Morgunblaðið - 19.01.2019, Blaðsíða 45

MENNING 45
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. JANÚAR 2019
Stjórnendur Borgarleikhúss-ins hafa á umliðnum árumsinnt ungum íslenskumleikskáldum af virðingar-
verðum metnaði. Má í því samhengi
nefna sýninguna Núna í leikstjórn
Kristínar Eysteinsdóttur sem sett
var upp árið 2013 þar sem sýndir
voru einþáttungar eftir Kristínu
Eiríksdóttur, Sölku Guðmunds-
dóttur og Tyrfing Tyrfingsson sem í
framhaldinu hafa öll samið leikrit í
fullri lengd sem sýnd hafa verið á
fjölum leikhússins, en bæði Salka og
Tyrfingur störfuðu um tíma sem
hússkáld Borgarleikhússins. Í fram-
haldinu skrifaði Tyrfingur síðan
Kartöfluæturnar sem Borgarleik-
húsið frumsýndi 2017 og þar sýndi
hann hversu meistaraleg tök hann
hefur á miðlinum.
Það er nefnilega mikil kúnst að
skrifa texta sem lifnað getur við á
leiksviðinu, texta sem býr yfir góðri
persónusköpun og nauðsynlegri
dramatískri spennu. Það er því
ómetanlegt fyrir unga og upprenn-
andi höfunda að fá tækifæri til að
þróa texta sína í samvinnu við
dramatúrga leikhússins og leik-
stjóra ásamt því að öðlast reynslu af
því að vinna í nánu samstarfi við
leikræna stjórnendur og leikara.
Undir yfirskriftinni Núna 2019
voru á Litla sviði Borgarleikhússins
nýverið frumsýndir þrír nýir ein-
þáttungar eftir jafnmarga höfunda í
leikstjórn reynsluboltans Kristínar
Jóhannesdóttur. Þetta voru verkin
Sumó eftir Hildi Selmu Sigberts-
dóttur, Þensla eftir Þórdísi Helga-
dóttur og Stóri Björn og kakkalakk-
arnir eftir Matthías Tryggva
Haraldsson. Hver þáttur var rúmur
hálftími í flutningi og gerð voru tvö
tuttugu mínútna hlé milli þátta til að
skipta um leikmynd, búninga og
leikgervi.
Umgjörð Stígs Steinþórssonar
var afar vel heppnuð. Leikið var á
sexköntuðu hringsviði á tveimur
hæðum í miðjum salnum sem sner-
ist nær látlaust alla sýninguna –
vafalítið til að tryggja sem bestar
sjónlínur áhorfenda sem gekk að
mestu eftir.
Í fyrsta þætti kvöldsins tróndi
heitur pottur efst á pallinum, í mið-
þættinum vék potturinn fyrir dular-
fullum lokuðum kassa og í lokaþætt-
inum voru sængur og seríóspakkar
áberandi í leikmyndinni. Í ljósi þess
að leikrýmið fyrir miðjum salnum
var ekki ýkja mikið var gaman að
sjá það stækkað á hæðina þar sem
órói hékk niður úr loftinu í fyrsta
þætti sem leyst var af með flottri
ljósakrónu úr hitalömpum í mið-
þættinum og loks krók sem kom að
góðum notum í lokaþættinum.
Kvöldið fór afar vel af stað með
Sumó þar sem áhorfendur fengu að
fylgjast með tilraunum parsins
Rannveigar (Þuríður Blær Jóhanns-
dóttir) og Axels (Haraldur Ari Stef-
ánsson) til að slaka á í sumarbústað
í Ölfusborgum og eiga stund fyrir
sig meðan ungt barn þeirra er í
næturpössun. Plön þeirra raskast
þegar Edda (Kristín Vala Eiríks-
dóttir), sem dvalið hefur í næsta bú-
stað, ryðst óvænt inn á þau eftir að
Einar (Hannes Óli Ágústsson), kær-
astinn hennar, stakk hana af eftir
rifrildi og fór einn í bæinn.
Þuríður Blær og Haraldur Ari
voru afar trúverðug í hlutverki
parsins. Samstilling þeirra í upphafi
verksins var undirstrikuð með
skemmtilegum hætti með líkum
klæðnaði sem skipt var út fyrir
svarta og hvíta sloppa sem undir-
strikuðu brestina þegar á leið.
