Morgunblaðið - 01.06.2019, Síða 45

MENNING 45
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. JÚNÍ 2019
Rafvörumarkaðurinn við Fellsmúla | Sími: 585 2888
OPIÐ ALLA DAGA
Mán. til fös. kl. 9–18.
Laugard. kl. 10–16.
Sunnud. kl. 12–16
EITT LANDSINS
MESTA ÚRVAL
AF PERUM
Hallur Már Hallsson
hallurmar@mbl.is
„Hvað er trikkið, hvernig farið þið að
þessu? Hvernig farið þið að því að
flytja út svona mikið af músík frá
svona litlum stað?“ Spurningar í
þessum dúr dynja ósjaldan á Sig-
tryggi Baldurssyni, framkvæmda-
stjóra Útón - Útflutningsmiðstöðvar
íslenskrar tónlistar. Víða er verið að
huga að því að styðja tónlistarmenn
til sóknar á stærri markaði og þar
líta ófáir til Íslands. Sigtryggur nefn-
ir Eistland, Lúxemborg og Hong
Kong í því samhengi og þar vill fólk
vita hver galdurinn sé. „Þetta eru
staðir sem telja sig geta speglað sig
við Ísland á einhvern hátt og því líta
þeir til okkar,“ segir Sigtryggur sem
er einmitt á leið til Hong Kong þang-
að sem honum var boðið til að miðla
reynslu Íslendinga í tónlistarútflutn-
ingi. Því miður, fyrir þjóðir í þessum
sporum, er þó erfitt að setja fing-
urinn á hvað það er sem virkar í þess-
um efnum. Tónlist er flókið fyr-
irbrigði þar sem fólk bæði speglar
sjálfsmynd sína, hlustar, upplifir og
bara fílar sig. Vonandi verður aldrei
hægt að setja fingurinn á einhverja
töfraformúlu í þessum efnum.
Það er þó ýmislegt sem vinnur
með íslensku tónlistarfólki og Sig-
tryggur bendir fyrst af öllu á hefðina.
„Okkar stærstu „ambassadorar“ út í
heimi er tónlistarfólk sem er að gera
tónlist á eigin forsendum. Björk, Sig-
ur Rós og mögulega Sykurmolarnir
þar á undan.“ Sigtryggur segir hefð
hafi skapast fyrir óvenjulegri tónlist
frá Íslandi og það brautryðjendastarf
sé ómetanlegt. Nú sé eitt stærsta
einkennið á tónlistarútflutningi Ís-
lendinga hversu breið flóran sé.
Hann bendir á samtímatónskáld á
borð við Önnu Þorvaldsdóttur og
Daníel Bjarnason en önnur dæmi
væru t.d. Hatari, Kælan Mikla og ís-
lenska metal-senan sem sé sterk al-
þjóðlega. „Það er svo skemmtilegt að
það er tónlistarfólk í mörgum ólíkum
geirum sem er að ganga vel.“
Viðskiptaþróunin
þarf að vera hér
Nýlegri dæmi um velgengni á
mjög stórum skala eru Of Monsters
and Men og Kaleo. Tónlistaratriði
sem erfitt væri að setja í sama flokk
og Sigur Rós eða Björk. Þar bendir
Sigtryggur á að rétt umboðsfólk hafi
komið auga á hljómsveitirnar sem
hafi vitað hvaða leiðir hafi verið hægt
að fara með þær inn á Bandaríkja-
markað í gegnum alþjóðlega útgáfu-
risa. Kostnaður við slík verkefni get-
ur auðveldlega hlaupið á hundruðum
milljóna áður en nokkuð að ráði fari
að skila sér í kassann. „Þetta er bara
fjárfesting, þetta eru allt sprotaverk-
efni sem þurfa fjárfestingu en ekki
síður viðskiptastjórnun,“ segir Sig-
tryggur. En það þurfa ekki allir að
fara sömu leiðirnar og rétta fólkið
þarf að finna réttu leiðirnar og hann
bendir aftur á Kæluna Miklu. Sveitin
sé að vinna með kanadískum um-
boðsmanni og þeim hafi tekist að ná
eftirtektarverðum árangri, t.a.m.
