Dagblaðið Vísir - DV - 31.08.2018, Blaðsíða 53

FÓLK 5331. ágúst 2018
dæmis tók langan tíma að greina
sjúkdóm Tuma og á meðan hann
var í rannsóknum þurftu hann og
Sigrún alltaf að keyra á milli Njarð-
víkur og Reykjavíkur, stundum
tvisvar til þrisvar í viku. „Ég vildi að
hann yrði lagður inn meðan á rann-
sóknunum stóð í stað þess að við
þyrftum sífellt að keyra á milli með
hann veikan, en það var sagt að það
væri ekki pláss. Það reyndist okkur
líka mjög erfitt að fá þjónustu sál-
fræðinga og andlegur stuðning-
ur var mjög af skornum skammti.
Auk þess var Tumi ekki með neinn
fastan lækni meðan á rannsóknun-
um stóð því sjúklingi er ekki úthlut-
aður læknir fyrr en eftir að sjúk-
dómurinn hefur verið greindur.“
Ráðamenn ættu að liggja á
almennum stofum þegar þeir
veikjast
Það gekk illa að greina sjúkdóm-
inn hér á landi og þurftu Sigrún og
Tumi að fara til Danmerku þar sem
meinið var greint í jáeindaskanna
á einum degi. Reyndist hann vera
með lungnakrabba en meinið hafði
breiðst út víða um líkamann. Ferðin
til Danmerkur var erfið. Sjúkra-
tryggingar borguðu ferðina út og
uppihald, sem var jákvætt en „Tumi
var svo veikur þarna að við þurftum
hjólastóla og skutlur til að komast
í flug og í gegnum flugstöðvarnar.
Ég veit að Tumi leið kvalir þarna en
hann kvartaði aldrei.“
Eftir greininguna í Danmörku
hófst meðferð og Tumi fékk geisla í
mjöðm. Segir Sigrún að líðan hans
næstu misseri hafi oft verið með
þokkalegasta móti. Hann var þó al-
veg óvinnufær: „Það er full vinna
að vera með krabbamein og hann
hafði ekki mátt til að vinna.“
Sumarið 2016 veiktist Tumi mik-
ið og upplifði Sigrún þá tregðu og
þyngsli í kerfinu svo hún þurfti að
vera með Tuma fárveikan á þvæl-
ingi í milli sjúkrastofnana í stað
þess að hann kæmist strax á áfanga-
stað til að aðhlynningar: „Ég þurfti
alltaf fyrst að fara með hann á Heil-
brigðisstofnun Suðurnesja – HSS
– þar sem hann átti klárlega ekki
heima. Þar var lagt mat á hvort að
leggja þyrfti hann inn á Landspít-
alann í Reykjavík, þó að það mætti
vera ljóst frá byrjun. Einu sinni var
hann með innvortis blæðingar og
var þá sendur upp á HSS og ég svo
send með hann heim. Hann leið
næstum út af í dyrunum hér. Næsta
dag þurfti ég að hringja á annan
sjúkrabíl og var þá það sama: HSS
– síðan Fossvogur og svo Landspít-
alinn. Þá var krabbameinið búið
að sá sér í skeifugörnina og honum
var að blæða út. Það þurfti að setja
hann í aðgerð til að stoppa blæð-
inguna og reyna að hefta útbreiðslu
meinsins,“ segir Sigrún um þessar
hremmingar.
Mannekla og plássleysi eru síð-
an önnur vandamál í heilbrigð-
iskerfinu sem Tumi og Sigrún urðu
illilega fyrir barðinu á, ekki síst síð-
ustu vikurnar sem Tumi lifði, en þá
lá hann á Landspítalanum við Hr-
ingbraut: „Á fimm dögum var hann
fluttur á milli fimm sjúkrastofa.
Einn sólarhringinn var hann á stofu
með Alzheimerveikum manni sem
hljóðaði stöðugt. Ég er ekki að setja
út á Alzheimerveika manninn sem
þurfti líka betri þjónustu. En Tumi
var of veikur til að vera þvælt á milli
yfirfullra sjúkrastofa og hann hefði
þurft einkastofu. Ég sagði þeim það
ítrekað en það var ekkert hlustað á
mig. Sjötti staðurinn sem hann var
fluttur á var síðan gjörgæsla og sjö-
undi staðurinn líknardeild.
Þegar ráðamenn veikjast þá
ættu þeir að liggja á almennum
stofum eins og almenningur þarf
að gera, þá myndu þeir sjálfir upp-
lifa hvernig ástandið er. En þannig
er það ekki. Reynt er að halda því
fram að engum sé mismunað en ég
veit að háttsett fólk fær aðra með-
ferð.“
Miklu betra heilbrigðiskerfi fyrir
nokkrum áratugum
Plássleysi, stundum hranalegt við-
mót, skortur á sálfræðiþjónustu
og stuðningi, gífurlegur kostnað-
ur, þunglamalegt kerfi. Allt voru
þetta vandamál sem sífellt urðu á
vegi Tuma og Sigrúnar. Hún seg-
ir þó að vissulega sé margt vel gert.
„Það er margt starfsfólk allt af vilja
gert og svo fengum við til dæmis
frábæra heimahjúkrun fyrir hann.
Starfsfólk í heimahjúkruninni í
Reykjanesbæ er framúrskarandi
og veitti okkur mikinn stuðning.
