Morgunblaðið - 21.09.2018, Side 23

Morgunblaðið - 21.09.2018, Side 23
MINNINGAR 23 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2018 ✝ Gísli Magnús-son fæddist 17. maí 1946. Hann andaðist á líknardeild Landspítalans í Kópavogi 11. september 2018. Foreldrar hans voru Jóhanna Guðný Þórarins- dóttir frá Ríp í Hegranesi, f. 27. ágúst 1921, d. 20. júní 2018, og Magnús Halldór Gíslason frá Eyhildarholti í Hegranesi, f. 23. mars 1918, d. 3. febrúar 2013. Þau giftust 1946 og bjuggu á Frostastöðum í Blönduhlíð, Skagafirði. Þar ólst Gísli upp ásamt yngri systkinum sínum þremur, Þór- arni, f. 1949, Ólafi, f. 1951, og Guðrúnu Kristínu, f. 1953. Fyrri kona Gísla var Helga María Carlsdóttir, f. 14. desem- ber 1953. Þau skildu. Eftirlifandi eiginkona hans náms á Akureyri og lauk stúd- entsprófi frá MA 1966. Hann starfaði við brúarsmíði öll sum- ur samhliða námi. Hann lauk BA-prófi í íslensku og sögu 1971, cand. mag.-prófi í sögu 1975 og prófi í uppeldis- og kennslufræðum 1981. Gísli kenndi íslensku og sögu við Fjölbrautaskólann í Breið- holti frá stofnun skólans 1975 til desember 2013. Hann vann jafnframt alla tíð við prófarka- lestur margra verka af sagn- fræðilegum toga auk ýmissa tímarita, bóka, ritgerða o.fl. Í yfir 40 ár var Gísli í rit- stjórn Skagfirðingabókar, rits Sögufélags Skagfirðinga, og hefur komið að vinnu við fjöldann allan af fræðiritum. Gísli sinnti ýmsum trúnaðar- störfum eins og deildarstjórn, gerð námskráa o.fl. í FB og einnig fyrir Kennarasamtökin, var hann m.a. formaður upp- stillingarnefndar Kennara- sambandsins til fjölda ára. Útför Gísla fer fram frá Fossvogskirkju í dag, 21. sept- ember 2018, og hefst athöfnin klukkan 13. er Ólöf Sigríður Arngrímsdóttir, f. 7. febrúar 1953. Foreldrar hennar voru Úlfhildur Ólafsdóttir, f. 12. janúar 1910, d. 13. júlí 1979, og Arn- grímur Vídalín Guðmundsson, f. 29. september 1901, d. 7. desem- ber 1985. Sonur Gísla og Ólafar er Magnús Halldór Gíslason, f. 15. júlí 1988, kona hans er Solveig Þrándardóttir, f. 9. janúar 1988. Sonur þeirra er Þórgnýr Gísli, f. 4. nóvember 2015. Fósturdóttir Gísla og guðdóttir Ólafar er Elín Valgerður Mar- grétardóttir, f. 9. október 1972. Börn hennar eru Sverrir Páll Einarsson, f. 27. maí 1998, Auður Ísold Atladóttir, f. 15. ágúst 2008, og Katrín Rán Atladóttir, f. 19. mars 2010. Gísli fór 14 ára gamall til Látinn er vinur og fyrrverandi samstarfsmaður minn, Gísli Magnússon sagnfræðingur og kennari, eftir hetjulega baráttu við krabbamein. Leiðir okkar Gísla lágu fyrst saman 1975 er við vorum ráðnir sem kennarar við nýstofnaðan framhaldsskóla efst í Breiðholt- inu. Skólinn fékk nafnið Fjöl- brautaskólinn í Breiðholti, eða FB. Aðeins voru fastráðnir 12 kennarar í fyrstu við skólann og var Gísli einn af þeim. Þessir tólf kennarar gengu síðan undir nafninu postularnir. Þessir 12 kennarar voru svo allt í öllu á fyrstu árum skólans. Það má segja um Gísla að hann hafi átt drjúgan þátt í því að gera FB að þeim skóla sem hann er í dag, en hann starfaði óslitið við skólann sem kennari í 40 ár. Eflaust munu aðrir rifja upp ættir og uppruna Gísla, en eitt skal þó tekið fram að hann var