Morgunblaðið - 13.10.2018, Blaðsíða 33

lands um gerð rammasamnings fyrir
þjónustu í dagdvalarrýmum. Í við-
ræðunum, sem reyndar liggja nú í
dvala, hefur komið fram að það vant-
ar að lágmarki 30% hækkun á núver-
andi daggjaldi til að rekstur al-
mennra dagdvalarrýma gangi upp.
Þrátt fyrir vitneskju stjórnvalda um
þessa staðreynd á að halda viðvar-
andi niðurskurði áfram á núverandi
þjónustu samkvæmt því sem ríkis-
stjórnin hefur kynnt í framlögðum
fjárlögum.
Fjársvelti hjá SÁÁ, Krabba-
meinsfélaginu og fleiri aðilum
Hjá SÁÁ hefur verið reiknað að
framlag ríkisins til meðferðarsviðs
SÁÁ sé í dag 278 millj. kr. lægra en
árið 2009 á föstu verðlagi. Framlagið
dugar ekki fyrir launakostnaði sam-
takanna þrátt fyrir að stöðugildum á
meðferðarsviði SÁÁ hafi fækkað um
tæplega ellefu frá árinu 2000. Á árinu
2018 hafa á bilinu 580-590 manns ver-
ið að staðaldri á biðlista hjá Sjúkra-
húsinu Vogi. Þrátt fyrir þennan
fjölda hyggst ríkið halda áfram nið-
urskurði í rekstri SÁÁ ef marka má
fjárlagafrumvarp ríkisstjórnarinnar.
Svipaða sögu má segja um Sjálfs-
bjargarheimilið, sem hefur þurft að
reiða sig á stuðning frá þriðja aðila til
að endar nái saman í rekstrinum á yf-
irstandandi ári. Fjárveiting til
Krabbameinsfélags Íslands vegna
skimunar fyrir krabbameinum var
ennfremur lækkuð án útskýringar í
fjárlögum ársins 2018. Sú lækkun er
ekki leiðrétt í frumvarpi til fjárlaga
2019.
Áframhaldandi niðurskurður
út árið 2021
Ekki er að sjá annað af fjár-
málaáætlun ríkisstjórnarinnar en að
allir þessir rekstraraðilar, sem
nefndir eru hér að ofan og lentu í nið-
urskurði á árinu 2018, eigi að gera
það aftur árið 2019 og enn og aftur
árin 2020 og 2021. Niðurskurðurinn
er um hálft prósent á hverju ári og
um 2% sum árin hjá sumum rekstr-
araðilanna. Þessi niðurskurður er
fyrir utan þær nýju kröfur sem ítrek-
að eru lagðar á rekstraraðilana án
þess að fjármagn fylgi til að standa
undir þeim. Slíkar aðgerðir fela auð-
vitað í sér frekari niðurskurð á þeirri
þjónustu sem fyrir er. Samtök fyr-
irtækja í velferðarþjónustu skora á
ríkisstjórnina, heilbrigðisráðherra og
þingmenn alla að stöðva þennan við-
varandi niðurskurð og hlúa þess í
stað betur að heilbrigðisþjónustu
landsmanna.
»Ekki er að sjá annað
en allir þessir
rekstraraðilar sem lentu
í niðurskurði á árinu
2018 eigi að gera það
aftur árið 2019 og enn
og aftur árin 2020 og
2021.
Höfundur er framkvæmdastjóri Sam-
taka fyrirtækja í velferðarþjónustu.
UMRÆÐAN 33
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. OKTÓBER 2018
Þessa dagana er
þess minnst með
margvíslegum hætti
að tíu ár eru frá svo-
nefndu hruni og
frægri bæn forsætis-
ráðherra þess tíma,
Geirs H. Haarde:
„Guð blessi Ísland.“
Níu mánuðum fyrir
hrun fékk íslenskur
kaupsýslumaður
ábendingu frá Maríusystrum í
Darmstadt í Þýskalandi (en þær eru
kristin systraregla) um að þjóð-
kunnur svissneskur bæna- og trú-
maður, Willy Oehninger, vildi vara
við því að mjög erfiðir tímar væru
framundan á Íslandi og mikið þyrfti
að biðja fyrir landinu, ef ekki ætti
illa að fara. Á bænastund í árs-
byrjun 2008 hafði Willy fengið skýra
vitrun, eins konar sýn, af dimmum
óveðursskýjum sem hrönnuðust upp
yfir Íslandi. Í maí hafði svo um-
ræddur kaupsýslumaður, Ómar
Kristjánsson, tækifæri til að hitta
Willy Oehninger, en hann starfar
sem nautgripabóndi og versl-
unarmaður í Sviss. Hvatti Willy Óm-
ar til þess að kalla saman forsvars-
fólk kristinna safnaða og félaga hér
á landi til að biðja fyrir þjóðinni svo
að allt færi ekki á versta veg.
