Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.09.2018, Blaðsíða 28

28 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30.9. 2018
HEILSA
Pistill
Stefán Einar
Stefánsson
ses@mbl.is
ÞYNGD SKREFAFJÖLDI MATARÆÐI ÆFINGAR
92,9 kg
89,1 kg
88,2 kg
Upphaf:
Vika 2:
Vika 3:
15.620
39.658
13.182
11.697
3 klst.
3 klst.
HITAEININGAR
Prótein
28,4%
Kolvetni
34,6%
Fita
37%
www.gilbert.is
VELDU ÚR MEÐ SÁL
Frisland Classic
Fyrir allmörgum árum lét ég tilleiðast fyrir orð góðs vinar ogprófaði sjósund í Nauthólsvík.
Það heillaði mig ekki. Það var ekki
kuldinn sem truflaði heldur sjórinn
og saltið sem mér fannst fremur
ólystugt.
Svo liðu árin og gömul ættarfylgja
fór að gera vart við sig. Væg gigtar-
einkenni sem birtast í verkjum undir
iljum, einkum á morgnana en einnig
liðverkir í fingrum sem vægast sagt
eru ekki aufúsugestur. Og ég velti
vöngum yfir því hvað skyldi til
bragðs taka.
Viðtal sem breytti miklu
Dag einn sat ég við tölvuna og rakst
á viðtal við mann að nafni Vilhjálmur
Andri Einarsson. Hann er í dag
þekktur undir því óíslenska nafni
„Andri Iceland“. Þar ræddi hann um
hvernig köld böð, svokölluð ísböð,
hefðu beinlínis breytt lífi hans. Hann
hefði á grunni þeirra bæði misst
mörg aukakíló en einnig losnað við
tauga- og bakverki sem hefðu hrjáð
hann mjög. Viðtalið snerti við mér
og ég hugsaði mikið um það sem þar
kom fram.
Og þá leið ekki á löngu uns ég tók
ákvörðun um að dýfa tánum ofan í
kaldan pott. Þeir eru nokkrir í sund-
laugum á höfuðborgarsvæðinu og
hefur farið fjölgandi. Oftast hefur
leiðin legið í pottinn í Laugardals-
laug en þá er nýi potturinn í Sund-
höll Reykjavíkur í miklu uppáhaldi.
Fleiri sundlaugar hafa farið sömu
leið og þar er farin með því að steypa
fullburða kalda potta, sem taka
marga í sæti. Dæmi um það er sund-
laugin í Garðabæ. Á Seltjarnarnesi, í
Mosfellsbæ, Laugardalslaug, á
Eskifirði, í Borgarnesi og víðar er
enn stuðst við fábrotnari tækni á
borð við fiskikör og plastskeljapotta.
Fyrstu skref í kuldanum
Ég man að fyrstu skiptin sem ég fór
í köldu pottana entist ég ekki lengi
og flest segir manni að koma sér
sem fyrst upp úr vatninu. Fyrst sat
ég í hálfa mínútu og eftir nokkur
skipti gat ég þraukað í eina. En jafnt
og þétt lengdist dvölin og áhrifin af
setunni um leið. Það skiptir nefni-
lega máli að sitja nógu lengi til þess
að áhrif kuldans nái lengra en aðeins
til yfirborðs húðarinnar.
Í dag þykir mér gott að fara í pott-
inn tvisvar til þrisvar í viku og sitja í
15 til 20 mínútur í senn. Ég finn að
það gerir mér gott. En hvernig?
Áhrifin eru margþætt
Áhrifin af þaulsetunni eru af tvenn-
um toga. Andlegum og líkamlegum.
Andlegi þátturinn er ekki síður
áhugaverður en sá líkamlegi. Í
fyrsta lagi reynist það góð slökun og
hugleiðsla að sitja í kuldanum og
finna hann ná tökum á manni. Í öðru
lagi er það hvetjandi að upplifa ár-
angurinn sem mældur er í getunni
til að sitja lengur í dag en í gær. En
hvað um líkamlegu áhrifin. Þau er,
líkt og með hin andlegu, erfitt að
færa vísindalegar sönnur á. Að
minnsta kosti hef ég ekki gert það
persónulega. En talað frá eigin
hjarta get ég fullyrt að þau eru ekki
síður áhrifamikil en hin andlegu.
