Morgunblaðið - 06.12.2018, Blaðsíða 20

20 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 2018SJÓNARHÓLL
Snjall og snjöll
ný hugbúnaðarlausn
Upplýsingar
í skýinu
Tölvupóstur með
lotustýringu
Rauntíma­
skráning
hráefna
Gufunes, 112 Reykjavík
Sími 577 5757 – gamur@gamur.is
Tæknivæðum sorpmálin
KRISTINN MAGNÚSSON
Nýverið fögnuðum við Íslendingar 100 ára fullveld-isafmæli. Tækniframfarir síðustu 100 ár hafa ver-ið miklar en framtíðarsinnar spá enn hraðari
tækniframförum næstu 100 árin. Það er því ekki úr vegi að
velta upp hugmyndum um samkeppnisstöðu þjóða árið
2118 eða á 200 ára fullveldisafmæli Íslands. Hvað mun
vega þyngst?
Atvinnuhorfur næstu áratugi
Tölvum hefur farið mikið fram og geta þær leyst sífellt
flóknari verkefni. Framfarir á sviði landbúnaðar, sjávar-
útvegs og annarrar framleiðslu hafa skapað gríðarlegan
hagvöxt en aukin framleiðni í þessum greinum hefur einn-
ig leyst fjölda manns af hólmi.
Á næstu áratugum munum við sjá fram á aukna innleið-
ingu og framfarir í tækni sem þegar er farið að innleiða.
Má í því samhengi nefna tilkomu sjálfkeyrandi bíla, sjálf-
stýrðra vöruhúsa, sjálfsafgreiðslukerfi fyrir verslanir og
hugbúnað sem leysir af almenn
skrifstofustörf í miklum mæli.
Gera má ráð fyrir að þessar
breytingar muni fela í sér aukinn
hagvöxt og aukna framleiðni en
einnig fækkun starfa.
Margt bendir til þess að fram-
farir í gervigreind og upplýs-
ingatækni muni gera tölvum
kleift að leysa ýmis verkefni sem
sérfræðingar leysa í dag, eins og
t.d. almenna samningagerð lög-
fræðinga og ýmsa fjármála-
starfsemi. Verður að teljast lík-
legt að á næstu áratugum muni störfum í mörgum
sérfræðigreinum fækka.
Aukin fjarskiptatækni hefur einnig gert fyrirtækjum
kleift að útvista fleiri og fleiri störfum erlendis. Tölvunar-
fræðingar, grafískir hönnuðir, vefhönnuðir og ýmsir aðrir
sérfræðingar glíma nú þegar við sívaxandi alþjóðlega sam-
keppni, t.d. frá enskumælandi austurevrópskum sérfræð-
ingum sem hafa mikla sérþekkingu og gera lágar launa-
kröfur.
Óljóst er hver áhrif þessara breytinga verða á atvinnu-
ástand á Íslandi en í Bandaríkjunum er strax farið að bera
á aukningu á því að fólk missi störf í þeim atvinnugreinum
sem það hefur starfað í lengi og neyðist því til að starfa í
greinum sem samrýmast ekki menntun þess og reynslu.
Telja höfundar að líklegt sé að þróunin muni verða sú
sama hér á landi á komandi árum.
Þegar fólki er ýtt úr sérhæfðum störfum gegn vilja þess
sökum tækniframfara getur það haft alvarlegar afleið-
ingar með tilliti til fækkunar starfa því líklegt er að slík
þróun leiði til aukins atvinnuleysis. Til þess að tryggja
heilbrigðan atvinnumarkað er mikilvægt að jafnvægi milli
atvinnusköpunar og atvinnutaps vegna tækniframfara
náist.
Nýsköpun er svarið
Er forsvaranlegt að eyða tugum milljarða í Borgarlínu
þegar tækniþróun í formi sjálfkeyrandi ökutækja er fyrir-
sjáanleg í framtíðinni? Mikilvægt er í umræðu um bág
launakjör að horfa á hlutina í stærra samhengi og bera
kennsl á að tækniframfarir munu skapa umtalsvert
atvinnuleysi. Vert er að benda á að í tugprósenta atvinnu-
leysi munu launakjör ekki vera okkar alvarlegasta vanda-
mál.
