Skessuhorn - 27.05.2015, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 27. MAÍ 2015
Nú þegar grunnskólum lýkur hefst á
Bókasafni Akraness verkefnið Einu
sinni var - sumarlestur fyrir börn.
Sumarlestur hefst 1. júní næstkom-
andi og stendur yfir til 7. ágúst.
„Verkefnið er miðað að 6 - 12 ára
börnum og hefur það að markmiði
að hvetja til yndislesturs og viðhalda
þannig og auka við þá lestrarfærni
sem börnin hafa öðlast yfir vetur-
inn í skóla. Þá geta krakkar und-
irbúið sig í sumar fyrir spurninga-
keppni grunnskólanna sem fram fer
í haust. Bækur sem þarf að lesa fyr-
ir þá keppni er hægt að fá lánaðar á
bókasafninu,“ segir í tilynningu.
Þema í ár er tækni og vísindi.
Þriðjudaginn 2. júní klukkan 15:00
kíkir Ævar vísindamaður í heimsókn
á bókasafnið, gerir tilraunir og les úr
nýjustu bókinni sinni: Risaeðlur í
Reykjavík! Þegar börnin skrá sig til
þátttöku fá þau afhenta lestrardag-
bók. Í hana skrá þau þær bækur sem
þau lesa í sumar. Börnin fá stimpil
í dagbókina sína og „bókamiða” til
að festa í „vísindanetið” fyrir hverja
lesna bók.
Bókasafnið verður í samstarfi við
Skessuhorn sem birtir vikulega stutt
viðtal við Lesara vikunnar, meðan á
lestri stendur. Lestrinum lýkur svo
formlega 12. ágúst með “Húllum-
hæi,” hátíð í Bókasafni Akraness,
þar sem farið verður í skemmtilega
leiki og nokkrir heppnir þátttakend-
ur verða dregnir úr þátttökupottin-
um og hljóta glaðning frá styrktar-
aðilum. Sumarlestur er ókeypis, en
foreldrar eru beðnir um að fylgj-
ast með að bókum sé skilað á rétt-
um tíma, svo koma megi í veg fyrir
vanskilasektir. Þetta er í tíunda sinn
sem Bókasafn Akraness stendur fyr-
ir Sumarlestri.
mm
Sumarlestur hefst á Bókasafni Akraness í næstu viku
Ævar vísindamaður kemur í heimsókn
á þriðjudaginn klukkan 15.
Frá Húllum hæ hátíðinni í fyrrasumar.
Aðgerðahópur stjórnvalda og sam-
taka aðila vinnumarkaðarins um
launajafnrétti hefur kynnt nið-
urstöðu viðamikillar rannsókn-
ar. Nefnist skýrsla hópsins Kyn,
starfsframi og laun. Annars vegar
er um að ræða fyrstu rannsókn sem
gerð hefur verið hér á landi á kyn-
bundnum launamun, sem tekur til
vinnumarkaðarins í heild, og hins
vegar rannsóknarskýrslu um stöðu
kvenna og karla á vinnumarkaði.
Dregið hefur úr
launamun
Sigurður Snævarr hagfræðingur er
höfundur skýrslu sem byggð er á
rannsókn Hagstofu Íslands og að-
gerðahópsins. Hann kynnti helstu
niðurstöður rannsóknarinnar en
hún byggist á miklum gagnagrunni
um laun og margvíslega þætti um
stöðu launamanna og tekur til ár-
anna 2008 til 2013. Með tölfræði-
legum aðferðum er metið hvaða
áhrif einstaka þættir, svo sem kyn,
menntun, aldur, starfsaldur og at-
vinnu- og starfsgrein, hafa á laun.
Þegar horft er til alls gagnatíma-
bilsins kemur í ljós að þannig met-
inn kynbundinn launamunur er
7,6% á vinnumarkaðnum í heild;
meiri á almennum vinnumarkaði
(7,8%) en á opinberum vinnumark-
aði (7,0%). Stöðugt dregur úr kyn-
bundnum launamun rannsóknaárin
2008 til 2013. Mældist hann 7,8%
árið 2008 en var árið 2013 kominn
niður í 5,7%, eða um 2,1 prósentu-
stig.
Karlar semja um
hærri laun
Rannsóknarskýrslan „Staða kvenna
og karla á íslenskum vinnumarkaði
– staðreyndir og staða þekkingar“
staðfestir að enn er staða kvenna
og karla ójöfn á íslenskum vinnu-
markaði, þrátt fyrir miklar framfar-
ir. Dr. Katrín Ólafsdóttir, höfund-
ur skýrslunnar, segir að konur séu
líklegri til að vinna hlutastörf og
hverfi frekar af vinnumarkaði til að
sinna ólaunuðum umönnunarstörf-
um. Einnig kemur fram að vinnu-
veitendur séu tregari til að fjárfesta
í starfsþróun kvenna og í ljós kem-
ur að körlum eru oftar boðin hærri
laun. Konur eru líklegri til að taka
fyrsta launatilboði á meðan karl-
ar gera frekar gagntilboð um hærri
laun. Launamunur getur því mynd-
ast í ráðningarferlinu og haldist alla
starfsævina. Tekjur kvenna endur-
speglast í lægri lífeyrisgreiðslum
sem að stórum hluta eru greiddar
úr sameiginlegum sjóðum. Að sögn
Katrínar er því mikið þjóðhagslegt
hagsmunamál að vinna að auknu
jafnrétti á vinnumarkaði.
Við kynningu á niðurstöðum
rannsóknanna kom fram að grein-
ingar leiða í ljós að kynbuninn
launamun megi að verulegu leyti
rekja til kynjaskiptingar starfa. Dr.
