Morgunblaðið - 27.08.2019, Síða 4

Morgunblaðið/Golli
Haförninn Hann er svo sannarlega konungur
íslenskra fugla og tignarlegur á flugi að sjá.
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Alls 56 arnarungar komust á legg í sumar og
hefur arnarvarp á landinu ekki gengið jafn vel
síðustu öldina og einmitt í ár. Alls settust 87
arnarpör upp í óðulum sínum í sumar, 65 þeirra
urpu og 39 þeirra komu ungum á legg.
Viðkvæmt fyrir vorhretum
„Veðráttan síðustu mánuði hefur verið sér-
staklega góð og það tel ég skýra hve arn-
arstofninn dafnar vel núna. Assan sem situr á
eggjum er til dæmis mjög viðkvæm fyrir vor-
hretum sem ekki komu í ár á helstu varp-
svæðum arnarins og það skipti miklu máli, seg-
ir Kristinn Haukur Skarphéðinsson,
fuglafræðingur hjá Náttúrufræðistofnun Ís-
lands, í samtali við Morgunblaðið.
„Annað sem ég tel líka skýra hve vel arn-
arstofninn stendur nú er að fuglinn fær að vera
í friði á óðulum sínum og verður ekki fyrir
neinu teljandi raski. Það má í raun segja að
langflestir hafi tekið þennan konung íslenskra
fugla í sátt,“ segir Kristinn Haukur.
Síðustu áratugi hefur arnarstofninn íslenski
haldið sig nær einvörðungu á vestanverðu land-
inu og eru pörin langflest við Breiðafjörð eða
um 50 talsins. „Á þeim slóðum eru víðáttu-
mestu fjörur landsins og ótal hólmar úti fyrir
landi þar sem fuglinn gerir sér gjarnan hreið-
ur. Síðustu ár höfum við hins vegar í vaxandi
mæli séð örninn halda sig og verpa bæði við
Húnaflóa og síðan hér við Faxaflóann, þar sem
hann var mikið fyrr á tíð og nú aftur vegna
hagfelldra skilyrða,“ segir Kristinn Haukur.
Áætla má að nú á haustdögum séu ríflega
300 fuglar í íslenska arnarstofninum. Pörin, þ.e.
arar og össur, eru samtals um 180. Ungar árs-
ins eru 65 og svo geldfuglar sem verpa á næstu
árum. Þeir gætu verið um 100. Þetta þýðir að
stofninn er sterkur miðað við fyrri ár.
Komast á flug
Um aldamótin 1900 og næstu tuttugu árin
þar á eftir var bókstaflega reynt að útrýma
fuglinum en eftir 1920 fór staðan að skána.
Fyrst fóru ernirnir þó í tvöfaldri merkingu
þeirra orða að komast á flug að nýju um 1965,
en þá var bannað að bera út refaeitur sem hafði
reynst fuglinum afar skeinuhætt. Æ síðan hef-
ur staðan farið batnandi, þó misjafnlega frá ári
til árs.
Besta arnarvarpið í eina öld
 65 arnarpör urpu í sumar og komu 56 ungum á legg  Veðráttan útskýrir góða
viðkomu  Mest við Breiðafjörðinn  Arar og össur  Stofninn er að styrkjast
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. ÁGÚST 2019
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Mikil vinna og fundarhöld eru í
gangi á milli ríkisins og viðsemj-
enda þess um endurnýjun kjara-
samninga þessa dagana. Stór hluti
viðræðnanna snýst um breytingar á
vinnutíma en þær eru afar flóknar
og sér ekki fyrir endann á þeim. Í
samtölum við forsvarsmenn ein-
stakra stéttarfélaga og umfjöllun á
vefsíðum þeirra að undanförnu
kemur fram að vinnutímamálin virð-
ist ætla að verða flóknari en margir
ætluðu og geti reynst þrautaganga
að ná saman um styttingu vinnutím-
ans.
Vinnutímamál ekki útfærð með
ólíkum hætti eftir félögum
Viðræðurnar ganga almennt vel
fyrir sig að sögn Sverris Jónssonar,
formanns samninganefndar ríkisins
(SNR). SNR er með á sjöunda tug
viðsemjenda og samningar þeirra
allra eru lausir. ,,Núna eru stóru
hóparnir komnir á fullt og viðræð-
unum vindur vel fram. Við eigum
vikulega fundi með stærstu hópun-
um og allir vinna markvisst og vel
að sameiginlegu viðfangsefni,“ segir
Sverrir.
Viðræðurnar þessa dagana hafa
einkum verið á milli SNR og banda-
laga launafólks hjá ríkinu þ.e.
BSRB og BHM auk félaga sem eru
utan bandalaga s.s. Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga um sameiginleg
mál félaga á borð við vinnutíma,
sem verður ekki útfærður með ólík-
um hætti eftir stéttarfélögum að
sögn Sverris. Einnig eru í gangi
samtöl á milli ríkisins og Félags
framhaldsskólakennara. Þess á milli
á SNR í viðræðum við einstök aðild-
arfélög.
„Þetta eru mjög stór mál sem eru
undir eins og vinnutíminn, sem er
ekkert smámál. Þar skiptir miklu
máli að útfærslan heppnist vel og
innleiðingin í framhaldi af því. Þetta
er mjög flókið samtal og það þurfa
allir að vanda sig mjög vel. Samtal-
inu miðar fram,“ segir Sverrir.
Að sögn hans eru launaliðir einn-
ig til umræðu. ,,Við komum okkur
saman um umræðuefnin og reynum
að fara skipulega í gegnum þetta og
það hefur reynst okkur vel og laun
eru auðvitað hluti af því,“ segir
hann.