koma þær fram á hátíð sem Robert
Smith úr The Cure sér um að velja
listamennina á síðar í sumar í Los
Angeles. „Hann veit hvað á að gera
við þetta, hvar markhópurinn er og
hvernig á að ná til hans.“
Tónlistarnotkun í sjónvarpi og
kvikmyndum fer vaxandi
„Sköpunin hefur verið aðall ís-
lensks tónlistarlífs síðustu þrjá ára-
tugi á meðan viðskiptahlið þeirra
fjölmörgu tónlistaratriða sem hafa
náð langt hefur að mestu verið í
höndum útlendinga. Á því sviði þurf-
um við að skapa okkur hefð. Fyrir-
tæki á borð við Öldu (útgáfa), Klapp
(umboðsfyrirtæki) og Bedroom
Community (útgáfa) eru dæmi um
fyrirtæki sem eru að vinna í því. „Við
erum búin að vera að gera mikið af
því sem er kallað að „flytja út fiskinn
óunninn“ í fiskiðnaðinum. Við erum
búin að flytja út tónlistarfólk til ábata
fyrir erlend fyrirtæki,“ segir Sig-
tryggur. Sá geiri tónlistariðnaðarins
sem hefur vaxið hvað hraðast á und-
anförnum fimm árum er tónlist-
arnotkun í sjónvarpi og kvikmynd-
um. Þarna eru mikil tækifæri en að
sama skapi hafa Íslendingar náð að
skapa sér óvenjusterka hefð á svið-
inu. Verkefnið er að fá fólk með við-
skiptavit í tónlistargeirann og fjár-
festa til að styðja við það.
Einstakur áfangastaður
Eitt af verkefnum Útón þessa dag-
ana er að laða fólk til Íslands í upp-
tökur. Verkefnið, sem ber heitið Re-
cord in Iceland, er samstarf ÚTÓN,
Tónlistarborgarinnar Reykjavíkur
og utanríkisþjónustunnar og er kost-
að af Atvinnuvega- og nýsköp-
unarráðuneytinu til tveggja ára.
Fjölmörg hljóðver eru starfandi hér-
lendis og nú er þeim sem hingað
koma í upptökur boðið upp á 25%
endurgreiðslu á upptökukostnaði.
Vefurinn recordiniceland.is var sett-
ur í loftið og fólk frá erlendum fag-
tímaritum er á leið til landsins meðal
annars í tengslum við tónlistar-
viðburði á borð við Iceland Airwaves
til að fjalla um möguleika í upptökum
hérlendis. „Það eru þegar komin tvö
stór kvikmyndatónlistarverkefni sem
eru á leiðinni norður í stúdíóið í
Hofi,“ segir Sigtryggur. Til að byrja
með eru sex hljóðver auglýst sem
hafa öll reynslu af því að taka við er-
lendum verkefnum en með tímanum
er markmiðið að öll íslensk hljóðver
sem hafa til þess burði, vefsíðu á
ensku og utanumhald sem geti séð
um erlendar bókanir, geti tekið þátt í
verkefninu. Þar er líka hægt að nýta
alla þá ímyndarvinnu sem hefur unn-
ist á síðustu árum um Ísland sem ein-
stakan áfangastað og tónlistarfólki er
seld sú hugmynd að taka upp í þessu
umhverfi.
Flugviskubit þjáir íslenskt tónlist-
arfólk og ekki síður Sigtrygg sem
flýgur til Hong Kong á þriðjudag.