Eftir allnokkrar heimsóknir í
pottinn þar sem ég komst lengra en
svo að um yfirborðskælingu væri að-
eins að ræða, hurfu verkirnir úr ilj-
unum og fingrunum. Ég hef nokkr-
um sinnum síðan ég uppgötvaði
þetta gert hlé á heimsóknum í pott-
ana og það er eins og við manninn
mælt. Þegar ég hætti að kæla læðast
einkennin að mér aftur. Það eru því
ríkir hvatar fólgnir í því að sitja og
kólna, þótt við fyrstu sýn kunni það
að virðast fráleitt háttalag.
Brennslan eykst
Mér finnst líkamsbrennslan einnig
aukast við pottaferðirnar. Það ætti
hins vegar ekki að koma á óvart,
enda þarf líkaminn talsverða orku til
að viðhalda eða endurvinna hita sem
tapast hefur í vatninu. Það er ekki
víst að ég þyrði að koma fram og
fjalla um þessa iðju mína nema fyrir
þá staðreynd að fjöldi fólks hefur
sömu sögu að segja. Köldu pottarnir
eru gjarnan þétt setnir og mér
finnst ég finna mun á því frá fyrri ár-
um þegar maður sat löngum stund-
um einn. Þetta fólk situr ekki í hroll-
köldu vatninu af því að því finnist
það vont, að minnsta kosti ekki bara.
Vont er gott þegar kemur að þessu.
Hvað fær fólk til að valsa ofan í ískaldan pott og
koma sér þar fyrir? Þetta er spurning sem margir
spyrja sig þegar sundlaugar landsins eru sóttar
heim, enda orðið mjög vinsælt að dengja sér í
potta og kör af þessu tagi. En í mínum huga er
svarið einfalt: það er heilnæmt!
Köldu pottunum fjölgar jafnt og þétt. Einn sá nýjasti og besti er í Sundhöllinni í
Reykjavík. Þangað venja sífellt fleiri gestir komu sína í skemmri eða lengri tíma.
Morgunblaðið/Eggert
Það sem virðist vont reynist raunar gott
Þrjár vikur að baki frá því að
átakið hófst og á þeim tíma
hafa 4,7 kg horfið af vigtinni.
Það er tæplega 1,6 kg á viku að
jafnaði. Líkt og ég hef áður sagt
mátti búast við talsverðu
þyngdartapi fyrstu vikurnar en
það er þó umfram það sem ég
gerði ráð fyrir. Til lengri tíma
litið vil ég segja bless við hálft
kg á viku. Það er hvorki mikið
né lítið en þó nógu stórt skref
til að hvetja mann áfram. Líkt
og borðinn hér að ofan vitnar
um náði ég að hífa skrefafjöld-
ann talsvert upp í vikunni. Því
réðu góðir göngutúrar um mið-
borg Reykjavíkur og sumir
þeirra voru í góðri fylgd son-
arins sem sat í kerru. Því má
gera ráð fyrir að göngutúrarnir
leggi eitthvað til málanna.
Ég er þó enn langt frá því
metnaðarfulla markmiði að
stíga 10.000 skref á dag og mið-
að við reynsluna fyrstu vikurnar
er ég ekki endilega viss um að
það muni takast, en sjáum til.
Fjöldi þeirra hitaeininga sem ég
innbyrti í vikunni var nokkuð
undir markmiði en því ræður
kannski frekar keppnisskapið en
annað. Ég neitaði mér um allt
sælgæti og reyndi að borða nóg
af prótíni. Þó verð ég að segja
að ég hef ekki sneytt alfarið hjá
hlutum eins og hamborgurum
og pítsum en þar læt ég meðal-
hófið ráða för. Tvær pítsu-
sneiðar í stað fjögurra áður og
þá er betra að skilja sem mest
eftir af frönsku kartöflunum og
brauðlokið af borgaranum –
nema maður sé þeim mun
svengri.
ÁRANGURINN KEMUR Á ÓVART
4,7 kíló farin
Það virðist óhætt að leyfa sér ham-
borgara en meðalhófið skiptir máli.
Morgunblaðið/Golli