Einhverjir samningar gætu
náðst fyrir miðjan september
Þegar samkomulag náðist fyrr í
sumar um endurskoðun viðræðu-
áætlana fyrir sumarhlé sammæltust
viðsemjendur um friðarskyldu fram
til 15. september og var það mark-
mið sett að ná að ljúka samningum
fyrir þann tíma.
,,Ef vel gengur þá gætum við náð
einhverjum samningum á þeim tíma
og við vinnum ennþá samkvæmt því
plani. Ef ekki, þá er mikilvægt að
allir átti sig vel á stöðunni sem við
erum í og getum þá haldið brött
áfram en okkur gengur ágætlega að
fara í gegnum mörg umræðuefni
þannig að þetta gæti alveg gengið,“
segir Sverrir. „Ég held að þessi
sumarfrestun hafi reynst vel,“ bætir
hann við.
„Komnir á fullt og viðræð-
unum vindur vel fram“
 Stytting vinnutímans flóknari viðfangs en margir ætluðu
Morgunblaðið/Golli
Kjaraviðræður Húsnæði Ríkis-
sáttasemjara nýtt til fundahalda.
Höskuldur Daði Magnússon
hdm@mbl.is
„Við erum ekki sátt við ástandið eins
og það er og höfum kallað eftir fram-
tíðarsýn varðandi
sjúkrahúsið í
Eyjum. Við vilj-
um breytingar,“
segir Íris Ró-
bertsdóttir, bæj-
arstjóri í Vest-
mannaeyjum.
Frétt Morgun-
blaðsins af fyrsta
barni ársins í
Eyjum vakti at-
hygli síðastliðinn laugardag. Ástæð-
an var fyrst og fremst sú hversu
Kalla eftir framtíðarsýn
 Bæjarstjórinn í Eyjum fundar með forstjóra HSU um þjónustu í bænum
langt er liðið á árið. „Eins ánægju-
legt og það er að Halla og Kalli hafi
eignast þetta yndislega stúlkubarn
hér í Eyjum þá segir það sig sjálft að
það á ekki að vera frétt af fyrsta
barni ársins í lok ágúst. Börn eiga
fæðast hér allt árið eins og áður var,“
segir Íris.
Fæðingum hefur fækkað síðustu
ár í Vestmannaeyjum. Skurðstofu
sjúkrahússins var lokað árið 2013 en
á þeim tíma var sjúkraflugvél stað-
sett í Eyjum svo hægt var að bregð-
ast við ef eitthvað kom upp á. Sjúkra-
flugið var síðar flutt til Akureyrar.
„Ásættanlegur viðbragðstími yfir
landið er 45 mínútur með sjúkraflugi
en hér í Eyjum er hann núna 90 mín-
útur. Þetta er sá öryggisþáttur sem
verðandi mæður eru að hugsa um. Ef
þú ert að eignast þitt fyrsta barn og
það er engin fæðingarsaga, þá hef-
urðu ekkert val,“ segir Íris en verð-
andi mæður hafa mátt búa við það að
þurfa að fara til Reykjavíkur viku til
tíu dögum fyrir settan fæðingardag
til að vera við öllu búnar.
Fjallað var um þessa stöðu mála á
síðasta fundi bæjarráðs Vestmanna-
eyja og var Írisi falið að óska eftir
fundi með nýjum forstjóra Heil-
brigðisstofnunar Suðurlands. „Við
viljum fá að vita hver þeirra sýn er til
framtíðar fyrir HSU í Eyjum og
hvernig bæta eigi m.a. þessa þjón-
ustu og hvernig ætlunin er að haga
annarri þjónustu stofnunarinnar við
bæjarbúa,“ segir bæjarstjórinn.
Fædd í Eyjum Katla Svava og Guð-
björg halda stoltar á litlu systur.
Íris Róbertsdóttir
Bæjarhátíðin Sandgerðisdagar hófst
í gær og stendur til 31. ágúst. Yfir-
skriftin er: „Sameinuð stöndum við!“
Íbúar í Suðurnesjabæ eru hvattir til
að eiga saman skemmtilega viku
með góðum gestum.
Hátíðin er haldin árlega og verður
að mestu með hefðbundnum hætti.
Hægt er að finna dagskrána á síð-
unni sudurnesjabaer.is.
Íbúar munu skreyta bæinn í öllum
regnbogans litum og alla vikuna
verða ýmsar sýningar og söfn opin.
Einnig verða sérstakir viðburðir á
hverjum degi. Í kvöld verður t.d.
pottakvöld kvenna í sundlauginni í
Sandgerði og annað kvöld verður há-
tíðardagskrá í Sandgerðiskirkju
með fjölbreyttri tónlistardagskrá. Á
fimmtudagskvöld verður Loddu-
gangan og á föstudag verður form-
leg setning Sandgerðisdaga, sagna-
og söngvakvöld, saltfiskveisla og
loks stórdansleikur í samkomuhús-
inu.
Á laugardag verður t.d. golfmót á
Kirkjubólsvelli, dorgveiði við höfn-
ina og sýningar og skemmtanir á há-
tíðarsviðinu. Þar munu m.a. Emmsjé
Gauti, Aron Can, Keli o.fl., Auður –
Dj og Bjartar sveiflur skemmta um
kvöldið. Dagskránni lýkur með flug-
eldasýningu.
Morgunblaðið/Reynir Sveinsson
Sandgerði Bæjarhátíð er haldin
þar í þessari viku. Mynd úr safni.
Sandgerð-
isdagar að
hefjast
 Fjölbreytt dag-
skrá alla vikuna