Í framhaldi af hvatningu Willys
og aðgerða Ómars komu um 30
manns saman upp úr miðjum ágúst
til að biðja vikulega fyrir ástandinu
hér á landi. Þegar frá leið fékk hóp-
urinn inni í Friðrikskapellu við Hlíð-
arenda til þessa bænastarfs. Eftir
fimm skipti var ákveðið að hittast
áfram vikulega enda ýmis merki um
erfiða tíma í fjármálum þjóðarinnar
farin að sjást seinni hluta sept-
embermánaðar.
Með þessum spámannlegu orðum,
sem fylgdu sýn Willys, fylgdi til-
vísun í spádómsbók Jesaja, 60. kafla.
Þar er m.a. talað um að „myrkur
grúfi yfir jörðinni og sorti yfir þjóð-
unum“ en einnig um að „ljós þitt
kemur og dýrð Drottins rennur upp
yfir þér“. Og þó svo þessi orð hafi
verið töluð til Ísraelsmanna á sínum
tíma tengdi Willy þau Íslandi og
framtíð þjóðarinnar.
Bænahópurinn, sem kenndur er
við Friðrikskapellu og sam-
anstendur af kristnu fólki úr ýmsum
kirkjudeildum, hefur síðan haldið
áfram að hittast, sem er einstakt í
íslenskri kirkjusögu.
Tíu ára starfs hópsins
var minnst sl vetur og
þar rifjuð upp fyrr-
nefnd orð úr spádóms-
bók Jesaja, einnig orð
úr sama kafla þar sem
stendur að „til þín
hverfur auður hafsins
og auðæfi þjóða berast
þér“ og talað um þá
sem koma svífandi sem
ský og skip sem flytji
fólk og fjármuni til
landsins.
Eftir því sem tíminn leið hefur
þetta komið í ljós, aflaheimildir hafa
aukist á heildina litið, auður hafsins
farið vaxandi, auðurinn streymt frá
þjóðum heims vegna allra ferða-
mannanna sem hingað hafa komið
og koma enn. Allt þetta hefur gengið
eftir. Í huga okkar sem höfum beðið
og fylgst með þróuninni er ekki vafi
að bæn forsætisráðherra, sem sumir
gantast með og hæðast að, en við
önnur höfum tekið undir, hefur ver-
ið svarað m.a. með þessum hætti.
Við hefðum getað farið miklu verr út
úr hruninu. Meira að segja gosið í
Eyjafjallajökli sem olli usla var
einnig frábær auglýsing fyrir landið
á þessum tíma og laðaði hingað þús-
undir ferðamanna.
Síðan má ræða og deila um ágæti
ferðamanna, fjölda þeirra, aðgangs-
stýringu og fleira tengt ferða-
mennskunni sem enginn var und-
irbúinn fyrir. Sama er að segja um
allt sem að er í íslensku samfélagi og
ekki verður talið upp hér. En Guð
hefur blessað Ísland, þó svo vissu-
lega hafi hann gert það bæði með
ýmsu sem má útskýra og öðru sem
ekki verður auðveldlega útskýrt. En
það er ekki auðséð með augum
þeirra sem ekki trúa, en augljóst
þeim sem hafa beðið og trúað. Oftar
en ekki notar Guð fólk til að blessa
annað fólk. Guð blessi Ísland áfram
um ókomin ár.
F.h. Friðrikskapelluhópsins.