Skagfirðingur í húð og hár og var stoltur af uppruna sínum. Gísli var hár og spengilegur maður með mikinn hárlubba og skegg. Ég er ekki frá því að hann hafi verið svolítið líkur þeim fornmönnum sem hann fræddi nemendur sína um í sögutímum. Gísli var eitt mesta ljúfmenni sem ég hef kynnst um ævina og þegar ég hitti hann síðast gerði hann sér alveg grein fyrir því hvert stefndi. Sumum fannst hann taka sagnfræðina allt of alvarlega þegar hann var að lýsa köppun- um úr Njálu og lék þá jafnvel með því að tala forníslensku, sem nemendur áttu erfitt með að skilja. Gísli þótti afbragðs kenn- ari og var vel liðinn bæði af nem- endum og samstarfsfólki. Gísli átti gott bókasafn sem innihélt mikið af bókum og ritum sem tengdust Skagafirði, enda voru heimaslóðirnar honum kær- ar. Hann var líka fastheldinn á gamla hluti og var ekkert að spandera í nýja meðan þeir gömlu dugðu. Hann átt t.d. alla nemendakladda frá 1975-2015. Ég tók eftir því að hann var alltaf með sama gamla seðla- veskið sem var svo slitið að mað- ur hefði haldið að það dytti í sundur í hvert skipt sem hann tók það upp. Gísli sagði mér að hann hefði keypt þetta veski í Kaupfélagi Skagfirðinga 1958 og það hefði reynst sér vel. Til hvers að kaupa nýtt ef hægt er að nota það gamla, sagði hann. Þar kom sagnfræðingurinn einu sinn enn upp í honum. Það var oft glatt á hjalla hjá kennurum í FB í gamla daga og þegar Gísli var búinn að kveikja sér í vindli tók hann flugið með ótrúlegar sögur frá gamalli tíð og var engum líkur. Ég veit að bæði fyrrverandi og núverandi starfsmenn FB munu sakna Gísla, sem ætlaði að njóta ævikvöldsins. En margt fer öðruvísi en ætlað er. Minningin um góðan dreng mun lifa og ég veit að sá sem öllu ræður mun taka vel á móti honum. Ég votta fjölskyldu og vinum Gísla samúð mína. Stefán Benediktsson. Gísla man ég fyrst uppi á Bað- stofu á Norðurvistum í MA. Þá var haustkvöld 1961, þrír lampar og jafnmargir strákar við borð sín að glósa og grúska og mér, nýkomnum vestan úr Blöndudal, þótti álitlegt að leita mér þar staðar og félagsskapar. Við Gísli bundum með okkur vináttu sem hefur enst til þessa hausts. Frostastaðamaðurinn, sem átti skjól æskunnar undir brúna- miklum Blönduhlíðarfjöllum, fann sér vettvang í Reykjavík, undi andspænis Esjunni og átti lengst vinnustað í Fjölbrauta- skólanum í Breiðholti. Við Gísli fréttum af Stúdenta- kórnum og sóttum þangað fagn- andi eftir að við komum suður í Háskólann haustið ’66. Þar var sungið af hjartans lyst: Sál mín viltu svalla meir og Integer vitae. Misrosknir félagar í þess- um unga kór tóku okkur opnum örmum, Sigtryggur, klæðskeri í Gefjun, saumaði á okkur kjólföt úr öðrum eldri og við, nýstúdent- arnir, vorum þannig dubbaðir upp í dýrindissöngferð til Stokk- hólms og Turku. Þar drógum við lengsta stráið af norrænu stúd- entakórunum ef ég man rétt úr- klippur frá Finnlandi. Jú, söngurinn hefur lengi sameinað okkur sveitamenn og þorpa á Norðurlandi og Her- mann Stefánsson var óþreytandi að stjórna kórum okkar á MA- árunum, en harðleikin veikindi þjörmuðu svo að vini mínum Gísla að ég dró ekki upp stúd- entakórsplötuna okkar góðu sem ég hafði í farteskinu þegar