Skessuhorn


Skessuhorn - 15.10.2015, Page 10

Skessuhorn - 15.10.2015, Page 10
MIÐVIKUDAGUR 14. OKTÓBER 201510 Óli Jón Ólason ferðamálafröm- uður er látinn, 82 ára að aldri. Óli Jón fæddist í Reykjavík 17. októ- ber 1933. Foreldrar hans voru Arn- lín Petrea Árnadóttir (Adda), f. 1905 í Gerðakoti á Miðnesi, d. 1985 og og Óli Jón Ólason, stórkaupmað- urfrá Stakkhamri í Miklaholts- hreppi, f. 1901, d. 1974. Systkini Óla voru þrjú; Elínborg 1928-1996, Elín f. 1932 og Gunnar Árni f. 1941. Óli Jón ólst upp í Laugarásn- um í Reykjavík. Sem ungur drengur var hann í sveit í Mávahlíð á sumr- in hjá Ágústi föðurbróðir sínum. Hann gekk í Gagnfræðaskóla Aust- urbæjar en lauk verslunarskólaprófi frá Verslunarskóla Íslands. Óli gift- ist árið 1953 Steinunni Þorsteins- dóttur og saman eignuðust þau sex börn. Þau settust að í Skíðaskálan- um í Hverdölum árið 1959 og ráku þar gisti- og veitingaþjónustu í tíu ár. Þaðan lá leiðin á Akranes og ráku þau hjónin Hótel Akranes í fimm ár, eða þar til leiðir þeirra skildu. Óli vann framan af við sölumennsku og verslunarstörf. Árið 1959 hóf hann eins og fyrr segir hótel- og veitinga- rekstur og þar með var brautin rudd. Ferðamálin áttu eftir það hug hans allan og hann vann við ferðaþjón- ustu nær alla tíð síðan. Þegar upplýsingamiðstöð ferða- mála var stofnsett í Reykjavík var Óli Jón einn af fyrstu starfsmönn- um hennar. Hann gekkst fyrir stofn- un Ferðamálasamtaka á Vesturlandi og Suðurlandi og var fyrsti ferða- málafulltrúi þessara landshluta og starfaði við það um nokkurt skeið. Á þeim tíma ritaði hann mjög fram- sækna skýrslu um framtíðarupp- byggingu ferðamála á Vesturlandi. Þar komu fram hugmyndir sem löngu síðar áttu eftir að verða að veruleika, svo sem að stofna Snorra- stofu í Reykholti og Stríðsminjasafn í Hvalfirði auk þess sem hvalstöðin þar yrði miðpunktur sýningar um hvali og hvalveiðar Íslendinga. Óli Jón var einn af stofnendum Sam- bands veitinga- og gistihúseigenda (SVG) sem er einn af forverum SAF (Samtaka aðila í ferðaþjónustu) og sat þar í stjórn um árabil. Árið 1979 hóf Óli Jón aftur hót- el- og veitingarekstur. Hann flutti þá ásamt Huldu Jónsdóttur, þáver- andi sambýliskonu sinni, að Laug- um í Sælingsdal, og saman ráku þau sumarhótel í nokkur ár. Jafnframt sáu þau um mötuneyti skólans og stunduðu kennslu á vetrum. Þeirra leiðir skildu. Árið 1990 kynnist Óli Jón eftir- lifandi eiginkonu sinni, Steinunni Hansdóttur. Tóku þau að sér rekstur gistihúss að Miklubraut 1 í Reykja- vík og síðan gistiskála í Ármúla í Reykjavík. Síðar keyptu þau rekstur héraðsfréttablaðsins Fjarðarpóstsins í Hafnarfirði og bættu svo um betur og stofnuðu Kópavogspóstinn. Árið 1997 tóku þau Óli Jón og Steinunn við hluta mannvirkja gamla Héraðs- skólans í Reykholti og byggðu þar upp glæsilegt heilsárshótel í mötu- neytis- og heimavistarálmum skól- ans. Yfir þeirri uppbyggingu var reisn og framsýni. Árið 2004 fluttu þau hjón í Grundarfjörð og enn var lagður grunnur að betri þjónustu við ferðamenn. Þau stofnuðu ferða- skrifstofuna Þemaferðir, ásamt dótt- ur og tengdasyni, og ráku ferða- mannaverslunina Tourist Market í sex ár. Óli Jón hélt að eigin