Morgunblaðið - 13.09.2018, Side 30

30 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2018
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Í pósti til gæsaveiðimanna þakkar Arnór Þ.
Sigfússon, fuglafræðingur á Verkís, fyrir
samstarf í aldarfjórðung við að safna gæsa-
og andavængjum til aldursgreininga á veið-
inni. Hann segir að annað árið í röð hafi ekki
fengist styrkur úr Veiðikortasjóði til að halda
þessari vöktun áfram og því verði henni
hætt.
Hann segist hafa notið aðstoðar sumra
gæsaveiðimanna í öll þessi 25 ár. „Því hefði
það óneitanlega verið skemmtilegra að halda
uppá afmælið með góðu gæsakvöldi en að
standa fyrir útför verkefnisins, sem mun þó
að líkindum fara fram í kyrrþey,“ skrifar
Arnór.
Hann segir að svo virðist sem ekki verði
staðið við fyrirheit um framhald þessa verk-
efnis um gæsavöktun. Þannig verði ekkert
greitt fyrir þá vinnu sem fór í að safna og
greina um sex þúsund vængi 2017 og ekki
hafi neitt fengist til greininga árið 2018.
Var á válista um aldamót
Í samtali við Morgunblaðið segir Arnór að
það sé með eftirsjá sem hann hætti þessari
greiningu, en verkefnið hafi tvímælalaust
skilað árangri. Mikilvægi mælinga á aldurs-
hlutfalli í veiði hafi aukist og því sé synd að
þeim skuli nú vera hætt.
„Þetta á sérstaklega við um grágæsina,
þar sem veiðiálagið er nokkuð mikið,“ segir
Arnór. „Þegar ég byrjaði á verkefninu 1993
var grágæsastofninn á niðurleið og lenti á
válista um aldamótin. Viðsnúningur varð í
ungaframleiðslu upp úr aldamótum og unga-
hlutfallið í veiðinni fór úr um 40% og í að
meðaltali um 47% það sem af er þessari öld.
Ungaframleiðslan stendur undir veiðinni
að stórum hluta og gegnir lykilhlutverki í því
að stofninn standi undir veiðiálaginu. Þegar
hvorki verða breytingar á ungahlutfallinu né
veiðinni ályktar maður sem svo að þetta sé í
lagi. Ef við sæjum aftur tímabil þar sem
ungahlutfallið færi niður mætti búast við að
stofninn færi að gefa eftir og þá væri hægt
að mæla með að dregið yrði úr veiði.
Fjöldi grágæsa sem taldar voru haustið
2017 var sá minnsti í langan tíma en þar sem
ég veit að varpárangur 2017 var góður þá eru
líkur á að um skekkju sé að ræða og því ekki
ástæða til að hafa áhyggjur að sinni.“
Arnór segir að aldurshlutföll í íslenska
grágæsastofninum hafi líka verið mæld á
Bretlandseyjum með vöktun í túnum og ökr-
um undanfarna áratugi. Núna hafi breski
grágæsastofninn vaxið mjög mikið, sér-
staklega á Orkneyjum, og ekki sé hægt að
greina á milli þessara tveggja stofna á vetr-
arstöðvum. Þessi staða auki vægi þess að ald-
ursgreina vængi úr veiði á Íslandi. Í sögulegu
samhengi séu gæsastofnar stórir að bles-
gæsastofninum undanskildum.
Í bréfinu til gæsaveiðimanna rekur Arnór
sögu vöktunarinnar frá 1993. Um tíma fékk
verkefnið styrk úr Veiðikortasjóði en breyt-
ing varð á úthlutunarreglum sjóðsins árið
2016 þannig að í stað þess að sækja árlega í
sjóðinn skyldi samið um vöktun forgangsteg-
unda til þriggja ára í senn.
Gæsavöktun yrði í forgangi
„Ég skildi starfsmenn umhverfisráðuneytis
og Umhverfisstofnunar þannig að gæsavökt-
un yrði í forgangi og þess yrði óskað að ég
ynni hana áfram og sendi inn áætlun til UST
árið 2016. Þá var mér tjáð að áætlun yrði að
leggjast fram af Náttúrufræðistofnun Íslands
til að vera tekin til greina en það var ekki
gert. Árið 2016 var mér því úthlutað úr
sjóðnum af sérlið, rúmum þriðjungi af því
sem áætlunin gerði ráð fyrir.
Það var svo fyrir um ári að Náttúrufræði-
stofnun óskaði eftir áætlun til þriggja ára
með fyrirheitum um 3 ára samning frá 2017
sem ég sendi til þeirra. Ekkert formlegt svar
hefur borist mér enn um afdrif hennar en
mér var tjáð munnlega að hún hefði legið of
lengi hjá NÍ til að vera tekin til greina fyrir
2018 og að ekkert fengist fyrir 2017. Af þess-
um sökum sé ég mér ekki fært að stunda
þessa vöktun áfram,“ skrifar Arnór í kveðju-
bréfinu, sem m.a. var birt á Facebook-síðu
skotveiðimanna, Skotveiðispjallinu.
