Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.02.2019, Blaðsíða 34

Y firnáttúrulegur og gáskafullur barna- ogfjölskyldusöngleikur með fáránlegri at-burðarás sem gæti gerst í öðru hverju
húsi á Akureyri,“ segir á vefsíðu Leikfélags
Akureyrar um splunkunýtt verk, Gallsteinar
afa Gissa, sem frumsýnt verður í Samkomuhús-
inu kl. 13 í dag, laugardag. Með textanum er
mynd af Karli Ágústi Úlfssyni leikara, með húfu
og axlabönd, kampakátum að hampa – að því er
virðist – gullmolum í krukku. Nema gallsteinar
Gissa glói sem gull? Það getur nefnilega ýmis-
legt gerst þarna fyrir norðan. En þó ekki það að
Karl Ágúst sé kominn á fast með LA, þótt hann
hafi haft þar vetursetu vegna hlutverks í söng-
leiknum Kabarett, sem hann sjálfur þýddi og
sýndur var í síðasta sinn í byrjun mánaðarins.
Og nú Gissa afa.
Eins og mörgum er kunnugt er Karl Ágúst
ekki við eina fjölina felldur og því kemur ekki á
óvart að auk þess að leika Gissa afa vann hann
leikgerðina með Kristínu Helgu Gunnarsdóttur,
höfundi bókarinnar Gallsteinar afa Gissa frá
árinu 2002, og samdi auk þess söngtextana.
„Þegar LA ákvað að veðja á þetta verk og að
ég léki Gissa, komumst við Kristín Helga fljót-
lega að samkomulagi um að vinna leikgerðina
saman, leikritið yrði söngleikur og ég semdi
söngtextana, sem Þorvaldur Bjarni Þorvalds-
son tónskáld gerði síðan lögin við,“ segir Karl
Ágúst. Gallsteinar afa Gissa er þriðji söngleik-
urinn sem þeir Þorvaldur hafa samið saman.
Hinir eru Gosi frá árinu 2008 og Gulleyjan fjór-
um árum síðar.
Börn í burðarhlutverkum
Auk Karls Ágústs leika í sýningunni undir
stjórn Ágústu Skúladóttur þau Benedikt Karl
Gröndal, Birna Pétursdóttir, Jóhann Axel Ing-
ólfsson, María Pálsdóttir og Margrét Sverris-
dóttir. Og síðast en ekki síst fjögur ungmenni í
burðarhlutverkum: Þórgunnur Una Jónsdóttir,
Steingerður Snorradóttir, Örn Heiðar Lárus-
son og Daníel Freyr Stefánsson. Þau eru á aldr-
inum tíu til fimmtán ára og skiptast á að fara
með hlutverk systkinanna Grímu og Torfa. Eðli
verksins samkvæmt þurfa allir leikararnir að
vera til jafns vígir á söng og leik.
„Afi Gissi syngur nokkur lög og með öðrum í
sumum, en annars er allur gangur á því hverjir
syngja saman. Tónlistin er einstaklega
skemmtileg, yfirleitt fjörug en líka sorgleg því
það skiptast á skin og skúrir hjá börnunum eins
og gengur í lífinu,“ segir Karl Ágúst. „En það
deyr enginn,“ bætir hann við og heldur áfram:
„Sýningin er ágætlega feitur söngleikur með
tólf söngnúmerum, vonandi með fyndnum text-
um þegar það á við.“
Hann var fljótur til að verða sér úti um bók-
ina þegar hann var beðinn um að leika afa Gissa.
„Alveg ótrúlegt að hún skyldi hafa farið framhjá
mér í ljósi þess að ég hef farið í gegnum tölu-
verðan katalóg af barnabókum með börnunum
mínum sem eru á ýmsum aldri, bæði lesið mikið
fyrir þau og með þeim.“
Leist vel á leiðinlega fjölskyldu
Karli Ágústi leist strax ljómandi vel á söguna
um Torfa og Grímu, sem eiga virkilega leiðin-
lega fjölskyldu, en til allrar hamingju athvarf
hjá afa Gissa. „Ég hef alltaf haft gaman af
skemmtilegum og innihaldsríkum sögum þar
sem ímyndunaraflið fær að leika lausum hala.
Bæði sagan og söngleikurinn Gallsteinar afa
Gissa eru þess eðlis; ævintýri sem gerist í nú-
tímanum.“
Samkvæmt lýsingu Karls Ágústs eru fjöl-
skylduhagir söguhetjanna fullkomlega óvið-
unandi. Í stuttu máli er mamma Torfa og Grímu
skipanaglaður harðstjóri og ekki bætir úr skák
að hún er með hollustuæði. Pabbinn er viðutan
vinnusjúklingur og eldri bróðir þeirra ömurlegt
unglingaskrímsli. Systkinin dreymir um af-
slappað heimilislíf, gæludýr og gotterí.