frumkvæði leiðsögunámskeið fyrir heimafólk og sá til þess að farþegar skemmti- ferðarskipa fengju bestu mögulegu upplýsingar um Snæfellsnesið sem hann unni svo mjög. Og jafnframt flutti hann þessa vinnu heim í hérað. Hann átti mikið og farsælt samstarf með Ferðaskrifstofunni Atlantik og hópferðabílafyrirtækinu Sterna um að útvega heimafólk til að leiðsegja erlendum ferðamönnum um allt Snæfellsnesið. Óli var mikill athafnamaður og frumkvöðull á ýmsum sviðum, hvort sem það voru íþróttir, stjórnmál, land eða þjóð. Hann var m.a. for- maður Félags eldri borgara í Grund- arfjarðarbæ og gaf út 20 ára afmæl- isrit félagsins. Hann var Lionsfélagi, bæði í Hveragerði og í Búðardal, og hann skrifaði fjölmargar greinar um ferðamál í fjölmiðla. Óli Jón Ólason fékk ýmsar við- urkenningar fyrir störf sín að ferða- málum. Nefna má hér að hann var fyrsti handhafi verðlauna Skessu- horns, sem veitt hafa verið æ síð- an, var kosinn Vestlendingur ársins 1998. Þá var Óli Jón, ásamt Krist- leifi Þorsteinssyni á Húsafelli, sér- staklega heiðraður á 20 ára afmæli Ferðamálasamtaka Vesturlands fyr- ir frumkvöðlastörf að ferðamálum. Það átti vel við því Óli Jón hefur á ýmsan hátt rutt brautina í ferða- þjónustu á Vesturlandi og eins og sjá má á æviágripi hans hér að ofan hef- ur hann komið við í ferðaþjónustu á öllum svæðum Vesturlands; á Akra- nesi, í Dölum, Borgarfirði og nú síðast á Snæfellsnesi þar sem rætur hans lágu. Börn Óla Jóns og Steinunnar eru alls átta. Óli var alltaf mikill faðir, afi og langafi allra í stórfjölskyldunni sinni. Hann fylgdist grannt með því sem var að gerast í lífi þeirra. Afa- og langafabörnin eru orðin 37. Eins og fram kemur í tilkynn- ingu hér í blaðinu verður útför Óla Jóns Ólasonar gerð frá Áskirkju í Reykjavík miðvikudaginn 14. októ- ber klukkan 13. Sérstök afmælis- og kveðjustund verður síðan hald- in í Grundarfirði á afmælisdegi Óla Jóns, laugardaginn 17. október klukkan 14. Fyrir hönd Skessuhorns vil ég þakka Óla Jóni Ólasyni fyrir sam- fylgdina og mikla ræktarsemi í garð okkar fjölmiðils. Óli Jón skildi af eigin raun, meðal annars úr störfum sínum, hversu mikilvægt það er fyr- ir héruð þessa lands að þau eigi öfl- uga fjölmiðla til að hægt sé að miðla upplýsingum um hvaðeina sem fólk er að fást við í leik og starfi. Mikill höfðingi og frumkvöðull er fallinn frá. Sendi ég Steinunni og stórfjöl- skyldunni allri innilegar samúðar- kveðjur. Vesturland allt hefur misst góðan vin. Magnús Magnússon. Andlát – Óli Jón Ólason ferðamálafrömuður Ríkisendurskoðun birti fyrr í vik- unni skýrslu um uppsafnaðan rekstrarhalla Landbúnaðarháskóla Íslands. Sagt er að vandinn hafi aukist um 37% milli áranna 2011 og 2014. „Ríkisendurskoðun hvetur stjórnvöld til að tryggja að rekstur skólans rúmist innan fjárheimilda. Þá þarf að finna varanlega lausn á skuld skólans við ríkissjóð en hún nam 630 milljónum króna í árslok 2014,“ segir í skýrslunni. Árið 2012 birti Ríkisendurskoðun skýrslu um rekstrarvanda og erfiða fjárhags- stöðu Landbúnaðarháskóla Íslands. Uppsafnaður rekstrarhalli skólans nam þá um 317 milljónum króna og skuld hans við ríkissjóð um 694 milljónum króna. Í