaratkvæða-
greiðsla“ var haldin. Allar fullyrð-
ingar um að hann hafi brugðist við til
að vernda íbúa Krím eða svara ósk-
um þeirra eru, samkvæmt frásögn
Pútíns sjálfs, hreinasti uppspuni.
Skýlaust brot gegn alþjóðarétti
Þannig kom það til að Rússland
hernam 27 þúsund ferkílómetra
úkraínsks landsvæðis og braut
fyrstu meginreglu alþjóðaréttarins –
að ríki megi ekki útvíkka yf-
irráðasvæði sitt eða færa til landa-
mæri með valdi.
Pútín forseti innlimaði Krím form-
lega í Rússneska sambandsríkið
hinn 18. mars 2014. Fjórum árum
eftir að þetta gerðist er hollt að rifja
upp hve stórtækar breytingar þarna
áttu sér stað, og tvíefla viðleitni okk-
ar til að standa vörð um gildi okkar
og framfylgja alþjóðarétti.
Landstuldur Rússa á Krím var
fyrsta dæmið um innlimun land-
svæðis með valdi í Evrópu – og
fyrsta slík tilfærsla evrópskra landa-
mæra – síðan síðari heimsstyrjöld
lauk árið 1945. Með þessu brutu
rússnesk stjórnvöld svo
marga alþjóðasamn-
inga að það er erfitt að
þylja þá alla upp. En
svo nokkur dæmi séu
nefnd þá vanvirti hr.
Pútín 2. grein Stofn-
sáttmála Sameinuðu
þjóðanna, Helsinki-
sáttmálann frá 1975 og
Vináttusamning Rúss-
lands og Úkraínu.
Hann braut ennfremur
sérstakt loforð sem
Rússlandsstjórn gaf í
Búdapest-yfirlýsingunni frá 1994,
um að „virða landamæri Úkraínu“ og
„láta ógert að beita hótunum eða
valdi gegn landamærahelgi eða póli-
tísku sjálfstæði Úkraínu“.
Eftir innlimun Krím gekk hr. Pút-
ín reyndar enn lengra með því að
kynda undir ófriði í austurhluta
Úkraínu. Enn í dag halda Rússar
áfram að senda hermenn og hergögn
inn á ófriðarsvæðið, en átökin í Aust-
ur-Úkraínu hafa nú kostað yfir tíu
þúsund mannslíf og flæmt 2,3 millj-
ónir íbúa frá heimilum sínum.
Flug MH17 varð annað fórn-
arlamb þessa harmleiks, þegar rúss-
neskt flugskeyti, sem skotið var frá
svæði á valdi rússlandshollra upp-
reisnarmanna í Austur-Úkraínu,
grandaði þessari farþegaþotu sem
átti leið þarna um. Allir sem um borð
voru, 298 manns, fórust, þar á meðal
tíu Bretar.
Örlög Krím koma okkur öllum við
Á meðan á öllu þessu hefur gengið
hafa Krím-Tatarar og þeir íbúar hér-
aðsins sem eru ósáttir við innlim-
unina í Rússland þurft að þola harka-
lega meðferð. Þrátt fyrir ítrekaðar
áskoranir Allsherjarþings SÞ hafa
Rússar neitað að heimila alþjóðlegt
mannréttindaeftirlit á Krím.
Þegar allt kemur til alls þá er ör-
yggi hverrar þjóðar undir þeirri
grundvallarreglu komið að ríki skuli
ekki breyta landamærum eða afla
nýs yfirráðasvæðis með valdbeit-
ingu. Þetta er ástæðan fyrir því að
örlög Krím koma okkur öllum við.
Okkur ber skylda til að bjóða
Rússlandi birginn af hófsemi en
ákveðni. Það þýðir að við verðum að
halda Krím-tengdum þvingunar-
aðgerðum okkar gegn Rússlandi til
streitu, svo lengi sem héraðið lýtur
stjórn Moskvu, og svo lengi sem
Rússar hlíta ekki ákvæðum Minsk-
samninganna um átökin í Austur-
Úkraínu. Þessum aðgerðum er ætlað
að sýna svo ekki verði um villst, að
ekkert ríki, sama hversu voldugt,
getur leyft sér að innlima landsvæði
grannríkja að vild og brjóta al-
þjóðalög, án afleiðinga.
En þótt við höldum fast við grunn-
gildi okkar skulum við eiga upp-
byggileg samskipti við rússneska
ráðamenn, undir merkjum festu og
ákveðni. Við þurfum að koma því
skýrt og skilmerkilega á framfæri
hvað við höfum út á gerðir þeirra að
setja.
Engin mótsögn í
samræðu og fælingu
Það er engin mótsögn falin í sam-
ræðu og fælingaraðgerðum; þvert á
móti, þá styður þetta hvert annað,
eins og ég kom skýrt til skila í heim-
sókn minni til Moskvu í desember.
Þar sem bæði Rússland og Bretland
eiga fast sæti í öryggisráði SÞ bera
ríkin tvö sérstaka ábyrgð á að við-
halda alþjóðafriði og -öryggi.
Mottó okkar gagnvart Rússum
verður að vera „eigum samræðu en
verum árvökul“. En hinar stóralvar-
legu afleiðingar kvöldfundarins í
Kreml fyrir fjórum árum mega ekki
gleymast.
Eftir Boris
Johnson » Okkur ber skylda til
að bjóða Rússlandi
birginn af hófsemi en
ákveðni. Það þýðir að
við verðum að halda
þvingunaraðgerðum
okkar til streitu
Boris Johnson
Höfundur er utanríkisráðherra
Bretlands. info@britishembassy.is
Mætum Rússum af
samningsvilja en festu