Morgunblaðið - 14.02.2019, Síða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 2019
Veður víða um heim 13.2., kl. 18.00
Reykjavík -1 heiðskírt
Hólar í Dýrafirði -3 skýjað
Akureyri 0 alskýjað
Egilsstaðir 2 skýjað
Vatnsskarðshólar 2 skýjað
Nuuk -7 heiðskírt
Þórshöfn 9 rigning
Ósló 6 heiðskírt
Kaupmannahöfn 6 léttskýjað
Stokkhólmur 5 heiðskírt
Helsinki 0 skýjað
Lúxemborg 2 þoka
Brussel 7 alskýjað
Dublin 10 skýjað
Glasgow 10 alskýjað
London 10 skýjað
París 8 heiðskírt
Amsterdam 7 léttskýjað
Hamborg 8 súld
Berlín 7 súld
Vín 7 heiðskírt
Moskva -2 snjókoma
Algarve 17 heiðskírt
Madríd 15 heiðskírt
Barcelona 13 heiðskírt
Mallorca 15 heiðskírt
Róm 12 heiðskírt
Aþena 5 súld
Winnipeg -17 snjókoma
Montreal -4 snjókoma
New York 4 skýjað
Chicago -8 snjókoma
Orlando 14 rigning
 14. febrúar Sólarupprás Sólsetur
REYKJAVÍK 9:27 17:58
ÍSAFJÖRÐUR 9:43 17:52
SIGLUFJÖRÐUR 9:26 17:34
DJÚPIVOGUR 8:59 17:24
VEÐUR KL. 12 Í DAG
Á föstudag Vestlæg eða breytileg átt og 3-10 m/s
og víða él. Frost 0 til 7 stig og kaldast í innsveitum.
Á laugardag Hæg austlæg eða breytileg átt og tals-
vert frost um morguninn, hægt vaxandi austanátt.
Lægir smám saman A-lands, norðaustan 8-13 á Vestfjörðum, en annars suðlæg eða breytileg átt,
5-13. Él, en víða bjart NA-til. Hiti 0 til 5 stig S- og A-lands, en annars vægt frost. Heldur kólnandi.
str
úð
.
n
Íslendingar eru ofarlega á blaði
yfir þær Evrópuþjóðir þar sem
íbúar geta reiknað með að búa
lengi við góða heilsu. Samkvæmt
nýbirtum tölum Eurostat, hag-
stofu Evrópusambandsins, má sjá
að meðallífslíkur fólks við góða
heilsu í álfunni eru 64,2 ár hjá
konum en 63,5 ár hjá körlum. Sé
þessi árafjöldi skoðaður sem hlut-
fall af lífslíkum almennt, óháð
heilsufari, er það 77% hjá konum
en 81% hjá körlum. Tölurnar eru
frá árinu 2016, en tölurnar frá Ís-
landi eru reyndar frá 2015.
Íslenskar konur eru í tíunda
sæti í álfunni yfir lífslíkur við
góða heilsu. Hver kona getur
reiknað með 66,2 árum að meðal-
tali sem er nokkuð yfir meðaltali í
álfunni. Íslenskir karlar eru hins
vegar sprækari mun lengur sam-
kvæmt þessum tölum. Hver karl á
Íslandi getur reiknað með því að
lifa í 71,5 ár við góða heilsu. Að-
eins Svíar og Norðmenn lifa leng-
ur við góða heilsu.
Sérstaka athygli vekur að lífs-
líkur íslenskra karla við góða
heilsu eru talsvert hærri en ís-
lenskra kvenna. Munurinn er rúm
fimm ár. Þetta er þveröfugt við
meðaltalið í Evrópu sem er hærra
meðal kvenna en karla. Hið sama
gildir um einstök lönd á borð við
Svíþjóð, Þýskaland og Danmörku.
Í Noregi eru hins lífslíkur karla
við góða heilsu betri en kvenna,
rétt eins og hér, þó ekki muni eins
miklu.
