Neyslukönnun - 01.10.1997, Blaðsíða 16

14
Neyslukönnun 1995
3. Úrtak
3.
3.1 Úrtaksaðferð og úrtaksstærð
Upphaflegt úrtak neyslukönnunar 1995 var 2.910 manns,
tekið tilviljanakennt úr fjölskyldunúmerum fólks í þjóðskrá
á aldrinum 18-74 ára með lögheimili á Islandi 1. desember
1994. í neyslukönnun er leitast við að mæla útgjöld til
heimilisreksturs og rannsóknareiningin er því heimili.
Æskilegast væri að geta tekið úrtak úr heimilum á Islandi og
að þau hefðujafnar líkur á að lenda í úrtaki. í þjóðskráer ekki
unnt að aðgreina heimili. Þar eru hins vegar skilgreindar
svokallaðar kjamafjölskyldur sem eru hjón og sambýlisfólk
án bama, hjón og sambýlisfólk með börn yngri en 16 ára og
einstæðir foreldrar með böm yngri en 16 ára. Hver kjarna-
fjölskylda hefur eitt fjölskyldunúmer og sama gildir um
einhleypa. Við 16 ára aldur eru börn aðskilin frá kjarna-
fjölskyldu í þjóðskrá og fá eigið fjölskyldunúmer. Úrtak
neyslukönnunar 1995 var tekið úr fjölskyldunúmerum. Gert
var ráð fyrir að 16 og 17 ára unglingar byggju enn í foreldra-
húsum og því var úrtakið einungis miðað við fólk 18 ára og
eldra. Vegna þess að talsverð vinna felst í því að taka þátt í
neyslukönnun var miðað við að sá sem dreginn var í úrtakið
væri ekki eldri en 74 ára. Úrtakslíkur vom því ekki þær sömu
fyrir öll heimili. Heimili þar sem eru margir einstaklingar 18-
74 ára höfðu meiri möguleika á að vera valin í úrtakið en
önnur heimili. Þátttakendur urðu allir sem bjuggu á heimili
þess sem dreginn var út. Ef hjón og sambúðarfólk, sem lentu
í úrtakinu, höfðu slitið samvistum þegar kom að þátttöku
þeirra í könnuninni var haft samband við báða aðila og óskað
eftir þátttöku beggja.
Þegar haft var samband við einstaklingana sem lentu í
úrtakinu kom í ljós að 203 þeirra fullnægðu ekki skilyrðum
úrtaksins. Ekki var ætlast til þess að einstaklingar búsettir á
stofnunum, svo sem sjúkrahúsum og elliheimilum, né
einstaklingar búsettir erlendis tækju þátt í könnuninni. í
úrtakinu lentu t.d. námsmenn sem mega halda lögheimili á
Islandi stundi þeir nám utan Norðurlanda, fólk sem flutt var
úr landi án þess að tilkynna það til þjóðskrár og fólk sem
dvaldist á stofnunum til lengri eða skemmri tíma án þess að
eiga þar lögheimili. Þar sem ekki er unnt að aðgreina heimili
í þjóðskrá gat það gerst að fleiri en einn einstaklingur frá sama
heimili lenti í úrtakinu en einungis var ætlast til að hvert
heimili tæki þátt í könnuninni einu sinni. I 2. yfirliti kemur
fram af hvaða ástæðum þessir 203 einstaklingar fullnægðu
ekki skilyrðum úrtaksins.
Sample
3.1 Sampling method and sample size
The original sample for the 1995 household budget survey was
2,910 individuals, selected at random from family identity
numbers of people in the National Register who were aged
between 18 and 74 and resident in Iceland on December 1,
1994. It would have been preferable to be able to draw a sample
of households in Iceland with an equal probability of them
being selected. However, the National Register does not enable
a distinction between different households. Nonetheless, it
does define nuclear families comprising couples without chil-
dren, couples with children younger than 16 and single parents
with children younger than 16. Each nuclear family has one
family identity number, and so do one-person households. At
the age of 16 children are distinguished from the nuclear family
in the National Register and given their own family identity
number. The 1995 HBS sample was taken from family identity
numbers, and since it was assumed that 16- and 17-year-olds
were still living with their parents, the sample was limited to
those aged 18 and above. On account of the considerable effort
involved in taking part in the survey, a further limit was set that
no one aged above 74 would be sampled. The sampling
probability was therefore not equal for all households. Those
with a large number of individuals aged 18 and above had a
greater chance of being selected for the sample than others.
Participants were all those living in the household which was
selected. If couples who were included in the sample had
separated when their time for participation in the survey came
around, both parties were contacted and asked to take part.
After they had been contacted, it emerged that 203 individu-
als who had been selected did not fulfil the conditions of the
sample. Individuals who were living at institutions such as
hospitals, old people’s homes and the like, or living abroad,
were not expected to take part in the survey. The initial sample
included, for example, students who are permitted to retain
their domicile in Iceland if they are studying outside Scandina-
via, people who had emigrated from Iceland without notifying
the National Register, and people who were institutionalized
without being domiciled there. Since different households can
not be distinguished from each other in the National Register,
there was a chance that more than one individual from the same
household would be selected for the sample. Summary 2 shows
the reasons that these 203 individuals did not fulfil the condi-
tions of the sample.
2. yfírlit. Heimili sem áttu ekki að vera í úrtaki
Summary 2. Households not eligible in the sample
Fjöldi Number Hlutfall Per cent
Búsettir erlendis 146 71,9 Resident abroad
Búsettir á stofnunum 44 21,7 Institutionalized
Látnir 2 1,0 Deceased
Heimili dróst tvisvar í úrtak 11 5,4 Twice in sample
Alls 203 100,0 Total