Hannes Óli og Kristín Vala voru
orkumikil í sínum innkomum, en
búningar hjálpuðu persónusköpun-
inni ekki mikið. Góður húmor ein-
kenndi textann framan af og spenn-
an í samskiptum persóna var
áhugaverð, ekki síst þegar höfundur
fór að leika sér með ólíka skynjun
persóna á tímanum og kringum-
stæðum. Botninn datt hins vegar
óvænt úr verkinu þegar áhugaverð-
ur absúrdblær vék fyrir sjúkdóms-
væðingu sem rændi textann því
miður allri dramatískri spennu.
Þensla eftir Þórdísi Helgadóttur
var næst í röðinni og reyndist vera
heilsteyptasta verk kvöldsins. Höf-
undur vísaði með skemmtilegum
hætti í eitt frægasta hjónauppgjör
leikbókmenntanna, Hver er hrædd-
ur við Virginiu Woolf? eftir Edward
Albee. Ungu tvíeyki (Ebba Katrín
Finnsdóttir og Haraldur Ari Stef-
ánsson) er boðið í eftirpartí á heimili
eldra pars (Hannes Óli Ágústsson
og Katla Margrét Þorgeirsdóttir)
sem á sín mál óuppgerð. Sektar-
kennd, sjálfsvorkunn og reiði eru
áberandi leiðarstef þegar eldra par-
ið velur að útkljá gömul deiluefni sín
í votta viðurvist.
Skýr rammi verksins rúmaði ein-
staklega vel framvinduna sem dans-
aði með framúrskarandi hætti á
brún fáránleikans í draumórum
Agnesar sem Katla Margrét túlkaði
með sannfærandi hætti. Búningur
hennar og frábær hárgreiðsla undir-
strikuðu með fínum hætti þrá-
hyggju hennar og skinn rándýra
kölluðust á við undirliggjandi hættu.
Hannes Óli í hlutverki eiginmanns-
ins veitti konu sinni gott mótspil.
Haraldur Ari og Ebba Katrín höfðu
fína nærveru, en fengu eðli málsins
ekki úr jafnmiklu að moða í hlut-
verki áhorfenda.
Lokaverk kvöldsins var Stóri
Björn og kakkalakkarnir eftir Matt-
hías Tryggva Haraldsson. Útskrift-
arverkefni hans af sviðshöfunda-
braut Listaháskóla Íslands, Griða-
staður, sem tekið var til sýninga í
Tjarnarbíói í haust vakti eðlilega
mikla athygli enda spennandi og vel
formað leikrit. Bæði verk einkenn-
ast af miklum orðaflaumi sem naut
sín vel í skýrri umgerð Griðastaðar,
en gengur ekki fyllilega upp Stóra
Birni og kakkalökkunum sem er
mun lausbeislaðra verk. Fjarvera
skýrs ramma veldur skorti á drama-
tískri spennu.
Einþáttungurinn miðlar martrað-
arkenndum upplifunum titilpersón-
unnar sem er gegnsýrð af lotuglápi í
tölvunni sinni og klámnotkun með
tilheyrandi félagsfælni og rang-
hugmyndum um hitt kynið þar sem
konur eru ýmist gyðjur eða hórur.
Hannes Óli var orkumikill sem
hinn aumingjalegi Björn, en hefði
þurft að taka betur utan um textann
til að yfirgnæfa tónlistina sem
hljómaði undir stórum hluta verks-
ins. Þuríður Blær Jóhannsdóttir og
Haraldur Ari Stefánsson áttu ágæta
spretti í hlutverkum kakkalakk-
anna, en rýni var dulið hvernig lesa
ætti í tilvist meindýranna. Var hér
um að ræða niðurbældan ótta titil-
persónunnar eða ógeð á eigin klám-
notkun í ljósi þess að kakkalakk-
arnir báru höfuðbúnað með áföstum
gervityppum. Ebba Katrín Finns-
dóttir og Vala Kristín Eiríksdóttir
voru ábúðarmiklar í hlutverkum
tveggja kvenna sem virtust útlits-
lega þjóna hugarórum titil-
persónunnar, en sýndu styrk og
úrræðasemi í anda ásynja.