ég hitti Gísla viku fyrir andlátið. En lögin okkar hljóma stundum á fyrstu rás: Ó, blessuð vertu sumarsól eftir Sveinbjörn Svein- björnsson, Úr útsæ rísa Íslands fjöll eða gamli skólapiltasöngur- inn „Kviknar hljómur, heyrist rómur í hverri krá, vöknar góm- ur og varastrá“. Ýmsar hending- ar sitja eftir í minni þó að hálf öld sé liðin síðan við sungum þessa texta – og lög – í hópi glaðra fé- laga og Fálkinn hljómplötuút- gáfa gaf út. Dagarnir flögra óð- fluga, tæpast er það fréttnæmt og ævitíminn eyðist. Góðan vin kveð ég, en Kristján Eiríksson yrkir um vor og fagnandi ung- linga á Akureyri: Við drukkum forðum dýrar veigar dægrin löng. Og albjört nóttin ómaði þá öll af söng. En síðan hafa sólir margar sest í haf og tregafullur tíminn sveiflað töfrastaf. (K.E.) Ingi Heiðmar Jónsson. Gísli vinur minn er dáinn. Hann ólst upp á Frostastöðum í Blönduhlíð en um þá sveit orti Friðrik Hansen: Hver gleymir bjarta Blönduhlíð blámanum þinna fjalla? Hver man ekki og þráir á sumrin síð sólskinsblettina alla? Hver vill ekki eiga vorin fríð þar sem vötn þín að bökkum falla? Einhvern veginn finnst mér eins og þessi bjarta mynd átt- haganna hafi búið í skaplyndi og geðslagi Gísla sem var maður vors og gróanda og lét sig dreyma um sólbjarta veröld öll- um til handa. Kunningsskapur okkar hófst í Menntaskólanum á Akureyri. Bekkjarfélagar mínir, þeir Heið- mar Jónsson og Gísli, leigðu saman hjá séra Birgi á Eyrar- landsvegi 16 þrjá síðustu vet- urna í skólanum en ég hafði her- bergi neðar í bænum og var tíður gestur hjá þeim á leið minni þangað úr skólanum. Þarna bar æði margt á góma hjá okkur sveitadrengjunum í höfuðstað Norðurlands: Heimsmálin, jafnt sem íslensk stjórnmál og hreppapólitík sem endaði gjarn- an í skoplegum metingi um hvor- ir væru merkilegri Húnvetning- ar eða Skagfirðingar. Og þarna tókst með okkur félögunum ævarandi vinátta. Leiðir okkar Gísla lágu áfram saman í háskóla þar sem við lás- um báðir íslensk fræði og sögu. Saga heimahaganna í Skagafirði var Gísla alltaf hugleikin og ræddum við þau hugðarefni gjarnan þegar við hittumst í svo- nefndu Skagfirðingakaffi í Nor- ræna húsinu á laugardögum. Sú venja er nú orðin fimmtíu ára gömul en strax eftir opnun húss- ins tóku nokkrir Skagfirðingar ásamt kunningjum úr Húnaþingi og Eyjafirði upp á því að koma þar saman til að ræða spakleg mál. Síðasta Skagfirðingakaffið sem Gísli mætti í var einmitt á fimmtugsafmæli hússins og var þá mjög af honum dregið. Er hans sárt saknað úr kaffispjalli okkar félaganna. Gísli kenndi við Fjölbrauta- skólann í Breiðholti frá stofnun hans til starfsloka sinna auk þess sem hann sinnti skagfirskum fræðum eftir því sem tími gafst til. Ólöfu og fólkinu hans öllu votta ég innilega samúð. Þegar ég hugsa til Gísla að leiðarlokum koma mér fyrst í hug orðin: drenglyndi og heiðar- leiki. Hann var maður sem mátti ekki vamm sitt vita og gott er að minnast hans að hausti er válynd gerast veðrahvörfin. Lifna þá gamlar ljósar stundir sem bláminn fjalla Blönduhlíðar. Kristján Eiríksson. Ég kynntist Gísla árið 1999 þegar Ólöf byrjaði að vera stuðn- ingsfjölskyldan mín. Gísli var alltaf góður við mig og