Í 20 ríkjum Evrópusambandsins
voru lífslíkur kvenna við góða
heilsu hærri en karla, til að
mynda í Búlgaríu, Eistlandi og
Póllandi. Í sjö Evrópusambands-
ríkjum voru sömu líkur hærri hjá
körlum, til að mynda í Hollandi og
Finnlandi. hdm@mbl.is
Lífslíkur við góða heilsu í Evrópulöndum*
Meðalfjöldi ára frá fæðingu sem einstaklingar lifa við góða heilsu
*T
öl
ur
fr
á
20
16
n
em
a
Ís
la
nd
e
r f
rá
2
01
5
H
ei
m
ild
: E
ur
os
ta
t
73,3
72,4
69,8
68,8
67,8
67,5
67,3
67,2
66,5
66,2
64,7
64,6
64,2
64,1
64,0
63,8
63,1
60,3
60,2
59,4
59,0
59,0
58,9
58,7
57,9
57,8
57,7
57,4
57,1
57,0
57,0
54,9
73,0
72,0
71,5
71,1
67,6
67,5
67,3
65,9
65,3
64,0
63,8
63,7
63,5
63,0
62,8
62,7
62,6
61,4
61,3
61,0
60,3
59,9
59,8
59,5
59,1
58,7
57,1
57,0
56,4
56,2
54,4
52,3
Svíþjóð
Malta
Írland
Kýpur
Noregur
Búlgaría
Þýskaland
Ítalía
Spánn
Ísland
Grikkland
Pólland
ESB meðaltal
Frakkland
Tékkland
Belgía
Bretland
Danmörk
Ungverjaland
Litháen
Rúmenía
Eistland
Lúxemborg
Króatía
Slóvenía
Holland
Sviss
Portúgal
Austurríki
Finnland
Slóvakía
Lettland
Svíþjóð
Noregur
Ísland
Malta
Ítalía
Kýpur
Írland
Spánn
Þýskaland
Búlgaría
Grikkland
Belgía
ESB meðaltal
Bretland
Holland
Tékkland
Frakkland
Lúxemborg
Pólland
Sviss
Danmörk
Portúgal
Rúmenía
Ungverjaland
Finnland
Slóvenía
Króatía
Austurríki
Slóvakía
Litháen
Eistland
Lettland
KONUR KARLAR
Karlmenn lengur
sprækir hér en konur
 Nýjar tölur um lífslíkur í Evrópu
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Rannsóknarnefnd samgönguslysa
hefur gefið út lokaskýrslu vegna al-
varlegs flugatviks á Reykjavíkur-
flugvelli 11. janúar 2018. Einkaþota
af gerðinni Cessna 525A, með þrem-
ur um borð, tók á loft frá flugbraut
19 án heimildar frá flugturni. Þegar
flugvélin hóf sig á loft rétt fyrir flug-
brautarmót 19/13 fór hún yfir sönd-
unarbíl sem var að sanda flugbraut
13 að beiðni flugturns.
Í skýrslunni er tekið fram að al-
varleg árekstrarhætta hafi skapast
við þetta. Eftir skoðun á atvikinu
kom í ljós að fjarlægð milli flugvél-
arinnar og söndunarbílsins er talin
hafa verið innan við einn metri.
Fékk ekki leyfi til flugtaks
Flugmaður vélarinnar segir í
skýrslunni að hann hafi heyrt flug-
turninn segja að hann hafi fengið
leyfi til flugtaks. Samkvæmt rann-
sókn nefndarinnar á samskiptum
milli flugvélarinnar og flugturns
virðist ljóst að vélin hafi ekki fengið
leyfi til flugtaks. Áhöfnin vissi ekki
að verið væri að sanda flugbrautina.
Hafði hún heyrt einhverjar skipanir
á íslensku á annarri tíðni sem hún
skildi ekki. Þau samskipti voru milli
flugturnsins og annarrar flugvélar á
leið til lendingar.
Metri skildi að
flugvél og tæki
 Alvarlegt flugatvik á Reykjavíkurflugvelli
Morgunblaðið/RAX
Flugvöllur Ekki mátti miklu muna á
Reykjavíkurflugvelli í fyrra.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Strætó er að bjóða út kaup á fimm
strætisvögnum sem ganga fyrir
vetni. Þeir munu væntanlega verða
teknir í notkun undir lok árs eða í
byrjun þess næsta og leysa þá af
hólmi elstu dísilbíla fyrirtækisins.
