Morgunblaðið - 30.05.2019, Blaðsíða 70

Djákninn á Myrká er ann-að verkið í röð gróður-húsaverkefna LeikfélagsAkureyrar og er unnið í
samvinnu við leikhópinn Miðnætti.
Það eru þær Agnes Wild leikstjóri,
Sigrún Harðardóttir tónlistarkona
og Eva Björg Harðardóttir, leik-
mynda- og búningahönnuður, sem
skipa Miðnætti og hópurinn hefur
meðal annars áður sett upp brúðu-
sýninguna Á eigin fótum sem til-
nefnd var til tvennra Grímuverð-
launa árið 2017.
Í Djáknanum á Myrká hafa þær
fengið til liðs við sig leikarana
Birnu Pétursdóttur og Jóhann Ax-
el Ingólfsson ásamt ljósameistar-
anum Lárusi Heiðari Sveinssyni og
gert sína eigin útgáfu af þessari sí-
gildu þjóðsögu með gáskafulla
gleði og leiftrandi skopskyn að
leiðarljósi.
Sviðsmyndin er einföld, altari
fyrir miðju sviði og kirkjubekkur
og orgel sitt hvorum megin við
það. Birna og Jóhann stíga á svið
íklædd samræmdum grunnbúningi
íslenskum, háir ullarleistar, hné-
buxur og hvít treyja. Þau segja
okkur söguna og með því að setja
upp lopahúfu, íklæðast kyrtli,
bregða á sig prestakraga eða
sveipa um sig pilsi með áfastri
svuntu tekst þeim að bregða sér í
öll hlutverkin. Búningar og sviðs-
mynd virka vel í einfaldleika sínum
því hér er fyrst og fremst verið að
segja sögu með leikrænum til-
burðum frekar en að leika leikrit.
Já, og hvílíkir leikrænir tilburðir.
Birna og Jóhann fara á kostum í
tilþrifamiklum og ýktum söng-
leikjaatriðum, gamanvísum sem
eru eins og klipptar út úr revíu-
sýningu eða stuttum leikþáttum
sem minna á sjónvarpsþættina
Fóstbræður og þau hika ekki við
að gefa hvort öðru endurgjöf á
frammistöðu hvort annars og hrósa
þegar við á.
Sögumenn gefa sér góðan tíma í
að kynna persónur og leikendur til
sögunnar. Ýmsir karakterar sem
leika smáhlutverk í þjóðsögunni fá
hér meira rými og sína eigin örk
og jafnvel er kynnt til sögunnar
fólk sem ekki er getið um í sögunni
sjálfri, svo sem brúarsmiðurinn
Ársæll í Saurbæ og synir hans þrír
og bóndinn á Þúfnavöllum verður í
meðförum þeirra að hinum kostu-
legu systkinum Bergi og Sigur-
laugu. Sýningin rennur þannig
áreynslulaust áfram með kátlegum
uppátækjum og tilheyrandi hlátra-
sköllum uns sögumenn tilkynna allt
í einu að þau séu komin á blaðsíðu
28 í handritinu en bara í línu 4 í
sögunni. Þá er gefið í.
Tónlistin setur skemmtilegan
svip á heildarverkið og er mjög
fjölbreytt, allt frá dramatískum
ástaróð djáknans og Guðrúnar til
gamansöngs systkinana á Þúfna-
völlum. Þessi léttleikandi gaman-
semi sem einkennir sýninguna frá
upphafi til enda á það til að vera
svolítið kjánaleg eða barnaleg á
köflum og fer stundum neðanbeltis,
en er líka í dásamlegri andstöðu
við innihald þessarar alvarlegu
draugasögu sem byggt er á. Leik-
hópurinn segist hafa stuðst við
bæði spuna og rannsóknarvinnu í
sköpunarferlinu en það er spurning
hvort sú rannsóknarvinna hafi snú-
ið að mannlífinu í Hörgárdal á
þeim tíma sem sagan á að gerast
eða hvort hún hafi frekar beinst að
mannlífinu eins og það ber fyrir
sjónir í dag, því sýningin er stútfull
af vísunum í nútímamenningu og
tíðaranda sem endurspeglast t.d. í
glettilegum vísunum í reif, skutl og
hashtag-væðingu nútímans.
