Morgunblaðið - 31.01.2019, Qupperneq 34

34 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. JANÚAR 2019
Leiðtogar Evrópusambandsins
áréttuðu í gær að ekki kæmi til
greina að breyta samningnum við
bresku ríkisstjórnina um brexit eftir
að neðri deild breska þingsins sam-
þykkti tillögu um að stjórnin leitaði
eftir breytingu á honum.
Samkvæmt tillögunni á ríkisstjórn
Íhaldsflokksins, undir forystu Ther-
esu May forsætisráðherra, að semja
við ESB um að fella niður umdeilt
samningsákvæði sem á að tryggja að
ekki verði tekið upp eftirlit við landa-
mæri Írska lýðveldisins og Norður-
Írlands. Ákvæðið felur í sér að
Norður-Írland verður í tollabanda-
lagi Evrópusambandsins ef ekki
næst samkomulag um annað í við-
ræðum um framtíðartengsl Bret-
lands við sambandið eftir brexit. Í
tillögunni sem neðri deild þingsins
samþykkti í fyrrakvöld er stjórn
May veitt umboð til að semja um
„annars konar fyrirkomulag“ til að
tryggja að ekki þurfi að taka upp
eftirlit við landamæri Írska lýðveld-
isins og Norður-Írlands. Tillagan er
þó óljós og ekki kom fram hvers kon-
ar fyrirkomulag gæti komið í stað
ákvæðisins umdeilda.
Theresa May sagði á þinginu í gær
að hún vildi ræða við leiðtoga Evr-
ópusambandsins um nokkra mögu-
lega kosti sem gætu komið í stað
ákvæðisins, meðal annars „gagn-
kvæma viðurkenningu“ á reglum og
„tæknilegar lausnir“. Hún kvaðst
einnig vilja ræða möguleikann á því
að takmarka gildistíma ákvæðisins
eða gera Bretlandi kleift að ógilda
það einhliða, en leiðtogar Evrópu-
sambandins hafa hafnað slíkum
breytingum á samningnum.
May sagði að þingið fengi tækifæri
til að greiða atkvæði 14. febrúar um
hvað gera ætti ef ekki næst sam-
komulag í viðræðunum við ESB um
breytingu á samningnum.
Hafna breytingu
á samningnum
 Tillaga Breta um breytingu óljós
AFP
Brexit Theresa May forsætisráð-
herra á breska þinginu í gær.
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn áætlar að
verðbólgan í Venesúela hafi numið
rúmlega 1,3 milljónum prósenta á
liðnu ári og spáir því að hún aukist í
tíu milljónir prósenta í ár. Efnahagur
Venesúela hefur hrunið í valdatíð
Nicolás Maduros sem varð forseti
landsins eftir að Hugo Chávez lést ár-
ið 2013, fjórtán árum eftir að sósíal-
istaleiðtoginn komst til valda. Efna-
hagshrunið hefur meðal annars
valdið skorti á lífsnauðsynjum og að
minnsta kosti 2,3 milljónir manna
hafa flúið landið á síðustu árum.
Mörg börn eru vannærð, ungbarna-
dauði hefur stóraukist og heilbrigðis-
kerfið er í lamasessi.
Venesúela býr yfir meiri ónýttum
olíuforða en nokkurt annað land í
heiminum og var eitt sinn auðugasta
ríki Suður-Ameríku. Hugo Chávez
hugðist gera það að draumalandi
sósíalista þegar hann komst til valda
árið 1999, meðal annars með þjóðnýt-
ingu fyrirtækja.
Maduro hélt forsetaembættinu eft-
ir kosningar í maí á liðnu ári en
Bandaríkjastjórn, Evrópusambandið
og Samtök Ameríkuríkja hafa ekki
viðurkennt þær og sagt að þær hafi
ekki verið lýðræðislegar. Meira en 20
lönd hafa lýst yfir stuðningi við Juan
Guaidó, forseta þings Venesúela, sem
lýsti sig forseta landsins eins og
stjórnarskráin heimilar ef það er án
lögmæts þjóðhöfðingja.
