Jökull


Jökull - 01.12.2003, Blaðsíða 13

Jökull - 01.12.2003, Blaðsíða 13
Reviewed research article The 1783–1785 A.D. Laki-Grímsvötn eruptions II: Appraisal based on contemporary accounts Thorvaldur Thordarson1,2, Guðrún Larsen2, Sigurður Steinþórsson2 and Stephen Self3 1) Department of Geology and Geophysics, University of Hawaii at Manoa, Honolulu Hawaii 2) Science Institute, University of Iceland, Reykjavík, Iceland; moinui@soest.hawaii.edu, torvth@hi.is 3) Department of Earth Sciences, The Open University, Milton Keynes MK7 6AA, UK Abstract – The 1783–1784 Laki eruption along with intermittent explosive eruptions at the subglacial Gríms- vötn central volcano, represents a two-year-long volcano-tectonic episode within the Grímsvötn volcanic sys- tem, from June 1783 to May 1785. The Laki eruption is the second largest basaltic flood lava eruption in historical times (after the 934–940 A.D. Eldgjá event) and its consequences were disastrous for Iceland. De- tailed eyewitness accounts of the Laki-Grímsvötn eruptions exist and are here analysed in order to reconstruct the sequence of events as accurately as possible. This information is catalogued and critical eruption phenom- ena, such as the timing and nature of seismicity, explosive activity and mechanics of lava flow emplacement is evaluated. The results show that the 1783–1785 activity on the Grímsvötn volcanic system included at least 14 eruption episodes. Ten of these episodes were associated with the eight-month-long Laki eruption and linked to rifting and gradual lengthening of the erupting fissure. Each eruption episode beganwith an earthquake swarm, leading into a vigorous explosive eruption on a new fissure segment that was followed by sudden increases in outflow of lava. Concurrent explosive eruptions were reported at the Grímsvötn volcano during four of these episodes. The remaining four eruption episodes were confined to the Grímsvötn volcano, which remained active until May 1785. Evaluation of descriptions of flow phenomena in conjunction with new field observations of flow structures indicates that endogenous growth (i.e., insulated transport and inflation) was the characteristic mode of flow emplacement. INTRODUCTION The 1783–1784A.D. Laki eruption, which took place on a 27 km long volcanic fissure in the Síða high- lands of south Iceland (Figure 1), is the second largest basaltic flood lava eruption (after the 934–940 Eld- gjá event) in historic time (Thordarson and Self, 1993; Thordarson et al., 2001). It represents the main vol- canic event of a two-year-long (May 1783-May 1785) volcano-tectonic episode within the Grímsvötn vol- canic system, which featured intense earthquake ac- tivity and eruptions at the Grímsvötn central volcano in addition to those at the Laki fissures. The conse- quences of this activity were disastrous for Iceland and the atmospheric and environmental effects caused by the emissions from Laki were felt over large por- tions of the Northern Hemisphere (Traumüller, 1885; Thoroddsen, 1914; Thorarinsson, 1979; Sigurdsson, 1982; Steinthorsson, 1992; Wood, 1992; Thordarson et al., 1993; Fiacco et al., 1994; Thordarson, 1995; Grattan and Brayshay, 1995; Grattan, 1998; Thordar- son and Self, 2001; 2003). The events of the Laki-Grímsvötn eruptions are documented in many contemporary Icelandic chron- icles (e.g. Einarsson et al., 1984; Thordarson, 1990, 1991). This information has been used by volcanolo- gists to infer the course of eruptive events as well as JÖKULL No. 53, 2003 11
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.