Kolbeinn Stefánsson félagsfræð-
ingur sagði í erindi sínu að niður-
stöður rannsóknar um skiptingu
heimilisstarfa á Íslandi sýni að líkt
og á vinnumarkaði hafi dregið þar
úr kynjamun. Verkaskiptingin ráð-
ist þó enn af stöðu kvenna og karla
á vinnumarkaði þar sem karlar eru
enn líklegri til að hafa hærri laun
og vinna lengri vinnudag og sjái
því síður um hefðbundin heimil-
isstörf.
Margir samverkandi
þættir hafa áhrif á
kynjajafnrétti
Eygló Harðardóttir, félags- og hús-
næðismálaráðherra, sagði í ávarpi
sínu að margir samverkandi þættir
hafi áhrif á kynjajafnrétti á vinnu-
markaði. „Staðalímyndir, kynbund-
ið náms- og starfsval, verkaskipting
á heimilum, fæðingarorlof, mögu-
leikar kvenna og karla á samræm-
ingu fjölskyldu- og atvinnulífs, völd
og áhrif og mismunandi starfsþró-
unarmöguleikar eru meðal þeirra
þátta sem móta ólíka stöðu kvenna
og karla á vinnumarkaði,“ sagði
hún. Eygló sagði jafnframt að rann-
sóknir sýndu að stór hluti launa-
munarins sé innbyggður í hugar-
far okkar og væntingar. „Hefðir og
félagsmótun geta leitt til þess að
störf karla og karlastétta séu meira
metin en störf kvenna. Vanmat á
einkum við um kennslu- og um-
önnunarstörf og önnur störf sem
áður voru unnin inni á heimilum.
Þá byggist hið rótgróna viðhorf um
að eðlilegt sé að karlar hafi hærri
laun en konur á þeirri gömlu hefð
að karlar séu fyrirvinnur heimilis-
ins. Þessi viðhorf eru ekki í sam-
ræmi við veruleika dagsins í dag og
þau þarf að uppræta.“ Eygló fagn-
aði því að aðgerðahópur um launa-
jafnrétti hefði með umræddum
rannsóknarverkefnum fengið fram
mikilvægar upplýsingar um kyn-
bundinn launamun og stöðu karla
og kvenna á vinnumarkaði. Fram-
undan sé vinna við stefnumótun í
málaflokknum sem miði að upp-
broti kynbundins vinnumarkað-
ar og því að auðvelda fólki sam-
ræmingu fjölskyldu- og atvinnulífs.
Stefnumótun í málaflokknum verði
byggð á niðurstöðum rannsóknar-
verkefnanna.
mm
Kynbundinn launamunur rakinn
til kynjaskiptingar starfa
Símenntunarmiðstöðin á Vestur-
landi hefur undanfarið ár tekið
þátt í Evrópuverkefninu YWOLI
(Young Women Orientation for
Labor Integration). Verkefnið
fjallar í stuttu máli um þjálfun og
stuðning fyrir ungar konur til að
hefja starferill sinn. Þátttakendur
er frá níu löndum; Rúmeníu, Pól-
landi, Bretlandi, Spáni, Belgíu,
Þýskalandi, Tékkland, Írlandi og
Íslandi.
„Markmiðin með verkefninu
eru að draga úr atvinnuleysi með-
al ungra kvenna, frá 20 til 30 ára,
með því að undirbúa þær betur
fyrir vinnumarkaðinn. Með því að
varpa ljósi á ýmsa þætti, t.d. um
hlutverk kvenna og steríótýpur í
mismunandi Evrópulöndum, von-
ast þátttakendur til að renna stoð-
um undir ástæður þess hvers vegna
konur um alla Evrópu eiga í erfið-
leikum við atvinnuleit og eru oft-
ast minna metnar er karlmenn.“
Þetta segir Guðrún Vala Elísdóttir
verkefnisstjóri.
Hún segir að YWOLI hafi leitt
af sér ýmis útgefin gögn svo sem
leiðbeinandi bækling fyrir konur
í atvinnuleit, smábók um tilfinn-
ingagreind, bækling um hvern-
ig megi ná árangri í lífi og starfi
og umfjöllun um hvernig bregð-
ast megi við kynbundinni áreitni
og mismunun. „Ennfremur hafa
þátttakendur unnið að saman-
burðarrannsóknum m.a. um kon-
ur á vinnumarkaði, mismunandi
hlutverk kvenna í samfélögum,
steríótýpur og hvernig stjórnmál
í Evrópu hafa áhrif á atvinnuþátt-
töku kvenna.“
Síðasti fundurinn í verkefninu
verður haldinn í Onesti í Rúm-
eníu núna fyrstu vikuna í júní og
fer Guðrún Vala Elísdóttir fulltrúi
Símenntunar í verkefninu á þann
fund. Þar verða niðurstöður verk-
efnisins kynntar á rástefnu og flyt-
ur Guðrún Vala erindi um eitt við-
fangsefni verkefnisins, þ.e. hvern-
ig ungar konur í Evrópu geti náð
árangri bæði í persónulegu lífi og
á vinnumarkaðinum. Hægt er að
fræðast nánar um verkefnið á vef-
síðunni www.ywoli.eu.
mm
Svipmynd frá síðasta fundi sem var á
Írlandi í apríl síðastliðnum.
Ungar konur studdar
og þjálfaðar til
atvinnuþátttöku
Þessi símamynd var tekin í desember eftir vinnusmiðju í Lodz í Póllandi. Þarna má
sjá þátttakendur auk nokkurra ungra evrópskra kvenna sem tóku þátt. Guðrún
Vala er í fremstu röð til hægri.