það var alltaf gott og gaman að heim- sækja þau hjónin. Ég á margar skemmtilegar minningar af Freyjugötunni. Gísli var skemmtilegur. Einu sinni þegar við vorum á leið norður í Frosta- staði las hann Bláa hnöttinn fyrir okkur Sverri og einu sinni þegar Ólöf var upptekin fór Gísli með mér á kaffihús. Gísli var alltaf já- kvæður. Ég á eftir að sakna Gísla en ég veit að núna er hann kominn til foreldra sinna og farið að líða betur. Elsku Ólöf, Magnús, Þórgnýr, Sólveig, Jóda, Sverrir, Auður og Katrín, ég sendi ykkur mínar innilegustu samúðarkveðjur. María Dröfn. Dýpsta sæla og sorgin þunga, svífa hljóðlaust yfir storð. Þeirra mál ei talar tunga, tárin eru beggja orð. (Ólöf Sigurðardóttir frá Hlöðum) Það fylgir því einkennileg til- finning að ganga um íbúðina austur í gamla húsinu sjötuga á Frostastöðum. Nú hafa þau öll kvatt okkur á fáum árum, hjónin Magnús og Jóhanna sem bjuggu fyrst í íbúðinni og elsti sonur þeirra, Gísli, sem ólst þar upp og sem við kveðjum í dag. Ekkert verður sem áður. Þetta eru ákveðin tímamót og þeim fylgir sár söknuður en einnig fallegar og góðar minningar. Saga gamla hússins á Frosta- stöðum og þess góða fólks sem það byggði stendur okkur, sem þar búum, nærri. Þar bjuggu fjórir bræður ásamt fjölskyldum sínum og þar ólst upp barna- skari. Líf og fjör og lítið mál að efna í tvö fótboltalið eða svo. Þar var Gísli, elstur barnanna á bæn- um og elsta barnabarn föðurfor- eldra sinna í Eyhildarholti. Líkur foreldrum sínum í mörgu, glettinn á svip og hafði gaman af að spjalla eins og pabbi hans; geðprúður og klettur traustur eins og mamma hans. Fór ungur að heiman til náms og fann sér sína leið í lífinu sem var að fást við fræðistörf og kennslu í höfuð- borginni. En átti alltaf þessar rætur og kom oft að vitja um heimahagana, þekkti enda vel sinn frændgarð. Tíminn leið, aðstæður breytt- ust á Frostastöðum og Gísli fékk foreldra sína til samfylgdar í höfuðborginni um nær 20 ára skeið. Það var þeim til gleði og ánægju því þau áttu vel saman. Á því skeiði kom Ólöf inn í líf Gísla og þeim fæddist sonurinn Magn- ús Halldór, alnafni afa síns. Vegna búsetu voru samvistir okkar við litlu fjölskylduna ekki eins tíðar og við hefðum kosið en þó brást ekki að fyrir jól kom jólapakki af Freyjugötunni. Æv- inlega voru þar góðar bækur til barnanna á bænum, valdar af smekkvísi og góðum hug. Þar voru einnig, að Gísla hætti, jóla- kort til alls frændgarðsins frá honum sem við dunduðum okkur við að útbýta fram að jólum. Eft- ir að Jóhanna og Magnús fluttu aftur í Frostastaði kom Gísli ævinlega í jólaheimsóknina sína til þeirra milli jóla og nýárs. Hann var þeim einstaklega um- hyggjusamur og góður sonur. Það sáum við vel núna síðustu árin eftir að heilsufar Jóhönnu og Magnúsar versnaði. Gísli var að hætta að vinna og var í að- stöðu til að dvelja nokkrar vikur í senn hjá þeim foreldrum sínum og seinna móður sinni einni. Hann var einstaklega natinn við hana og það var létt yfir henni meðan Gísli dvaldi. Það var nota- legt að hafa hann í næsta húsi, spjallandi við mömmu sína, að elda fyrir hana góðan mat, að laumast til að fá sér einn og einn vindil í kjallaranum og svo