Morgunblaðið - 14.02.2019, Page 16

16 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 2019
Ídag eru 49 læknar í sérnámi íheimilislækningum á Íslandi,16 á landsbyggðinni og 33 áhöfuðborgarsvæðinu og von-
andi bera heilbrigðisstofnanir og
stjórnvöld gæfu til að halda áfram
að styðja og styrkja framhaldsnám
í heimilislækn-
ingum og stuðla
þannig að far-
sælli framtíð
heilsugæslunnar.
Heilsugæslan á
Íslandi er eitt-
hvað sem við Ís-
lendingar tökum
sem sjálfsögðum
hlut og það er
kannski einmitt
eins og það á að
vera. Langflestir eru sammála um
að réttur til heilsugæslu eigi að
vera fyrir alla, alltaf og alls staðar
og hún greidd úr sameiginlegum
sjóðum.
Uppbygging frá um 1970
Á síðustu áratugum höfum við
byggt upp heilbrigðiskerfið hér-
lendis m.a. með uppbygging heilsu-
gæslunnar sem hófst um og eftir
1970. Ungir og áhugasamir læknar
fóru í sérnám til útlanda til að verða
heimilislæknar og á landsbyggðinni
voru byggðar heilsugæslustöðvar af
myndarskap.
Uppbygging heilsugæslunnar á
höfuðborgarsvæðinu var hægari og
árum saman voru ekki til stöður á
höfuðborgarsvæðinu fyrir heimilis-
lækna sem voru að ljúka námi og
vildu koma heim. Þannig var skort-
ur á mannskap á tímabilum ekki
endilega vegna þess að heimilis-
læknar voru ekki til heldur líka
vegna þess að það voru ekki til
stöður og tregða til að fjölga þeim
enda kostar alltaf að bæta í
heilbrigðisþjónustu. Hvort þetta
ástand dró úr áhuga ungra lækna á
heimilislækningum er sennilega of-
ureinföldum og ástæðurnar fyrir of
fáum heimilislæknum á Íslandi
örugglega fleiri og flóknari.
Ætti að vera grunnstoð
Umhugsunarvert er af hverju við
leggjum ekki meiri áherslu á að
reyna að fjölga heimilislæknum á
Íslandi. Við vitum að heilbrigðis-
kerfi með sterka frumþjónustu og
heilsugæslu farnast venjulega betur
bæði hvað varðar árangur og kostn-
að. Sterk heilsugæsla ætti því að
vera grunnstoð heilbrigðisþjónust-
unnar og sterk heilsugæsla verður
ekki til nema með góðri mönnun vel
menntaðra heimilislækna að öðrum
starfsstéttum ólöstuðum.
Í heimilislækningum er lögð
áhersla á að heilsugæslan og heim-
ilislæknirinn séu að jafnaði fyrsti
viðkomustaður í heilbrigðiskerfinu.
Heimilislæknar eru fjölhæfir
læknar sem geta leyst úr flestum
vandamálum sem upp koma en
leggja þess utan mikla áherslu á
heilsuvernd. Heimilislæknar þekkja
venjulega vel til skjólstæðinga
sinna og fylgja oft fjölskyldum í
gegnum gleði og sorg og þau kynni
leiða til samfellu og þekkingar sem
kemur að góðum notum þegar þarf
að sinna jöfnum höndum bráðum og
langvinnum heilsuvanda. Heimilis-
læknar leitast einnig við að leið-
beina skjólstæðingum sínum, þurfa
oft að samhæfa eftirlit og meðferð í
samstarfi við annað fagfólk og því
er samvinna við aðra sérfræði-
lækna, hjúkrunarfræðinga og annað
heilbrigðisstarfsfólk mjög mikilvæg
til að tryggja viðeigandi þjónustu.
Þekking, færni og skilningur
Heimilislæknar á Íslandi eru með
langt nám að baki, 6 ára háskóla-
nám í læknadeild og síðan tekur við
kandídatsár, það er að minnsta
kosti eins árs starfsnám sem kandí-
dat og loks 5 ára framhaldsnám og
sérhæfing í heimilislækningum.
Í framhaldsnámi í heimilislækn-
ingum eru uppi kröfur um þekk-
ingu, færni, viðhorf og skilning á
heimilislækningum og námið er að
mestu starfsnám sem fer fram í
heilsugæslunni sem og á sjúkra-
húsum og auk þess er hluti námsins
fræðilegur og einnig er krafa um
rannsókna- eða gæðaverkefni. Hér
áður fyrr þurftu ungir læknar að
sækja sér framhaldsmenntun í
heimilislækningum erlendis en síð-
ustu tvo áratugi hefur byggst upp
sérnám hérlendis að fyrirmynd ná-
grannaríkja og eins og svo oft höf-
um við Íslendingar nýtt okkur
þekkingu og kosti vestan hafs og
austan og skipulagt nám sem er
með því besta sem þekkist á Norð-
urlöndum og víðar.