Blessun Guðs í tíu ár
Eftir Ragnar
Gunnarsson
Ragnar Gunnarsson
» Oftar en ekki notar
Guð fólk til að blessa
annað fólk. Guð blessi
Ísland áfram um ókom-
in ár.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Kristniboðssambandsins
ragnar@sik.is
Móttaka
aðsendra
greina
Morgunblaðið er vettvangur lif-
andi umræðu í landinu og birtir
aðsendar greinar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morg-
unblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi
blaðsins. Kerfið er auðvelt í notk-
un og tryggir öryggi í samskiptum
milli starfsfólks Morgunblaðsins
og höfunda. Morgunblaðið birtir
ekki greinar sem einnig eru send-
ar á aðra miðla.
Kerfið er aðgengilegt undir
Morgunblaðslógóinu efst í hægra
horni forsíðu mbl.is. Þegar smellt
er á lógóið birtist felligluggi þar
sem liðurinn „Senda inn grein“ er
valinn.
Í fyrsta skipti sem inn-
sendikerfið er notað þarf notand-
inn að nýskrá sig inn í kerfið. Ha
u
ku
r
0
1
.1
6
Viðskiptatækifæri á www.kontakt.is
• Fyrirtæki sem sérhæfir sig í innflutningi, samsetningu og sölu á
heimsþekktum og þrautreyndum vörum sem notaðar eru í
útbyggingar, svalalokanir, glugga, rennihurðir og fleira. Velta 250
mkr. og mikil verkefni framundan.
• Ungt og hratt vaxandi veitingastaður (2 staðir) þar sem áhersla er
lögð á hollan skyndibita í hádeginu og á kvöldin. Veltan í ár áætluð
280 mkr. og EBITDA 20 mkr. Miklir möguleikar á að fjölga stöðum
undir vörumerkinu sem hlotið hefur góðar viðtökur.
• Lítið framleiðslufyrirtæki sem framleiðir sérhæfða vöru fyrir heimili og
fyrirtæki. Velta um 40 mkr. nokkuð stöðug. Afkoma jöfn og góð.
• Arðsamt fyrirtæki með langa reynslu sem flytur inn og selur véltækni-
búnað aðallega tengdum sjávarútvegi, fiskeldi, en einnig öðrum
iðnaði. Velta undanfarin ár hefur verið á bilinu 150-200 mkr. og
EBITDA 25-40 mkr.
• Rótgróið iðnfyrtæki sem sérhæfir sig í framleiðslu á vörum úr plasti.
Ársvelta á bilinu 250-300 mkr.
• Ein þekktasta hárvöruheildverslun landsins með mjög þekkt merki
fyrir fagaðila. Góð velta og afkoma.
• Fyrirtæki sem sérhæfir sig í greiðslulausnum á afmörkuðu en þekktu
sviði leitar eftir auknu hlutafé. Spennandi fjárfestingakostur með
miklum möguleikum á arðsemi, gangi áætlanir eftir.
• Mjög gott fyrirtæki sem sérhæfir sig í lagningu á þakdúk sem það
flytur sjálft inn. Veltan á bilinu 150-200 mkr. og afkoman mjög góð.
Eigendur tilbúnir að vinna áfram eins og þörf krefur.
Guðni Halldórsson
lögfræðingur,
gudni@kontakt.is
Þórarinn Arnar Sævarsson
fasteignaráðgjafi,
thorarinn@kontakt.is
Gunnar Svavarsson
viðskiptafræðingur,
gunnar@kontakt.is
Brynhildur Bergþórsdóttir
rekstrarhagfræðingur,
brynhildur@kontakt.is
Sigurður A. Þóroddsson
hæstaréttarlögmaður,
sigurdur@kontakt.is
Margir kvíða því að
eldast og enn fleiri
kvíða því hvernig vin-
ir þeirra eldast. Oft
verða menn argir og
máltækið segir „svo
ergist hver sem hann
eldist“.
Þessu er nú öðru-
vísi farið með vin
minn Sighvat Björg-
vinsson, fyrrverandi
alþingismann og heilbrigðis-
ráðherra, hann gerist ógnar glað-
vær „ellismellur“, reitir af sér
brandarana og gerir bara grín að
öllu lifandi og dauðu.