skýrslunni benti Ríkisendurskoðun á að um væri að ræða fjármuni sem Alþingi hefði aldrei samþykkt að verja til skólans. Stofnunin hvatti bæði mennta- og menningarmálaráðuneytið og skól- ann til að grípa til aðgerða til að vinna bug á þessum vanda. Tryggja yrði að rekstur skólans rúmaðist innan fjárheimilda. Þá hvatti Ríkis- endurskoðun ráðuneytið til að finna varanlega lausn á skuld skólans við ríkissjóð. Í nýrri eftirfylgniskýrslu Ríkis- endurskoðunar kemur fram að und- anfarin ár hefur fjárhagsstaða skól- ans enn versnað þrátt fyrir viðleitni stjórnenda hans til að taka á vandan- um. Þannig stóð uppsafnaður halli í um 433 milljónum króna í árslok 2014. Aftur á móti hefur skuld skól- ans við ríkissjóð minnkað lítillega en stóð þó í 630 milljónum króna í árslok 2014. Því ítrekar Ríkisend- urskoðun framangreind hvatning- arorð (ábendingar) til ráðuneytisins og Landbúnaðarháskólans. Framlög ekki fylgt verðlagsþróun Í kjölfar birtingu skýrslu Ríkis- endurskoðunar hefur Björn Þor- steinsson rektor LbhÍ bruðist við og sent fjölmiðlum yfirlýsingu þar sem hann vill árétta nokkur atriði. „Stjórnendur LbhÍ hafa gripið til margháttaðra ráðstafana til þess að koma rekstri skólans inn fyrir ramma fjárheimilda. Telja verður að náðst hafi góður árangur í þeim efnum. Samkvæmt bókhaldi skólans skila fyrstu átta mánuðir yfirstand- andi árs afgangi miðað við sam- þykkta fjárhagsáætlun sem gerir ráð fyrir 20 m.kr. endurgreiðslu upp í skuld skólans við ríkisjóð.“ Þá segir Björn að hluta undir- liggjandi vanda skólans og þró- un fjárveitinga til hans megi rekja til þess að árið 2008, þegar skól- inn var fluttur úr umsjá landbúnað- arráðuneytis til menntamálaráðu- neytis, var ríkisframlagi til rekstrar hans deilt upp milli þessara tveggja ráðuneyta þar sem hið síðarnefnda þótti ekki hafa nægilega reynslu eða þekkingu á málefnum landbúnað- ar. „Sá alvarlegi hængur var hins vegar á þessari ráðstöfun að fram- lögin sem tengd voru landbúnað- arráðuneytinu – síðar atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti breytt- ust ekki í takti við verðlagsþróun eins og framlag menntamálaráðu- neytis, þótt að í báðum tilvikum séu framlögin nýtt til að reka innviði og greiða laun fastra starfsmanna. Framlag menntamálaráðuneytis- ins til skólans var árið 2008 um 724 m.kr. á núvirði en á fjárlögum 2015 er fastaframlagið um 649 m.kr. sem er rúmlega 10% samdráttur. Fram- lag Landbúnaðarráðuneytisins var árið 2008 um 237 m.kr. á núvirði en á fjárlögum 2015 er fastaframlag- ið hins vegar í raun 151 m.kr. sem jafngildir 36% samdrætti.“ Mótast af tilviljana- kenndri rýrnun krónunnar Björn Þorsteinsson segir fagnaðar- efni að sá árangur hafi náðst í nú- verandi fjárlagafrumvarpi fyrir 2016 að nú fyrst síðan 2008 sé gert ráð fyrir að framlag atvinnuvega- og ný- sköpunarráðuneytis verði verðbætt. „Það breytir þó ekki því að á þessum árum, sem liðið hafa óverðbætt, hef- ur framlagið 2015 rýrnað sem svar- ar um 70 m.kr. á núvirði. Það er ekki ásættanlegt að fjármögnun stofnun- ar af hálfu Alþingis sé látin mótast af tilviljanakenndri rýrnun krónunnar og hækkandi kauplagi. Stjórnend- ur LbhÍ hafa ekki verið upplýstir um að þessi þróun sé hluti af yfir- lýstri eða meðvitaðri stefnu Alþing- is og að fjárveitingar til Landbúnað- arháskóla Íslands eigi að skera nið- ur umfram aðra háskóla í landinu. Því er eðlilegt að því sé beint til Al- þingis að framlag atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytis verði upp- fært miðað við verðmæti framlags- ins árið 2008.