„Ég trúi því staðfastlega að loftslags-
málin séu stærsta úrlausnarefni sam-
tímans og mín tilfinning er að við sem
samfélag séum ekki að gera nóg til að
takast á við þau.“ Útón stefnir því að
gróðursetningu á 20.000 trjám í
Hekluskóga og verður hópferð í rútu
frá Guðmundi Tyrfingssyni í dag þar
sem tónlistarfólk getur kolefnisjafn-
að ferðalög sín. Þetta er þó óvenju-
legt verkefni hjá Útón, eitt helsta
hlutverk skrifstofunnar er að miðla
upplýsingum til tónlistarfólks og
hjálpa því að fóta sig í tónlistargeir-
anum sem getur verið hálfgert völ-
undarhús þar sem oft þarf að finna
nýjar slóðir sem henta hverjum og
einum. Dæmi um þetta eru fræðslu-
kvöld með hljómsveitunum sem kom-
ast í úrslit Músíktilrauna og Umba-
kaffið en þar mæta umboðsmenn og
aðrir í bransanum til að bera saman
bækur sínar. „Þetta byrjar allt á
samtalinu,“ segir Sigtryggur.
Gerðu hlutina sjálf
Hefði Útón hjálpað honum í þeim
verkefnum sem hann tók þátt í
snemma á ferlinum? Hefðu Sykur-
molarnir eitthvað að gera við Út-
flutningsskrifstofu íslenskrar tónlist-
ar? „Já, það hefði sparað okkur svo
mikinn tíma. Við vorum bara að gera
hlutina sjálf, það var gaman og það
kennir manni mikið. Svona fræðsla
bara sparar fólki tíma sem það getur
nýtt í að vera skapandi,“ segir Sig-
tryggur og brosir eins og hann gerir
nánast undantekningarlaust þegar
hann talar um þau verkefni sem eru á
döfinni.
Þrátt fyrir að vera orðinn býsna
öflugur skrifstofumaður reynir Sig-
tryggur þó að „mússísera“ eins og
hann getur og orðar það. Á döfinni er
endurútgáfa á plötu sem hann gerði
árið 1999 með Jóhanni Jóhannssyni
heitnum, Hi-camp meets lo-fi þar
sem bræddar voru saman taktpæl-
ingar Sigtryggs við ítalska
hrollvekjutónlist frá sjöunda og átt-
unda áratugunum sem Jóhann var
mjög upptekinn af á þeim tíma. Auk
þess spilar hann reglulega á conga
trommur með Tómasi R. Einarssyni
og hefur komið sér upp vinnuaðstöðu
sem hann stefnir að því að geta notað
meira. „Þetta starf hérna étur mann
bara svolítið lifandi,“ segir Sig-
tryggur.
Morgunblaðið/Eggert
Áskorun „Ég trúi því staðfastlega að loftslagsmálin séu stærsta úrlausnarefni samtímans,“ segir Sigtryggur.
Hvernig er formúlan, hvað er trikkið?
 Viðskiptaþróun þarf að efla segir Sigtryggur Baldursson, framkvæmdastjóri Útflutningsmið-
stöðvar íslenskrar tónlistar, Útón  Upptökuverkefni lokkuð til landsins  Flugviskubitið tæklað
Hjalti Geir Kristjánsson var gerður
að heiðursfélaga á aðalfundi Fé-
lags húsgagna- og innanhúss-
arkitekta, FHI, 29. maí sl. Hjalti
hefur unnið ötult starf í þágu fé-
lagsins og stéttarinnar í heild, skv.
tilkynningu, á langan starfsferil að
baki og hefur í gegnum árin unnið
markvisst að því að efla greinina
og vekja athygli á gildi góðrar
hönnunar og samkeppnishæfni ís-
lenskrar hönnunar. Hann nam hús-
gagnasmíði við Iðnskólann í
Reykjavík og hélt svo til Zürich í
Sviss að nema húsgagnaarkitektúr
og lauk því námi árið 1950. Á
heimleið hafði hann viðkomu í
Stokkhólmi og gerðist gestanemi í
eitt ár við Konstfack-listaskólann
og síðan í framhaldi í hálft ár við
Columbia-háskólann í New York
þar sem hann kynnti sér m.a. fram-
leiðslustýringu og nýja tækni við
framleiðslu húsgagna.
Hjalti var fyrsti formaður FHI
og stjórnaði félaginu í níu ár.
Morgunblaðið/Hari
Heiður Rósa Dögg Þorsteinsdóttir, formaður FHI, með Hjalta Geir.
Gerður að heiðursfélaga