Þessu var nú öðruvísi farið á
hans heilbrigðisráðherraárum, þá
gekk svo mikið á í baráttu hans
við lækna og sjúklinga að hann
fékk nafnið „fíllinn í glervörubúð-
inni“. Hann virkaði svona eins og
vestfirskur stormsveipur og það
var ekkert grín.
Sighvatur ritaði opið bréf í
Morgunblaðið 11. október sl. Þar
velur hann sér stjórnmálamenn til
að gera grín að og það alvarlega
er að hann velur þá stjórn-
málamenn sem sett hafa fram
varnaðarorð um þá ógnarhættu
sem nútíðin og vísindin eru farin
að glíma við í allri Evrópu, eða
jafnvel á heimsvísu, og það er
hvernig eitur- og varnarefnum er
beitt í landbúnaði, sem og pensill-
íni. Sighvatur minnist hvergi á að
færustu læknar í mörgum löndum
eru farnir að vara við pensill-
ínnotkun í matvælaframleiðslu,
ekki síst í kjöti, sem getur valdið
pensillínóþoli hjá fólki. Dýrin eru
sprautuð með pensillíni í óhófi og
pensillín er notað í fóður dýranna
til að leitast við að koma í veg fyr-
ir sýkingar í þeim. Fjöldi fólks fær
síðan óþol gegn pensillíninu og
læknar telja þetta pensillínóþol
jafn ógnandi heilsu fólks og marg-
ir sjúkdómar sem voru lífshættu-
legir áður en pensillínið var fundið
upp.
Ungu fólki stafar frekar hætta
af þessu en þeim sem eldri eru. Ég
tel að matur á Kanarí muni t.d.
ekki drepa okkur Sighvat. Svo
fæst þar stundum íslenskt lamb og
nýsjálenskt.
Hjálparefnanotkun hefur aukist
stöðugt í stærstu ríkjum ESB
samkvæmt tölum Eurostat, en þau
eru lykillinn að ódýrri massafram-
leiðslu „ódýrra“ matvæla. Fimm
stærstu ríkin nota um 270 þúsund
tonn af þessum efnum árlega, öll
ESB-löndin 390 þúsund tonn. Þar
trónir Spánn á toppnum með
76.040 þúsund tonn af eitur- og
verndarefnum, svo Þjóðverjar,
Frakkar, Ítalir og
Bretar.
Sighvati mínum til
upplýsingar þá kemst
Ísland ekki á blað í
þessari úttekt Euros-
tat og telst þar með
framleiða bestu,
öruggustu og hrein-
ustu matvæli í Evr-
ópu, en Noregur
gengur næstur Íslandi
með 800 tonn, þá að-
allega fyrir notkun á
mosa- og illgresiseyði.
Nú er hafin barátta ungs fólks
fyrir lífrænum landbúnaði og/eða
lyfja- og eiturefnalausum. Þessi
barátta birtist líka hjá vaxandi
hópi fólks sem setur allt kjöt í
sama flokk og borðar það ekki,
fólk gerist vegan. Það má eig-
inlega segja að vont hafi ranglæti
Sighvats heilbrigðisráðherra verið
en verra sé réttlæti hans og gam-
ansemi.
Nú legg ég til að vísindafólkið
okkar á Keldum bjóði Sighvati á
fræðslustund og fái til liðs við sig
Karl G. Kristinsson, prófessor í
sýklafræði við Læknadeild Há-
skóla Íslands og yfirlækni við
sýkla- og veirudeild Landspít-
alans. Ég gæti nú trúað að skyn-
semin verði gríninu yfirsterkari
þegar fundi lýkur.
„Tunnan valt og úr henni allt“;
eiturefnanotkunin er nefnilega
dauðans alvara, mesta ógn sem
steðjar að mannkyninu segja lærð-
ir menn.
Eftir Guðna
Ágústsson » Sighvati mínum til
upplýsingar þá
kemst Ísland ekki á blað
í þessari úttekt Euro-
stat og telst þar með
framleiða bestu, örugg-
ustu og hreinustu mat-
væli í Evrópu.
Guðni Ágústsson
Höfundur er fv. ráðherra og
alþingismaður.
Sighvatur Björgvinsson gerist
gamansamur í „ellinni“