var hann farinn að hella á rauðu könnuna og spyrja frétta um leið og maður birtist í dyrunum. Í mörg ár komu þau fjölskyldan og aðstoðuðu okkur við smala- mennsku á haustin. Það var kær- komið og eftir hlaupin áttum við glaða samveru yfir ljúffengum mat og spjalli. Já, ekkert verður sem áður og við minnumst og söknum þessa góða fólks. Gísla Magnússyni fylgja þakkarkveðjur frá fjöl- skyldunni okkar og hann mun lifa í minningunni sem sá góði drengur sem hann var. Sara Regína og fjölskylda. Árið er 1984. Síðasti vetrar- dagur. Leikhúskjallarinn er staðurinn. Og viti menn, situr ekki Ólöf þar björt yfirlitum og sæl á svip. Við hlið hennar blá- ókunnugur maður, hávaxinn, grannholda og alskeggjaður. Fór vel á með þeim. Mættur var til leiks Gísli Magnússon sagnfræð- ingur og kennari sem í rúma þrjá áratugi átti eftir að verða vinur okkar og félagi. Hlýlega heimilið þeirra Gísla og Ólafar stóð okkur alltaf opið, mjúkir stólar og veggbetrekk úr bókum. Gísli var hafsjór af fróðleik og ósjaldan var að hann fengi upphringingu þegar eitthvað var óljóst eða þurfti nánari staðfestingar við. Það var víst ekki að ástæðulausu hvað við lærðum allar seint að gúgla. Bestar voru þó stundirnar heima á Freyjó, jafnt um bjartar sumarnætur sem vetrarkvöldin löng við kertaljós og kannski smá kaptein. Var þá lítið mál að teygja sig í næstu bók ef frekar þurfti vitnanna við í miðjum skoðanaskiptum til nánari sam- félagsrýni. Ekki lá Gísla hátt rómur og átti jafnvel til að tala í skeggið. Allt gekk nú vel með það svona framan af. En eftir að aldur fór að færast yfir vinkonur hans hváðu þær orðið í tíma og ótíma og því gat orðið allseinlegt að koma yfir til þeirra einföld- ustu upplýsingum. Af árlegri Þorláksmessuveislu máttum við ekki missa. Þar stóð Gísli vaktina í eldhús- inu og færði okkur hvert skötu- fatið á fætur öðru á ýmsum stig- um kæsingar. Viðbitið var heldur ekki af verri endanum; sellýsi af Sléttu, hamsar, hangiflot og hnoðmör. Um áratug vörðum við auðvitað Menningarnótt í „vöpplukaffinu“ góða, í nýsnyrt- um garðinum og glergalleríí Ólafar. Gísli bar virðingu fyrir öllum verkum sem hann tók að sér, stórum og smáum og sinnti þeim af alúð og natni. Þar naut hann sín í prófarkalestrinum, iðinn og nákvæmur. Og enn var smuga í sólar- hringnum til að ná sér í nýtt starf því létta skyldi undir með syn- inum. Magnús, sem reif sig upp fyrir allar aldir til að bera út blöð, fékk nú kærkominn liðs- auka, en fyrr en varði hafði pabbi hans tekið verkið yfir og skálm- aði nú um Þingholtin ótalda kíló- metra, árum saman, á þeim tím- um þegar sumar okkar töltu heim af djamminu en aðrar sváfu á sitt græna. Gönguþjálfunin kom sér vel með hópnum á Hornströndum. Þar naut Gísli sín sannarlega, hinn þindarlausi smaladrengur. Hann sá gjarnan um að kaffið væri tilbúið þegar í skála var komið og það síðasta sem vaskað var upp var kaffikrúsin hans. Í frjálsum fjallasal birtist söng- maðurinn og Skagfirðingurinn Gísli. Þótt ekki yrði af byggingu kátínuhússins fyrir okkur om- gangskredsen áttum við þó alltaf saman áskriftarmiða í leikhús og völdum sýningar með umræðum og greiningu á eftir. Innlegg Gísla gáfu dýpt og nýja sýn. Mikið eigum við eftir að sakna hans Gísla sem ljósið sótti án þess að spyrja kóng né prest. Nú þegar styttist í langan vetur vottum við öllum ástvinum hans einlæga hluttekningu okkar og kveðjum kæran félaga og vin með orðunum sem hann jafnan kvaddi með sjálfur: „Blessi þig.