Maduro nýtur hins vegar stuðn-
ings stjórnvalda í Kína, Rússlandi og
nokkrum fleiri ríkjum. Þótt fram hafi
komið vísbendingar um vaxandi
óánægju meðal hermanna með stjórn
sósíalista hefur hún haldið stuðningi
yfirmanna hersins.
Óttast fangelsisdóma
Chávez var sjálfur herforingi og
stofnaði byltingarhreyfingu innan
hersins áður en hann komst til valda
árið 1999. Eftir að hann varð forseti
stóð hann fyrir pólitískri hreinsun í
hernum og skipaði bandamenn sína í
yfirstjórn hans til að tryggja að hann
styddi sósíalistastjórnina. Hann laun-
aði herforingjum hollustuna með því
að skipa þá í valdastöður, meðal ann-
ars í ríkisstjórninni, stofnunum,
bönkum og ríkisfyrirtækjum á borð
við olíu- og gasfyrirtækið PDVSA.
Þessu hefur fylgt mikil spilling því að
herforingjarnir hafa notað valdastöð-
ur sínar til að skara eld að sinni köku
og draga sér opinbert fé.
Maduro kom ekki úr hernum en
fór að dæmi forvera síns og skipaði
herforingja í valdastöður til að
tryggja sér hollustu hersins. Til að
mynda koma níu af 32 ráðherrum í
stjórn hans úr hernum.
„Maduro reiðir sig á herinn og her-
foringjarnir reiða sig á forsetann, til
að auðgast og komast hjá saksókn,“
hefur fréttaveitan AFP eftir Luis Sal-
amanca, prófessor í stjórnmálafræði í
Venesúela.
Talið er að herforingjarnir séu
tregir til að snúa baki við Maduro af
ótta við að þeir verði sóttir til saka
fyrir spillingu eða þátttöku í pólitísku
kúguninni í landinu ef stjórn sósíal-
ista fellur. Embættismenn Samein-
uðu þjóðanna hafa sakað öryggis-
sveitir í Venesúela um alvarleg
mannréttindabrot og segja þær hafa
tekið hundruð manna af lífi án dóms
og laga undir því yfirskini að þær séu
að berjast gegn glæpum. „Þeir óttast
að ef stjórnin fellur dúsi þeir það sem
eftir er ævinnar í fangelsi,“ hefur
fréttavefur breska ríkisútvarpsins
eftir Phil Gunson, sérfræðingi í
stjórnmálum Venesúela við hugveit-
una International Crisis Group í
Brussel.
Vill ekki forsetakosningar
Maduro sagðist í gær vera tilbúinn
til viðræðna við stjórnarandstöðuna
en sagði ekki koma til greina að efna
til forsetakosninga. Hann kvaðst hins
vegar vera hlynntur því að efnt yrði
til þingkosninga. Sósíalistar misstu
meirihluta á þinginu í síðustu kosn-
ingum árið 2016 en bandamenn
þeirra í hæstarétti landsins hafa gert
löggjafarvald þess óvirkt.
Stefnir í tíu
milljón %
verðbólgu
 Nicolás Maduro reiðir sig á hollustu
spilltra herforingja sem óttast saksókn
KÓLUMBÍA
1,1 milljón
EKVADOR
220.000
PERÚ
500.000
BRASILÍA
85.000
Fjöldaflótti frá Venesúela
Heimildir: UNHCR/AGS/OPEC
VENESÚELA
MEXÍKÓ
500 km
3 milljónir
393.985
958.965
Venesúelamanna
búa í öðrum löndum
hafa óskað eftir hæli
sem flóttamenn
hafa fengið
dvalarleyfi í
öðrum löndum
ARGENTÍNA
130.000
PANAMA
94.000
CHILE
100.000
Venesúela undir
stjórn Maduros
Heimildir: Ecoanalitica, AGS, Cepal
5,6
21
2,4 1,1
29,9
66
2012 2018
-18
1.370.000
-5
Hagvöxtur,
samdráttur %
Spá
2019
Verðbólga %
Gjaldeyrisforði í milljörðum $
Olíuframleiðsla,
milljónir fata á dag
Innflutningur í milljörðum $
10.000.000
2,7
0,5
7,8
8,4
9,2
Ljósmynd AFP/ Maxim Shemetov
lítilL tími?
Verslaðu í matinn á netinu og
fáðu hann sendan heim!