Í raun má segja að það
dramatískasta við sýninguna sé
lýsingin, sem ekki einungis er not-
uð til að láta hluti birtast og hverfa
á sviðinu, heldur ýtir undir hve
ógnandi djákninn er afturgenginn,
framkallar þrumuveður á sviðinu
og sannkallaðan gjörningastorm í
draugalegustu atriðunum. Þetta er
allt faglega gert og nokkuð vel út-
fært.
Það er skemmtilega farið með
gamla og ef til vill dálítið þreytta
þjóðsögu í þessu verki. Leik-
hópnum tekst að tengja hana á
skemmtilegan hátt við nútímann og
eflaust væri þetta góð farandsýn-
ing til að sýna víðar, mögulega í
skólum landsins þar sem nemendur
vinna nú þegar ýmis áhugaverð
verkefni en gætu þarna séð hvern-
ig tengja má saman gamla og nýja
tímann og mögulega gæti kviknað
áhugi á sagnaarfinum í einhverjum
brjóstum.
#skemmtilegsýning
Djákninn Skemmtilega er farið með gamla og ef til vill dálítið þreytta þjóðsögu í þessu verki, að mati rýnis.
Samkomuhúsið
Djákninn á Myrká bbbmn
Handrit og söngtextar: Agnes Wild og
leikhópurinn. Leikstjórn: Agnes Wild.
Tónlist og hljóðmynd: Sigrún Harðar-
dóttir. Leikmynd og búningar: Eva Björg
Harðardóttir. Ljósahönnun: Lárus Heið-
ar Sveinsson. Leikarar: Birna Péturs-
dóttir og Jóhann Axel Ingólfsson. Sam-
starfsverkefni leikhópsins Miðnætti og
Leikfélags Akureyrar undir merkjum
Gróðurhúsaverkefna LA. Frumsýning í
Samkomuhúsinu á Akureyri 23. maí
2019.
DANÍEL FREYR
JÓNSSON
LEIKLIST
70 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. MAÍ 2019
Dalvegi 16c | 201 Kópavogur | Sími 568 6411 | rafvorur@rafvorur.is
Amerísk heimilistæki
rafvorur.isRAFVÖRUR ehf
Þvottavélar
og þurrkarar
sem taka
10-17 kg
Suðuramerísk áhrif
Hlutverk Hönnunarsafns Íslands er að safna og varðveita þann þátt íslenskrar menningarsögu sem lýtur að hönnun, eink-
um frá aldamótunum 1900 til samtímans. Safnið á og geymir um 900 íslenska og erlenda muni, sem margir hafa mikla
menningarsögulega þýðingu. Safnkosturinn fer sístækkandi, enda æ fleiri hönnuðir sem hasla sér völl og koma fram með
vandaða gripi sem standast alþjóðlegan samanburð og eru hvort tveggja nytjamunir og/eða skrautmunir.
Í tilefni af aldarafmæli fullveldis Íslands setti safnið upp sýninguna 100 ár 100 hlutir á Instagram þar sem 100 færslur eru
birtar á jafnmörgum dögum af hönnunargripum í eigu safnsins frá árunum 1918 til 2018.
Árið 1947 stofnuðu hjónin Sigrún (Rúna) Guðjónsdóttir (1926) og Gestur Þorgrímsson (1920-2003) leir-
brennsluverkstæðið Laugarnesleir. Gestur og Rúna, sem bæði voru myndlistarmenntuð, eru meðal frum-
kvöðla í íslenskri leirlistasögu. Munir þeirra einkennast af suðuramerískum áhrif-
um jafnt í formum sem lit og einnig áhrifum frá leiðandi myndlistarmönnum
tímabilsins sem höfðu fengist við leirlist á nýjan hátt, eins og Picasso.
Gestur og Rúna höfðu þann háttinn á að skipta með sér verkum, hann renndi og
hún skreytti. Þau fengu með sér í skreytingarnar svissnesku listakonuna Dolindu
Tanner (1923-1967) og skoska listamanninn Wais-
tel Cooper (1921-2003).
Verkstæðið var
rekið til 1950 en
þá var slakað á
innflutnings-
höftum og sam-
keppni við inn-
fluttan varning
varð þeim um
megn. Árið 1968
endurreistu þau
Laugarnesleir sem
var starfræktur
fram á níunda áratug
síðustu aldar.
Íslensk hönnun – Hönnunarsafn Íslands
Ljósmynd/Hönnunarsafn Íslands/Elísabet V. Ingvarsdóttir skráði
1947
Sigrún Guðjónsdóttir og Gestur Þorgrímsson
Atvinna