„Foreldrarnir eru mjög uppteknir af lífs-
gæðakapphlaupinu og að líta vel út út á við og
gleyma fyrir vikið að sinna börnunum almenni-
lega. Þegar afi Gissi fær gallsteinakast fara þau
systkinin að heimsækja hann á spítalann. Þar
geymir hann gallsteinana í krukku á náttborð-
inu og fullyrðir að þeir séu óskasteinar,“ segir
Karl Ágúst, en vill ekki gefa allt of mikið upp.
Að þessu sögðu má þó ráða að börnin óska sér
öðruvísi fjölskyldu, algjörrar andstæðu sinnar
eigin. Hins vegar fá leikhússgestir einir að vita
hvort óskin rætist og með hvaða hætti.
Gott að líta í eigin barm
Spurður hvort sagan sem slík hafi eitthvað
meira fram að færa en að vera skemmtun og af-
þreying, segir Karl Ágúst heilmikinn boðskap í
henni fólginn. „Án þess að ég vilji meina að for-
eldrar hagi sér almennt eins og foreldrar þeirra
Torfa og Grímu, þá held ég að allir foreldrar
hafi gott af að sjá þennan söngleik með börnum
sínum, líta svo í í eigin barm og skoða hvernig
við komum fram hvert við annað; foreldrar við
börn og börn við foreldra. Einfaldlega hvernig
við högum okkur sem fjölskylda. Lykillinn að
því að sameina fjölskyldur er að fara út saman,
tala um það sem fyrir augu ber, hlæja og hafa
gaman saman.“
Í sjálfu sér segir Karl Ágúst ekkert öðruvísi
að leika fyrir börn en fullorðna, aukinheldur sem
börn séu sjaldnast einsömul í salnum. Undan-
farin ár hefur barnamenning orðið honum æ
hugleiknari, eins og ýmis viðfangsefni sem hann
hefur unnið einn eða með öðrum vitna um. Næg-
ir að nefna Umhverfis jörðina á 80 dögum, sem
hann samdi með Sigurði Sigurjónssyni, og sett
var upp í Þjóðleikhúsinu, og Í skugga Sveins,
sem Gaflaraleikhúsið setti upp og fékk Grímu-
verðlaunin sem barnasýning ársins í fyrra. En
svo því sé haldið til haga sinnir hann líka þeim
sem eldri eru, til dæmis skrifaði hann leikritið
Góði dátinn Svejk og Hasek, vinur hans, og lék
sjálfur höfund Góða dátans, Jaroslav Hasek, í
Gafflaraleikhúsinu fyrir tveimur árum.
Forréttindi og draumahlutverk
„Mér finnst gaman að leika í söngleikjum og
forréttindi að fá tækifæri til að vinna frá grunni
sýningu eins og Gallsteinar afa Gissa þar sem
tónlistin er frumsamin og verið er að gera allt í
fyrsta sinn.“
Karl Ágúst fer bara að hlæja þegar hann er
spurður um draumahlutverkið. „Hafi ég ein-
hvern tímann átt mér draumahlutverk er ég
fyrir löngu búinn að gleyma hvað það var. Ég
hef svo gaman af allri þessari vinnu að ég tek
alltaf feginshendi þegar mér býðst eitthvað
spennandi, hvort sem ég þekki verkið eða hef
aldrei heyrt á það minnst – sem er ekkert síður
áhugavert.“
Ljósmyndir/Auðunn Níelsson
Glóa gallsteinar afa Gissa sem gull?
Karl Ágúst Úlfsson er ekki við eina fjölina felldur. Ekki aðeins leikur hann afa Gissa á fjölum LA, heldur vann hann leikgerðina
með Kristínu Helgu Gunnarsdóttur, höfundi bókarinnar Gallsteinar afa Gissa, og samdi auk þess söngtextana.
Valgerður Þ. Jónsdóttir vjon@mbl.is
’… skoða hvernig við komumfram hvert við annað; for-eldrar við börn og börn við for-eldra. Einfaldlega hvernig við
högum okkur sem fjölskylda.
Lykillinn að því að sameina
fjölskyldur er að fara út saman,
tala um það sem fyrir augu ber,
hlæja og hafa gaman saman.
Afi Gissi leikur á als
oddi og virðist ekk-
ert hafa orðið meint
af gallsteinakastinu.
Fremst eru Þórgunnur
Una og Daníel Freyr, að
baki þeim leikararnir
María Pálsdóttir og
Benedikt Karl Gröndal.
Karl Ágúst Úlfsson
og Margrét Sverris-
dóttir leikkona.
34 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24.2. 2019
LESBÓK