Strætó gerði tilraun með kaup og
rekstur vetnisvagna fyrir áratug.
Jóhannes Svavar Rúnarsson, fram-
kvæmdastjóri Strætó, segir að
tæknin hafi þá verið frumstæð.
Strætó hefur í samvinnu við Nýorku
tekið þátt í verkefni ESB sem snýst
um að vetnisvæða almennings-
samgöngur. Jóhannes Rúnar segir
að styrkir standi undir umfram-
kostnaði. „Það er mikilvægt að hafa
mælikvarða á hvað það kostar að
reka vagna með mismunandi vist-
vænum orkugjöfum,“ segir Jóhann-
es.
Karen Halldórsdóttir, fulltrúi
Kópavogs í stjórn Strætó, sat hjá við
ákvörðun um útboð vetnisvagna,
taldi vetnisverkefnið ekki tímabært.
Hún minnti á að enn væri verið að
vinna að könnun á kostum og göllum
þess að reka 14 rafmagnsvagna sem
keyptir voru sem umhverfisleg ný-
breytni. Ýmsan lærdóm megi af því
draga ásamt vangaveltum um inn-
viðauppbyggingu til að nota vist-
væna orkugjafa á allan flota Strætó.
Spurður um innviði til að reka
vetnisvagnana bendir Jóhannes á að
Skeljungur reki vetnisstöð á Vest-
urlandsvegi, skammt frá athafna-
svæði Strætó, og þar verði komin
aðstaða til að afgreiða stóra bíla síð-
ar á árinu. Þá sé Orka náttúrunnar
að undirbúa framleiðslu á vetni í
Hellisheiðarvirkjun þannig að inn-
lend framleiðsla verði notuð á vagn-
ana.
Strætó hefur á undanförnum ár-
um keypt nokkra rafmagnsvagna.
Jóhannes Svavar segir að þeir hafi
reynst vel. Þeir gangi eins og klukka
og hleðslustöðvarnar virki vel. Ekki
hafi komið til teljandi vandræða í
vetur þótt vissulega dugi hleðsl-
urnar skemur í kulda. Fyrirtækið
hefur einnig hug á því að metanvæða
hluta af vögnum sínum þegar jarð-
gerðarstöð Sorpu verður farin að
skila nægu og tryggu eldsneyti.
Strætó býður út kaup fimm
vagna sem ganga fyrir vetni
 Vagnarnir ganga fyrir vetni frá Hellisheiðarvirkjun
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Nýjung Tveir vetnisvagnar voru teknir í notkun við hátíðlega athöfn við
Ráðhús Reykjavíkur á árinu 2003. Vandamál voru við reksturinn.
Bandalag háskólamanna hefur hvatt
Vinnumálastofnun til að grípa til
sérstakra aðgerða til að taka á vanda
háskólafólks sem er án atvinnu.
Samkvæmt nýjum tölum sem birtar
eru á vefsíðu BHM hefur atvinnu-
leysi meðal háskólafólks aukist og
fjöldi háskólamenntaðra á atvinnu-
leysisskrá ekki verið meiri frá því í
mars árið 2015. Fram kemur að í
janúar á þessu ári voru samtals
1.447 háskólamenntaðir ein-
staklingar skráðir án atvinnu, sam-
kvæmt nýjum tölum frá Vinnu-
málastofnun. Í janúar 2018 voru
1.095 háskólamenntaðir án atvinnu
og hefur þeim því fjölgað um 352
milli ára eða tæplega þriðjung.
Leita samstarfs um úrræði
Vinnumálastofnun hyggist leita
samtarfs við fyrirtæki og stofnanir
um að fjölga starfstækifærum fyrir
háskólamenntaða í samráði við
bandalagið og efna einnig til nám-
skeiðahalds fyrir þennan hóp.
Aukið at-
vinnuleysi
háskólafólks
 BHM hvetur til
sérstakra aðgerða