Tækifæri til þjálfunar
Heilsugæslan gegnir mikilvægu
hlutverki í að mennta sérnáms-
lækna í heimilislækningum auk
þess að taka þátt í menntun nýút-
skrifaðra lækna á svokölluðu kandí-
datsári og einnig læknanema,
hjúkrunarfræðinema og ljós-
mæðranema. Öllum þessum nemum
er venjulega mjög vel tekið af skjól-
stæðingum og starfsfólki heilsu-
gæslunnar, mikill skilningur á mik-
ilvægi tækifæra til þjálfunar og
einnig er afar ánægjulegt og gef-
andi að stuðla að þroska ungs fólks
í námi.
Fjölhæfir læknar sem leysa
úr flestum vandamálum
Thinkstock/Getty Images
Heilsa Umhugsunarvert af hverju við leggjum ekki meiri áherslu á að fjölga heimilislæknum, segir í greininni.
Unnið í samstarfi Heilsugæslu
höfuðborgarsvæðisins.
Heilsuráð
Elínborg Bárðardóttir, umsjónarmaður
sérnáms í heimilislækningum við Þró-
unarsetur íslenskrar heilsugæslu.
Elínborg
Bárðardóttir
Jón Kr. Ólafsson
dægurlagasöngv-
ari frá Bíldudal á
60 ára sviðs-
afmæli um þessar
mundir og í tilefni
af því verða
haldnir tónleikar í
sal FÍH við Rauða-
gerði í Reykjavík á
morgun föstudag
15. febrúar kl. 20:30. Jón hefur komið
víða við í íslensku tónlistarlífi en á
tónleikunum verða fluttar klassískar
söngperlur og dægurlög sem Jón Kr.
hefur sungið í gegnum tíðina.
Auk Jóns mun hópur söngvara; þau
Ingimar Oddsson, Kristján Jóhanns-
son, Kristín Sædal Sigtryggsdóttir,
Geir Ólafsson, Gunnar Björn Jónsson,
Guðmundur Karl Eiríksson, Anna Sig-
ríður Helgadóttir og Hlöðver Sigurðs-
son, koma fram. Kynnir verður Anna
Sigríður Einarsdóttir. Miðasala er á
tix.is.
60 ára sviðsafmæli
Perlur Jóns
Jón Kr. Ólafsson
Nú í meistaramán-
uði, eins og febr-
úar er stundum
kallaður, efnir
Ferðafélag Íslands
til heilsuátaks fyr-
ir þá sem vilja
koma sér af stað
og byrja að ganga
sér til heilsubótar
eftir að hafa verið
lengi í kyrrstöðu eða glímt við veik-
indi. Verkefni þetta nær raunar fram í
marsmánuð sem er reyndar auka-
atriði, meginmálið er að fólk komi sér
af stað og geti með æfingum náð
heilsubót og styrk.
Gengið er tvisvar í viku, á mánudög-
um kl. 17.50 er mæting við Árbæjar-
laugina í Reykjavík og þá farið um
Elliðaárdalinn. Þar eru markaðar
gönguleiðir um fallegt og fjölbreytt
landslag enda nýtur það mikilla vin-
sælda meðal útivistarfólks. Á fimmtu-
dögum, það er í dag, verður mætt á
sama tíma, eða laust fyrir klukkan 18,
nærri verslun Bauhaus við Vestur-
landsveg og þá farið um stíg sem ligg-
ur að skógræktarsvæði Mosfellinga í
Hamrahlíð í Úlfarsfelli. „Þetta verkefni
nú í meistaramánuðinum hentar vel
þeim sem vilja komast í form eða eru í
endurhæfingu, eins og er raunin með
mig. Vegna slyss í fyrra hef ég lítið
getað hreyft mig að undanförnu en er
núna allur að komast á skrið. Þessar
göngur henta mér því vel. Svo má líka
segja frá því að með okkur í fyrstu
göngunum var fólk sem hafði ekki
hreyft sig lengi og var orðið stirt,“
segir Reynir Traustason sem er annar
tveggja umsjónarmanna þessa verk-
efnis. Hinn er Ólafur Sveinsson.
Meistaramánuður
Kyrrstaðan
skal rofin
Reynir Traustason
· 8 Vöruflokkar · 200 PLU númer
· Sjálfvirk dagsetning og tími
· Hitaprentun · Rafrænn innri strimill
· Mjög auðveld í notkun.
Verð kr. 49.900,-
LÁGMÚLA 8 · REYKJAVÍK · SÍMI 530 2800
· 99 vöruflokkar · Allt að 2000 PLU númer
· Rafrænn innri strimill 9000 línur · Stór LCD skjár
· SD kortarauf – hægt að flytja gögn yfir á PC
· Sjálfvirk dagsetning og tími · Hitaprentun
· íslenskur strimill · Mjög auðveld í notkun.
Verð kr. 74.900,-
· 99 vöruflokkar · Allt að 2000 PLU númer
· Rafrænn innri strimill 9000 línur · Stór LCD skjár
· SD kortarauf – hægt að flytja gögn yfir á PC
· Sjálfvirk dagsetning og tími · Hitaprentun
· íslenskur strimill · Mjög auðveld í notkun.
Verð kr. 79.900,-
A217BXE-A207BXE-A147B
ÖRUGGAR OG
ENDINGARGÓÐAR
40 ÁR Á ÍSLANDI
SJÓÐVÉLAR
XE-
Netverslun
ORMSSON Opnunartímar: Virka daga kl. 10-18 | Laugardaga kl. 11-15