Ef við sem þjóð með allar okkar
auðlindir einbeitum okkur að fram-
tíðarlausnum og tökumst á við þau
tækifæri og þær áskoranir sem fram-
farir í tækni munu skapa tryggjum
við samkeppnishæfni Íslands.
Sköpun nýrra atvinnugreina er
ekki einföld og ljóst er að mikil ný-
sköpun mun þurfa að eiga sér stað.
Til þess að árangur náist þarf þekk-
ing og fjármagn að vera til staðar.
Menntunarstig á Íslandi er hátt og þó
að alltaf megi gera betur þá virðast
hindranir sem íslenskir frumkvöðlar standa frammi fyrir
frekar liggja í skorti á fjármagni en í skorti á þekkingu.
Tækifæri Íslendinga til árangurs í nýsköpun liggja í því
að styðja við bakið á okkar efnilegustu sprotafyrirtækjum.
Til þess þarf fjármagn en á Íslandi er eftirspurn eftir fjár-
magni til nýsköpunar talsvert meiri en framboð. Þetta
misræmi er þó ekki til staðar vegna þess að íslenskir
frumkvöðlar séu lakari en t.d. frumkvöðlar í Bandaríkj-
unum en þar í landi er hlutfallslegt framboð fjármagns til
nýsköpunar mun meira en hér á landi.
Þetta misræmi bendir til þess að til staðar séu talsverð
vannýtt tækifæri á sviði nýsköpunar sem mikilvægt er að
nýta til þess að koma til móts við þær miklu breytingar
sem framundan eru á næstu áratugum.
NÝSKÖPUN
Helga Viðarsdóttir og
Jökull Jóhannsson
sérfræðingar í fjármögnun fyrirtækja
Tækniframfarir og atvinnuþróun
”
Menntunarstig á Íslandi
er hátt og þó að alltaf
megi gera betur þá virð-
ast hindranir sem ís-
lenskir frumkvöðlar
standa frammi fyrir frekar
liggja í skorti á fjármagni
en í skorti á þekkingu.
FORRITIÐ
Alveg eins og það skiptir máli að
hafa réttu forritin til að létta vinnu-
daginn, þá er brýnt að nýta líka þau
forrit sem hjálpa okkur að fá sem
mest út úr frítímanum.
Porsche kynnti til sögunnar einn-
mitt þannig forrit
á dögunum, við
sama tækifæri og
hulunni var svipt
af nýrri kynslóð
911 sportbílsins.
Forritið heitir
Porsche Road
Trip (roadtrip.-
porsche.com), og
eins og nafnið
gefur til kynna er
um að ræða snjallsímahugbúnað
sem aðstoðar notandann við að
skipuleggja bíltúra.
Það er afskaplega gaman að aka
góðum bíl um fallegt landslag en
þeir sem reynt hafa vita að það er
hægara sagt en gert að finna veg-
ina með besta útsýninu – og hvað
þá að láta allt ganga fullkomlega
upp þegar kemur að gistingu, mál-
tíðum og áhugaverðum stoppum á
leiðinni.
Porsche Road Trip gerir allt
þetta, og skipuleggur ferðina fyrir
notandann frá upphafi til enda. Er
hægt að biðja forritið um að gera til-
lögu að stuttum bíltúr part úr degi,
eða tveggja daga ógleymanlegri
reisu.
Ekki er ljóst hvort forritið virkar
vel á Íslandi en ætla má að Porsche
sé a.m.k. búið að kortleggja áhuga-
verðustu akstursleiðirnar í N-
Ameríku og Evrópu.
Íslensk ferðaþjónustufyrirtæki
ættu að gefa forritinu gaum, enda
gæti verið mikils virði að reka veit-
ingastað, þjóðvegasjoppu eða hótel í
næsta nágrenni við vegi og útsýnis-
staði sem Porsche segir alveg
ómissandi að upplifa.
ai@mbl.is
Í eftirminnilegan
bíltúr með Porsche