“ Björn vísar einnig í skýrslu Rík- isendurskoðunar frá 2012 en þar sagði orðrétt að: “Ef framlög til LbhÍ hefðu fylgt meðaltalshækk- un íslenskra háskóla þá væri enginn rekstrarhalli á skólanum til staðar”. Niðurskurður er faglega dýru verði keyptur „Viðleitni stjórnenda LbhÍ til að ná tökum á rekstri stofnunarinnar við síminnkandi rekstrarframlög hef- ur verið faglega dýru verði keypt. Haustið 2008 voru starfsmenn 134 en eru nú 81 og hefur þeim því fækkað um 40%. Þetta þýðir að margar lykilstöður í fagdeildum og á stoðsviði eru nú ómannaðar. Þessi staða hefur hvergi verið sett fram sem hluti af markmiðum stjórn- valda í þróun þekkingarsköpunar og kennslu á verndun og nýtingu auð- linda á landi hérlendis,“ segir Björn Þorsteinsson rektor LbhÍ. mm Gamall skuldabaggi LbhÍ við ríkissjóð er enn ógreiddur Svipmynd frá háskólakynningu þar sem starfsmenn Landbúnaðarháskólans ræddu við væntanlega umsækjendur um skólavist. Hagstofa Íslands hefur að venju gef- ið út Hagtíðindi þar sem fjallað er um mannfjöldaþróun liðins árs. Þar kemur m.a. fram að hinn 1. janú- ar síðastliðinn var íbúafjöldi á Ís- landi 329.100 sem er um 1% fjölg- un frá sama tíma árið áður, eða ná- kvæmlega 3.429 einstaklingar. Árið 2014 fæddust 4.375 börn en 2.049 manns létust. Fæddir umfram dána voru því 2.271. Þá fluttust 5.875 utan en 6.988 til landsins. Aðfluttir umfram brottflutta voru því 1.113 árið 2014. Í upphafi árs 2015 voru 60 þétt- býlisstaðir á landinu með 200 íbúa eða fleiri. Auk þeirra voru 37 smærri byggðakjarnar með 50–199 íbúa. Alls bjuggu 308.515 í þéttbýli 1. janúar síðastliðinn og hafði þá fjölgað um 2.873 frá sama tíma ári fyrr. Í dreifbýli og smærri byggða- kjörnum bjuggu alls 20.585. Fjöl- mennasta sveitarfélagið var Reykja- vík með 121.822 íbúa. Það fámenn- asta var hins vegar Helgafellssveit á Snæfellsnesi þar sem 53 bjuggu. Í sex öðrum sveitarfélögum eru íbú- ar innan við 100 talsins. Árið 2014 fækkaði fólki í 28 sveitarfélögum og á þremur landssvæðum af átta. Á Vesturlandi fjölgaði íbúum milli ára um 125. Það jafngildir 0,8% fjölg- un, sem er lítið eitt undir lands- meðaltali, en vel yfir þróun lands- byggðar á árinu. Erlendir ríkisborgarar voru 24.294 hinn 1. janúar 2015 og af þeim voru Pólverjar langfjölmenn- astir. Alls voru 39.223 landsmanna fæddir erlendis (16.828 karlar og 17.544 konur), eða 12% mann- fjöldans, fleiri en nokkru sinni. Ýmislegt fleira áhugavert má lesa í Hagtíðindum. Árið 2014 gátu ný- fæddir drengir vænst þess að verða 80,6 ára en stúlkur 83,6 ára. Lífs- líkur hafa því batnað því árin 2005–2014 gátu drengir búist við að verða 79,1 ára en stúlkur 82,7 árs. mm Helgafellssveit er fámennasta sveitarfélag landsins Drápuhlíðarfjall.

x

Skessuhorn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.