“ Borghildur Sigurðardóttir, Guðríður Adda Ragnarsdóttir, Ólöf Sigurðardóttir. Fjölbrautaskólinn í Breiðholti tók til starfa haustið 1975. Meðal þeirra sem þá hófu störf við skól- ann var Gísli Magnússon frá Frostastöðum í Skagafirði sem helgaði þessari stofnun starfs- krafta sína allt til starfsloka í desember árið 2013. Ég kom til starfa við skólann sem sögu- kennari árið 1980 og vorum við nánir samstarfsmenn og vinir upp frá því. Gísli var mikið ljúfmenni, vinnusamur og fróður ásamt því að vera afburða þægilegur í sam- starfi. Hann tók öllum breyting- um og nýjungum með íhugun og hægð og var einstaklega natinn við nemendur, nákvæmur og áhugasamur um þeirra hag. Hann fór ítarlega í alla hluti, kenndi sögu og íslensku oft jöfn- um höndum og lagði mikla vinnu í að leiðbeina og leiðrétta ritað mál nemenda. Á prófsýningar- dögum var það fastur liður hjá honum að útskýra vel það sem miður hafði farið og oftast fékk nemandinn kennslustund í því sem ekki hafði gengið upp hjá honum, allt útskýrt rólega og af nákvæmni. Markmiðið var að þetta kæmi ekki fyrir aftur þeg- ar áfanginn yrði endurtekinn. Gísli var mjög vandvirkur. Hann var virtur yfirlesari hand- rita og frábær prófarkalesari. Þess naut ég við ritun sögu Húsavíkur. Hann las yfir fyrir mig síðustu próförk að bókunum og eftir það gat ég rólegur farið í prentsmiðjuna, þetta yrði ekki betur gert. Þegar grúskað er í sögu FB kemur fljótt í ljós það gífurlega starf sem Gísli vann fyrir utan kennsluna. Hann var ritstjóri námsvísa í upphafi, einnig rit- stýrði hann fréttablöðum og var virkur í að móta starf skólans á árdögum hans. Hann var margsinnis deildar- stjóri í faggreinum sínum og tók alla tíð að sér alls konar tilfall- andi störf fyrir skólann og sam- starfsfólk sitt. Það voru nokkrir kennarar úr ýmsum greinum sem töldu próf sín ekki tilbúin fyrr en Gísli hefði lesið þau yfir og leiðbeint um mál, stafsetn- ingu, samræmi og uppsetningu. Það var einstök reynsla fyrir mig að eiga náið samstarf við öðl- ing eins og Gísla Magnússon. Á þessum ríflega þrjátíu árum urðu miklar breytingar á náms- efni og skipulagi námsins. Fjöldi áfanga breyttist, einnig áherslur á efnisþætti sögunnar. Við höfð- um sömu sýn á kröfur og mikil- vægi og okkur tókst alltaf að að- lagast nýjum aðstæðum átaka- laust ásamt öðrum sam- starfsmönnum okkar. Skipti þar miklu máli ljúfmennska og sann- girni Gísla og líka sú staðreynd að við áttum auðvelt með að skipta með okkur verkum og nota efni frá okkur sjálfum og öðrum samstarfsmönnum til að mynda heild sem við unnum síðan með. Við leiðarlok er mér þakklæti efst í huga. Náin samvinna, traust og þægileg samskipti gerðu mér ævistarfið ánægju- legt. Ég votta Ólöfu, Magnúsi, Jódu og öðrum ættingjum og vinum samúð mína. Sæmundur Rögnvaldsson. Gísli Magnússon

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.