Samningagerð undarleg
Hann segir að kerfið við gerð samninga
um einstök verkefni sé mjög undarlegt. Nátt-
úrufræðistofnun virðist hafa það í hendi sér
hverjir fái samning við Veiðikortasjóð þar
sem áætlun sé ekki tekin til greina nema
Náttúrufræðistofnun leggi hana fram. Hann
hafi hins vegar ákveðið að nú sé nóg komið
og ætli ekki að láta hafa sig út í að safna
vængjum og greina með fyrirheitum um
samning sem svo standast ekki.
Afmæli skemmtilegra en útför
 Ekki hefur fengist styrkur til að sinna aldursgreiningum á gæsavængjum  Ekki staðið við fyrirheit
um framhald vöktunarinnar sem hófst fyrir 25 árum  Segir verkefnið tvímælalaust hafa skilað árangri
Ljósmynd/Halldór W. Stefánsson
Vöktun Arnór Þ. Sigfússon með grágæsina Jónas sem merkt var í Friðlandi Svarfdæla 2016.
Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
Um 3.400 nýnemar hófu nám við Há-
skóla Íslands í haust, en það er um
15% fjölgun frá því í fyrra. Sam-
kvæmt upplýsingum frá háskólanum
fjölgar nýnemum í flestum deildum
fræðasviða skólans. Á meðal þess
sem vekur athygli er að aðsókn í
bæði leikskólakennara- og grunn-
skólakennaranám hefur aukist nokk-
uð á síðustu árum, auk þess sem auk-
in aðsókn er í verkfræðinám.
Í svari Háskólans við fyrirspurn
Morgunblaðsins kemur m.a. fram að
heildarfjöldi nemenda við skólann sé
svipaður og í fyrra, eða á bilinu
12.400-12.500 manns. Endanlegur
fjöldi mun hins vegar ekki liggja fyr-
ir fyrr en í lok október, þegar frestur
nemenda til þess að skrá sig úr nám-
skeiðum og prófum er runninn út. Þá
er gert ráð fyrir að nokkur hundruð
manns muni bætast við á komandi
vormisseri.
Viðskiptafræðin vinsælust
Á síðustu árum hafa fjölmennustu
námsleiðirnar í grunnnámi verið við-
skiptafræði og sálfræði. Samkvæmt
svari Háskólans er engin breyting á
því nú, en um 240 manns hófu nám í
viðskiptafræði í haust og svipaður
fjöldi í sálfræðinni. Þess má geta að
viðskiptafræðideildin er jafnframt
fjölmennasta deild skólans, en í
heildina stunda þar um 1.100 manns
nám. Til samanburðar eru rétt rúm-
lega sex hundruð manns að nema við
sálfræðideild skólans.
Þeim sem nema íslensku sem ann-
að mál hefur fjölgað um 50 frá síð-
asta ári, en rúmlega 250 manns eru
skráðir í það nám. Bæði er boðið upp
á grunndiplómu og BA-nám í þeirri
grein.
Þá kemur einnig fram að tvöfalt
fleiri hafi hafið nám í ár við matvæla-
og næringarfræðideild en í fyrra,
eða 40 manns.
aðsókn í bæði leikskólakennara-
nám og grunnskólakennaranám hef-
ur stóraukist á síðustu tveimur ár-
um. Þannig hafa 86% fleiri hafið nám
í kennslufræðum leikskóla í haust en
haustið 2016, og 61% fleiri hófu nám í
kennslufræðum grunnskóla í haust
en árið 2016. Einnig er áframhald-
andi góð aðsókn í íþrótta- og heilsu-
fræðinám skv. svari HÍ. Segir í svari
háskólans að flestir nýnemanna í
íþrótta- og heilsufræðináminu séu á
kennaralínu, og má því greina auk-
inn áhuga á starfi kennara frá því
sem verið hefur.
Nýnemum fjölgar
við Háskóla Íslands
 Aukin aðsókn er í kennaranámið
SÉRBLAÐ
–– Meira fyrir lesendur
Vinnuvélar &
verkfæri
Ekki missa af frábæru tækifæri að kynna
þitt fyrirtæki í glæsilega sérblaðinu
Vinnuvélar og verkfæri sem fylgir
Morgunblaðinu þriðjudaginn
21. september.
Blaðið verður stútfullt af spennandi efni.
NÁNARI UPPLÝSINGAR
gefur Bylgja Björk
í síma 569 1148
eða á netfangið
bylgja@mbl.is
fylgir Morgunblaðinu þriðjudaginn 21. september