Þrátt fyrir ólíkan efnivið tókst
með útpældri sviðsumgjörð og
öguðum leikstíl undir styrkri stjórn
Kristínar Jóhannesdóttur að skapa
heildstæða kvöldstund þar sem ljósi
var varpað á unga og efnilega höf-
unda sem vafalítið eiga eftir að láta
meira að sér kveða í framtíðinni.
Reynsla þeirra af samstarfinu við
Borgarleikhúsið verður þeim von-
andi mikilvægt veganesti á skálda-
brautinni.
Veganesti á skáldabraut
Ljósmynd/Grímur Bjarnason
Spenna „Þensla […] reyndist vera heilsteyptasta verk kvöldins,“ segir í rýni um Núna 2019 sem samanstóð af
þremur nýjum einþáttungum. Hannes er í forgrunni í Þenslu, en að baki honum eru Katla, Ebba og Haraldur.
Borgarleikhúsið
Núna 2019 bbbnn
Sumó eftir Hildi Selmu Sigbertsdóttur.
Þensla eftir Þórdísi Helgadóttur. Stóri
Björn og kakkalakkarnir eftir Matthías
Tryggva Haraldsson. Leikstjórn: Kristín
Jóhannesdóttir. Leikmynd og búningar:
Stígur Steinþórsson. Lýsing: Þórður
Orri Pétursson. Tónlist: Garðar Borg-
þórsson. Hjóð: Ólafur Örn Thoroddsen
og Garðar Borgþórsson. Leikgervi: Guð-
björg Ívarsdóttir. Leikarar: Ebba Katrín
Finnsdóttir, Haraldur Ari Stefánsson,
Hannes Óli Ágústsson, Katla Margrét
Þorgeirsdóttir, Vala Kristín Eiríksdóttir
og Þuríður Blær Jóhannsdóttir. Frum-
sýning á Litla sviði Borgarleikhússins
föstudaginn 11. janúar 2019.
SILJA BJÖRK
HULDUDÓTTIR
LEIKLIST
Snorri Sigfús
Birgisson kemur
fram á tónleikum
í Hannesarholti í
dag kl. 16. Um er
að ræða þriðju
og síðustu tón-
leika vetrarins
þar sem Snorri
flytur drjúgan
hluta þeirra tón-
verka sem hann
hefur samið fyrir píanó á árunum
1975 til 2018. Á efnisskránni í dag
eru Portrett nr. 5 frá 1998, Æfing-
ar (Tarot) samin 1980-81 og Port-
rett nr. 7 frá 1998. Snorri lauk ein-
leikaraprófi frá Tónlistarskólanum
í Reykjavík 1974. Hann hefur starf-
að sem tónskáld, píanóleikari, tón-
listarkennari og stjórnandi síðan
hann kom heim að loknu fram-
haldsnámi. Hann hefur samið ein-
leiksverk, kammertónlist, raf-
tónlist, kórtónlist og sinfónísk verk.
Snorri leikur í
Hannesarholti
Snorri Sigfús
Birgisson
Guðmundur
Oddur Magnús-
son spjallar við
gesti á sýning-
unni Safnið á
röngunni með
Einari Þorsteini í
Hönnunarsafni
Íslands í dag kl.
13. „Goddur tók
fjölda viðtala við
Einar á meðan hann var á lífi og fá-
ir sem þekkja líf hans og störf bet-
ur. Sýningin er skráningarverkefni
sem staðið hefur yfir í Hönnunar-
safninu undanfarna mánuði og fer
nú brátt að ljúka. Einar var arki-
tekt og 2014 færði hann Hönnunar-
safninu allt innvols vinnustofu sinn-
ar að gjöf,“ segir í tilkynningu.
Goddur spjallar
um Einar Þorstein
Goddur
Hvort sem þig vantar að selja, kaupa,
leigja eða láta gera verðmat, erum við
reiðubúin að liðsinna þér.
Við leggjum áherslu á traust og
heiðarleg vinnubrögð, yfir 20 ára reynsla.
Hafðu samband og við aðstoðum þig.
HB FASTEIGNIR
Hrafnhildur Bridde
Löggiltur fasteignasali
hrafnhildur@hbfasteignir.is
s: 821-4400
Ármúli 4-6, 108 Reykjavík – Sími 821 4400 – www.hbfasteignir.is
ÞEKKING - ÞJÓNUSTA - ÞINN HAGUR
ICQC 2018-20