En fjárskortur stendur kerfinu al-
mennt fyrir þrifum. Það sagði mér
einu sinni læknir að hann kærði sig
ekki um hærri laun, hann hefði það
fínt, hann vildi bara fá miklu fleiri
lækna til starfa til að anna því vel
sem þarf að gera.“
Svo vill til að Tumi þekkti af
biturri reynslu muninn á heil-
brigðiskerfinu hér á landi fyrr og
nú. Þegar hann var 17 ára, eða
í kringum 1985, greindist hann
með eitlakrabbamein og lækn-
aðist af því. „Tumi sagðist finna
mikinn mun á því hvað haldið
var miklu betur utan um hann
í kerfinu þegar hann var ung-
ur en í þetta seinna skipti. Hann
var miklu öruggari þá og var með
sama lækninn allan tímann. Hann
fann sláandi mun á þessu,“ segir
Sigrún.
Lífið er dýrmætt og hverfult
„Þrátt fyrir veikindin þá völdum við
að fara út í lífið og njóta þess sem
við gátum á meðan heilsan leyfði.
Við fórum á EM 2016 og var það
ferðalag sem aldrei verður topp-
að, að sjá Ísland vinna England.
Mögnuð stund,“ segir Sigrún en líf-
ið með Tuma var alls ekki laust við
ánægjustundir eftir að hann veikt-
ist þrátt fyrir mikla erfiðleika og
þjáningar.
Þessa dagana minnist Sigrún
þess að eitt ár er liðið frá því hún
kvaddi sinn heittelskaða eigin-
mann, Tuma Hafþór Helgason.
Þrátt fyrir að þetta hafi verið erfitt
hefur hún líka átt sínar gleðistund-
ir. „Þessar dagsetningar núna í
ágúst eru hins vegar erfiðar, þær
kalla fram mörg erfið augnablik
frá sjúkragöngu hans – og svo var
þetta líka mjög erfiður dauðdagi,
því miður þjáðist hann mikið,“ segir
Sigrún.
Sigrún á frábæra fjölskyldu og
vini og hún nær oft að njóta lífsins
vel þó að sorgin fylgi henni. „Yngsti
sonur minn, 17 ára, hefur átt erfitt.
Það er nógu erfitt að vera ungling-
ur þótt maður þurfi ekki líka að tak-
ast á við föðurmissi. Honum geng-
ur hins vegar miklu betur núna
og mun komast heill í höfn út
úr þessu þó að langur vegur sér
framundan.“ Eldri börn Sigrúnar
hafa verið mikill stuðningur og
fjölskyldan hefur öll veitt hvert
öðru stuðning. Auk þess á Sigrún
tvö ung barnabörn, fjögurra ára
og eins árs.
Sigrún segist ekki horfa til
framtíðar heldur leggur áherslu
á að njóta lífsins í augnablikinu:
„Ég hef alltaf þurft að vera í svo
miklu skipulagi enda ól ég upp
fjögur börn. Síðan er bara óskap-
lega mikil skipulagning ofin inn
í nútímalíf. En í dag hefur allri
ábyrgð verið varpað af mér. Börn-
in uppkomin og Tumi hefur kvatt.
Þó að ég hafi ýmsum dagleg-
um skyldum að sinna þá hefur
ábyrgðin minnkað á herðum mér
og þá finnst mér ekki eftirsóknar-
vert að reyra lífið í skipulag og
framtíðarplön.“
Sigrún segist hafa lært að líf-
ið er bæði hverfult og dýrmætt og
hamingjan bankar ekki á dyrnar,
það þarf að sækja hana: „Það þarf
að fara út úr húsi og vera á meðal
fólks. En umfram allt vil ég hvetja
alla til að segja ástvinum í dag
hvað þeim þykir vænt um þá, ekki
bíða með það til morguns.“
Sönn verðmæti lífsins eru Sig-
rúnu líka ofarlega í huga og söfnun
á dauðum hlutum eru eitur í henn-
ar beinum: „Það eru hlutir sem hafa
tilfinningalegt gildi, til dæmis gift-
ingarhringurinn, og þeir eru manni
hjartfólgnir. En almenn forðast ég
að sanka að mér hlutum, læt frekar
eitthvað frá mér. Þegar ég átti fimm-
tugsafmæli í fyrra harðbannaði ég
fólki að gefa mér hluti í gjöf, ég vildi
frekar fá upplifun. Og þær fékk ég
svo sannarlega: Mér var boðið út á
borða og í leikhús, sem var dásam-
legt.“
Sigrún lítur vel út og er við
þokkalega heilsu. Ljóst er að erf-
iðleikarnir hafa ekki bugað hana.
„Ég hef sterk gen og gott uppeldi úr
mínum tíu systkina hópi. Ég brotna
ekki auðveldlega,“ segir Sigrún að
lokum. Hún er staðráðin í að njóta
lífsins um leið og hún gerir sér grein
fyrir því að sorgin muni fylgja henni
lengi áfram. n
RÁIN
Hafnargata 19a
Keflavík
S. 421 4601
FERSK OG FALLEG
ÞJÓNUSTAR
ÞIG Í MAT OG
DRYKK
„Fólk getur ekki
staðið undir kostn-
aðinum óstutt.
„Það var bara
þannig að okkur
var hjálpað.
Sigrún og Tumi